iltasyazilim
FD Üye
1 Dünya Savaşının başlangıç nedenleri
1 Dünya Savaşı nedenleri
Ekonomik Nedenler
Sanayi Devrimi ve Sömürgecilik sonucunda hesaplı pozisyonlarını güçlendiren İngiltere ve Fransa, karşı taraftaki Almanya ve İtalya gibi ülkelerden hesaplı olarak çok ilerideydi Almanya ve İtalya, siyasi birliklerini oluşturduktan daha sonra, 1914'e dek olan süreçte aradaki farkı kapatmaya çalışmışlardır İngitere ve Fransa'nın hesaplı egemenlik alanlarını gözetmek, Almanya'nın ise bu alanları ele geçirmek niyeti savaşın hesaplı nedenlerindendir Bu, sömürgeler, deniz yollarının hakimiyeti, uluslarası ticaret imtiyazları gibi başlıca başlıklarda değerlendirilebilir öte yandan 19 yüzyıl sonlarından itibaren kullanılmaya başlayan ve az daha 20 yy'a damgasını vuran petrol yataklarının mülkiyeti de savaşın esas hesaplı nedenlerindendir Osmanlı İmparatorluğu'nun hakimiyeti altındaki Orta Doğu Petrol varlığı, 19 yy sonlarında özellikle İngilizler kadar,dağıtılmış gizliaçık yöntemlerle tesbit edilmiştiİngiltere, petrol siyasetini, 1900'lerde bütün stratejilerinin birinci sırasına koymuştu Öteki bir konuda Rus İmparatorluğu'nun ekonomik durumudur Rusya, 19 yy'ın sonlarında 20 yy'ın başlarında toplumsal dalgalanmanın azami görüldüğü ülkedir Toplumun en büyük kesimini yaratıcı köylü sınıfı ve o büyüklükte olmasa da etkili bir emekçi sınıfı 1905 Devrimi ile 1917 Ekim Devrimi'ne giden yolu açmıştı Toplumsal dalgalanmalar idareli açıdan Rus İmparatorluğu ve Çarlık Rejimi için tehlike oluşturuyordu Rus Yönetimi bu dalgalanmaları alıkoymak için siyasi ve hesaplı güç galip gelmek zorundaydı
Siyasi Nedenler
Avrupa'da 16 asır'da yaşanan KatolikProtestan ayrışmasıyla, Tanrısal RomaCermen İmparatorluğu'na emrindeki Prenslikler, bambaşka taraflarda savaşmışlar, tarihte Otuz Yıl Savaşları (16181648) olarak bilinen bu savaş da Vestfalya Antlaşması'yla sona ermiştir Savaş sonucunda, bugün bile Avrupa Birliği'nin kökenini yaratıcı Tanrısal Roma Germen İmparatorluğu birliği dağılmıştır Savaşın sonunda Fransa'nın güçlenmesi, tam tersine Tanrısal Roma Germen İmparatorluğu'nun ve Habsburg Hanedanı'nın zayıflaması sözkonusudur Bu sonuç Almanya için 19yy'a dek sürecek bir zayıflık dönemine ve tekrar bu tarihlere değin birliğini kuramamasına niçin olmuştur Sanayi Devrimi ve Sömürgecilik hareketlerinde de bu olay etkisini göstermiş ve İngiltere,Fransa sömürgecilik alanında çabuk güçlenirken Almanya'nın bu alanda geri kalmasına neden olmuştur 1815 ’te yapılan Viyana Kongresi ile Avrupa ’ya ve geniş anlamda dünyaya yeni bir statü getirilmiş ve buna kadar güçler dengesi kurulmuşturKırım Savaşı'nda(18531856) bu dengelerin Rusya lehine değişmesine önlemek için, Haçlı Seferleri'nden sonraki en kayda değer ittifakla, Avrupa Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu ile birlikte Ruslara karşısında savaşmıştır Yenilgiye uğrayan Ruslar,etkisi 1917 Ekim Devrimi'ne dek sürecek siyasi ve hesaplı dalgalanmaların etksine gireceklerdir Yeniden bu savaşın sonunda, İtalya Birliği'ne gidecek yollar da açılmıştır1870 Sedan Savaşı ile Almanya ve İtalya ’nın birliklerini kurmaları, bunların büyük devletler olarak devletler arası ilişkilerde yer olmak için girişimlerde bulunmaları, Viyana Kongresi statükosunu ve güçler dengesini büyük ölçüde değiştirmişti Bundan sonrası ise yeniden bir dengenin kurulması girişimlerine, o da Avrupa ’da yeni blokların ortaya çıkmasına ve bunların birbirleriyle çatışmasına yol açmıştır Bloklar arasındaki gerginlik de iki taraflı silahlanmaya yol açmıştır Bu da silahlı uzlaşma dönemini ortaya çıkarmıştır Bu dönemde bloklar ve devletler arası ilişkilerde çok yönlü gelişen çatışmalar gerginliği daha da arttırmış ve devletleri bir savaşın eşiğine getirmiştir Bu genel çerçeve içinde I Dünya Savaşı'nın nedenleri dağıtılmış idareli, siyasi, askeri gelişmelere dayanmaktadır Bunlara büyük devletlerin çıkar hesaplarını da eklemek gerekirÖzelikle Prusyanın Avusturyayı yenip Alman birliğini sağladıktan daha sonra yeni ortaya meydana çıkan Alman İmparatorluğu'nun elinde manâlı sömürgeleri olmamasına karşın dönemin süper gücü İngiliz İmparatorluğu'na karşı koyabilecek hatta onu geçebilecek bir sanayi insan gücü ve teknoloji haline gelmesi ve bunun basta İngiltere ve Fransa tarafından engellenmek istemesi başlıca atışma kaynağıdır *
1 Dünya Savaşı nedenleri
Ekonomik Nedenler
Sanayi Devrimi ve Sömürgecilik sonucunda hesaplı pozisyonlarını güçlendiren İngiltere ve Fransa, karşı taraftaki Almanya ve İtalya gibi ülkelerden hesaplı olarak çok ilerideydi Almanya ve İtalya, siyasi birliklerini oluşturduktan daha sonra, 1914'e dek olan süreçte aradaki farkı kapatmaya çalışmışlardır İngitere ve Fransa'nın hesaplı egemenlik alanlarını gözetmek, Almanya'nın ise bu alanları ele geçirmek niyeti savaşın hesaplı nedenlerindendir Bu, sömürgeler, deniz yollarının hakimiyeti, uluslarası ticaret imtiyazları gibi başlıca başlıklarda değerlendirilebilir öte yandan 19 yüzyıl sonlarından itibaren kullanılmaya başlayan ve az daha 20 yy'a damgasını vuran petrol yataklarının mülkiyeti de savaşın esas hesaplı nedenlerindendir Osmanlı İmparatorluğu'nun hakimiyeti altındaki Orta Doğu Petrol varlığı, 19 yy sonlarında özellikle İngilizler kadar,dağıtılmış gizliaçık yöntemlerle tesbit edilmiştiİngiltere, petrol siyasetini, 1900'lerde bütün stratejilerinin birinci sırasına koymuştu Öteki bir konuda Rus İmparatorluğu'nun ekonomik durumudur Rusya, 19 yy'ın sonlarında 20 yy'ın başlarında toplumsal dalgalanmanın azami görüldüğü ülkedir Toplumun en büyük kesimini yaratıcı köylü sınıfı ve o büyüklükte olmasa da etkili bir emekçi sınıfı 1905 Devrimi ile 1917 Ekim Devrimi'ne giden yolu açmıştı Toplumsal dalgalanmalar idareli açıdan Rus İmparatorluğu ve Çarlık Rejimi için tehlike oluşturuyordu Rus Yönetimi bu dalgalanmaları alıkoymak için siyasi ve hesaplı güç galip gelmek zorundaydı
Siyasi Nedenler
Avrupa'da 16 asır'da yaşanan KatolikProtestan ayrışmasıyla, Tanrısal RomaCermen İmparatorluğu'na emrindeki Prenslikler, bambaşka taraflarda savaşmışlar, tarihte Otuz Yıl Savaşları (16181648) olarak bilinen bu savaş da Vestfalya Antlaşması'yla sona ermiştir Savaş sonucunda, bugün bile Avrupa Birliği'nin kökenini yaratıcı Tanrısal Roma Germen İmparatorluğu birliği dağılmıştır Savaşın sonunda Fransa'nın güçlenmesi, tam tersine Tanrısal Roma Germen İmparatorluğu'nun ve Habsburg Hanedanı'nın zayıflaması sözkonusudur Bu sonuç Almanya için 19yy'a dek sürecek bir zayıflık dönemine ve tekrar bu tarihlere değin birliğini kuramamasına niçin olmuştur Sanayi Devrimi ve Sömürgecilik hareketlerinde de bu olay etkisini göstermiş ve İngiltere,Fransa sömürgecilik alanında çabuk güçlenirken Almanya'nın bu alanda geri kalmasına neden olmuştur 1815 ’te yapılan Viyana Kongresi ile Avrupa ’ya ve geniş anlamda dünyaya yeni bir statü getirilmiş ve buna kadar güçler dengesi kurulmuşturKırım Savaşı'nda(18531856) bu dengelerin Rusya lehine değişmesine önlemek için, Haçlı Seferleri'nden sonraki en kayda değer ittifakla, Avrupa Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu ile birlikte Ruslara karşısında savaşmıştır Yenilgiye uğrayan Ruslar,etkisi 1917 Ekim Devrimi'ne dek sürecek siyasi ve hesaplı dalgalanmaların etksine gireceklerdir Yeniden bu savaşın sonunda, İtalya Birliği'ne gidecek yollar da açılmıştır1870 Sedan Savaşı ile Almanya ve İtalya ’nın birliklerini kurmaları, bunların büyük devletler olarak devletler arası ilişkilerde yer olmak için girişimlerde bulunmaları, Viyana Kongresi statükosunu ve güçler dengesini büyük ölçüde değiştirmişti Bundan sonrası ise yeniden bir dengenin kurulması girişimlerine, o da Avrupa ’da yeni blokların ortaya çıkmasına ve bunların birbirleriyle çatışmasına yol açmıştır Bloklar arasındaki gerginlik de iki taraflı silahlanmaya yol açmıştır Bu da silahlı uzlaşma dönemini ortaya çıkarmıştır Bu dönemde bloklar ve devletler arası ilişkilerde çok yönlü gelişen çatışmalar gerginliği daha da arttırmış ve devletleri bir savaşın eşiğine getirmiştir Bu genel çerçeve içinde I Dünya Savaşı'nın nedenleri dağıtılmış idareli, siyasi, askeri gelişmelere dayanmaktadır Bunlara büyük devletlerin çıkar hesaplarını da eklemek gerekirÖzelikle Prusyanın Avusturyayı yenip Alman birliğini sağladıktan daha sonra yeni ortaya meydana çıkan Alman İmparatorluğu'nun elinde manâlı sömürgeleri olmamasına karşın dönemin süper gücü İngiliz İmparatorluğu'na karşı koyabilecek hatta onu geçebilecek bir sanayi insan gücü ve teknoloji haline gelmesi ve bunun basta İngiltere ve Fransa tarafından engellenmek istemesi başlıca atışma kaynağıdır *