Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
1 körfez savaşı tarihi
Birinci Körfez Savaşı (19901991), ABD öncülüğünde, İngiltere, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Darı gibi 28 devletin askeri koalisyonuyla Irak Devleti aralarında yapılan savaştır
Savaşın Sebepleri ve Savaşın Başlaması değiştirBu savaşa Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in çıkardığı Körfez Krizi sebep olmuştur 19801988 yıllarında İran ile savaşan Irak, idareli yönden ağır zararlara uğramış ve bu savaş sonrası basit basit ödeyemeyeceği bir dış borç yükü aşağıda kalmıştır Bu durumdan kurtulmak isteyen Saddam Hüseyin, çareler aramaya başlamış ve 1991 yılı birincil yarısında Ortadoğu'da huzursuzluğa yol açacak bir takım iddialar ortaya koymuştur Bu iddialar Körfez Krizinin birincil filizleri olmuştur İddiaların başlıcaları şunlardır: Körfez ülkelerinin 19811990 arasında petrol fiyatlarını kesintisiz düşürerek Irak'ı zarara sokmaları; Kuveyt'in Rumeyla bölgesindeki Irak'a ait petrollerden de faydalanmış olması; Kuveyt toprakları üstünde tarihi hakkı olduğunda ısrar etmesi ve Irakİran savaşı sırasında Kuveyt'in Irak'a yaptığı para yardımını silmesini istemesiydi
Kuveyt ile ilgili iddialarının Kuveyt tarafından kabul edilmemesi üstüne, Saddam Hüseyin, meseleyi bir oldubitti ile tahlil etmek istemiş ve 2 Ağustos 1990'da Kuveyt'i işgal etmek ve bir hafta sonra da ilhak etmek suretiyle Körfez Krizinin çıkmasına sebeb olmuştur Irak'ın Kuveyt'i işgali üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Irak birliklerinin Kuveyt topraklarından kayıtsız şartsız ve anında çekilmesini isteyen bir karar almıştır ABD öncülüğünde onu destekleyen müttefik ülkeler, Irak'ın Suudi Arabistan'a veya öteki bir Ortadoğu ülkesine mümkün taarruzunu durdurmak üzere Çöl Kalkanı adı bahşedilen bir harekatı uygulayarak Basra Körfezi ve Suudi Arabistan öncelikle olmak üzere bölgeye deniz, hava ve kara birlikleri göndermeye başlamışlardır 33 ülke zorlama göndermek veya yardım yaparak, Irak'a aleyhinde teşkil edilen bu koalisyon kuvvetlerine katılmış veya bu kuvvetleri desteklemiştir Bunlar arasında sekiz Arap ülkesi de vardır Yine De Arap ülkeleri; Saddam'a karşı olanlar, Saddam'ı destekleyenler ve çekimser kalanlar edinmek üzere üç gruba ayrılmışlardır Fakat Arap Birliği, Irak'ı kınamış ve hemen Kuveyt'ten çekilmesini istemiş ve Irak saldırısına karşı Fazla Uluslu Arap Ordusu kurulmasını oy çoğunluğuyla kararlaştırmıştır Bu sebepten nedeniyle Darı ve Suriye, Saddam'a karşı olanların başında gelerek, Suudi Arabistan'a baskı göndermişlerdir Ürdün, Yemen ve FKÖ, Saddam'ı desteklemişlerdir Giderken Birleşik Milletler Emniyet Konseyi, oy çoğunluğuyla Irak'a karşı ekonomik yaptırım ve tabanca ambargosu kararı almıştır
Saddam'ın vazgeçmez tutumu karşısında BM Emniyet Konseyi, Eylül 1990 ayı içerisinde Irak'a karşısında hava ambargosu başvuru formu kararı almış ve daha sonra bunu deniz ablukası şeklinde bir kararla genişletmiştir Hem 29 Kasım 1990 tarihinde almış olduğu bir kararla, Irak'ın 15 Ocak 1991 tarihine kadar Kuveyt'i terk etmemesi halinde zorlama kullanılmasını kabul etmiştir Birleşik Milletler, ABD ve Müttefik Ülkelerin ısrarlarına karşın, Saddam Hüseyin'in Kuveyt'i terk etmemekte istikrarlı olduğunun anlaşılması üzerine 17 Ocak 1991 tarihinde, Irak'a müttefik Çok Uluslu Hava Güçleri'nin taarruzları ile Körfez Savaşı başlamış oldu
Savaş Savaşın başlamasıyla Irak ve Kuveyt'te bilhassa stratejik hedefler bombalandı Çöl fırtınası adı bahşedilen bu harekat, 2428 Şubat 1991 tarihlerinde 100 Saatlik Kara Harekatı ile Kuveyt'te Irak Kara Kuvvetlerinin büyük bir kısmının imhası ve kalanlarının tutsak ya da Kuveyt'i terk etmeleri ile sonuçlandırıldı
Körfez Savaşına katılan Koalisyon Kuvvetleri ve Irak askeri heyetleri arasında 3 Mart 1991 günü KuveytSuudi sınırının kuzeyindeki Safven kasabası yakınında çölde bir çadır içinde ateşkes görüşmeleri yapıldı Irak, Kuveyt'i ilhak kararını uyandırmak ve tazminat ödemek ilk kez olmak üzere bütün şartları benimsemek zorunda kaldı Bu şekilde Körfez Savaşı aslında sona ermiş oldu 1991 yılı Nisan ayının birincil haftasında, Irak'ın BM Güvenlik Konseyi tarafından ortaya konan ateşkes şartlarını kabul ettiğine dair yazılmış müracaatı ile de Körfez Savaşı resmi olarak sona erdi
Körfez Savaşı sahiden sona ermesine rağmen Amerika bazı bahanelerle ara sıra Irak'ı bombalamaya devam etmiştir 23 Ocak 1993 gecesi Güney Irak'ı; ABD eski Devlet Başkanı George H W Bush'a Kuveyt'te bulunduğu sırada suikast planladıkları gerekçesiyle 26 Haziran 1993 gecesi de Bağdat'ı bombalamıştır
Türkiye, Körfez Savaşına fiili olarak katılmadı İncirlik'teki Amerikan uçaklarının kullanılmasına müsaade etti ve Birleşik Milletlerin aldığı bütün kararlara uydu Ayrıca, KerkükYumurtalık petrol boru hattını kapattı
Irak'ın Yenilmesinin Sebepleri Savaş başlamadan önce Irak, dünyanın beşinci büyük kara ordusuna sahipti Ama bu durum Irak'ın çok kısa bir sürede yenilmesine engel olmadı
Bu yenilginin en büyük sebebi, Amerika Birleşik Devletleri ve müttefik ordularının nitelik (eğitim ve teçhizat) bakımından Irak ordularına kıyasla çok üstün olmasıdır Müttefik orduları, çabucak haraket edebilen ve yüksek teknolojiyi etkili biçimde kullanabilen ordulardı Buna karşılık Irak orduları, 8 yıl süren Irakİran Savaş'ndan bitkin çıkmış, savaşma iradesi düşük ve alışılmış piyade savaşına göre eğitilmiş ordulardı
Irak'ın yenilmesinde pay sahibi olan ikinci kayda değer etmen, II Dünya Savaşı'ndan beri bilinen bir savaş gerçeğiydi: Savaşılan bölgede hava üstünlüğünü sağlamak ve hava ile kara güçleri arasında etkili bir eşgüdüm temin etmek; karşıkonulmaz bir avantaj getirir Müttefikler havakara koordinasyonunu aydınlık bir biçimde gerçekleştirirken Irak güçleri bu avantajdan yoksundu Çölde saklanamayan ve havadan korunamayan Irak ordusu, müttefik saldırıları karşı değil oldular
Nedenlerden üçüncüsü, vurucu gücü ne olursa olsun, tek bir silaha dayanmanın yarattığı fazla ve suni güven duygusudur Saddam, Sovyetler'den aldığı Scud füzelerine ve bu füzelerin ucuna yerleştirmeyi planladığı kimyasalbiyoloji ile ilgili başlıklara güveniyordu Ancak, bu füzeler savaş esnasında istenilen başarıyı gösteremedi Füzeler Amerikan Patriot Hava Savunma sistemi tarafından havada yok edildiler
Savaşın Sonuçları Birinci Körfez Savaşı'nın en kayda değer ve en uzun vadeli sonucu, tüm Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde köktenci akımların güçlenmesidir Bölgede 1945'den beri üstünde fazla konuşulan ve bütün siyasal partilerin programlarının başında yer alan Arap Birliği fikri, büyük bir darbe yemiştir Körfez Savaşı'nda Arapların ayrı ayrı saflarda toplanmaları ve kendi ulusal devletlerinin olduğu dek Batı'nın da çıkarlarını korumak için savaşmaları, Arap Birliği düşünü fazla zayıflattı
Savaşın bir böylece manâlı başka bir sonucu da, Irak'ın zayıflamasıyla beraber, İran'ın bölgedeki ağırlığının artmasıdır *
Birinci Körfez Savaşı (19901991), ABD öncülüğünde, İngiltere, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Darı gibi 28 devletin askeri koalisyonuyla Irak Devleti aralarında yapılan savaştır
Savaşın Sebepleri ve Savaşın Başlaması değiştirBu savaşa Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in çıkardığı Körfez Krizi sebep olmuştur 19801988 yıllarında İran ile savaşan Irak, idareli yönden ağır zararlara uğramış ve bu savaş sonrası basit basit ödeyemeyeceği bir dış borç yükü aşağıda kalmıştır Bu durumdan kurtulmak isteyen Saddam Hüseyin, çareler aramaya başlamış ve 1991 yılı birincil yarısında Ortadoğu'da huzursuzluğa yol açacak bir takım iddialar ortaya koymuştur Bu iddialar Körfez Krizinin birincil filizleri olmuştur İddiaların başlıcaları şunlardır: Körfez ülkelerinin 19811990 arasında petrol fiyatlarını kesintisiz düşürerek Irak'ı zarara sokmaları; Kuveyt'in Rumeyla bölgesindeki Irak'a ait petrollerden de faydalanmış olması; Kuveyt toprakları üstünde tarihi hakkı olduğunda ısrar etmesi ve Irakİran savaşı sırasında Kuveyt'in Irak'a yaptığı para yardımını silmesini istemesiydi
Kuveyt ile ilgili iddialarının Kuveyt tarafından kabul edilmemesi üstüne, Saddam Hüseyin, meseleyi bir oldubitti ile tahlil etmek istemiş ve 2 Ağustos 1990'da Kuveyt'i işgal etmek ve bir hafta sonra da ilhak etmek suretiyle Körfez Krizinin çıkmasına sebeb olmuştur Irak'ın Kuveyt'i işgali üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Irak birliklerinin Kuveyt topraklarından kayıtsız şartsız ve anında çekilmesini isteyen bir karar almıştır ABD öncülüğünde onu destekleyen müttefik ülkeler, Irak'ın Suudi Arabistan'a veya öteki bir Ortadoğu ülkesine mümkün taarruzunu durdurmak üzere Çöl Kalkanı adı bahşedilen bir harekatı uygulayarak Basra Körfezi ve Suudi Arabistan öncelikle olmak üzere bölgeye deniz, hava ve kara birlikleri göndermeye başlamışlardır 33 ülke zorlama göndermek veya yardım yaparak, Irak'a aleyhinde teşkil edilen bu koalisyon kuvvetlerine katılmış veya bu kuvvetleri desteklemiştir Bunlar arasında sekiz Arap ülkesi de vardır Yine De Arap ülkeleri; Saddam'a karşı olanlar, Saddam'ı destekleyenler ve çekimser kalanlar edinmek üzere üç gruba ayrılmışlardır Fakat Arap Birliği, Irak'ı kınamış ve hemen Kuveyt'ten çekilmesini istemiş ve Irak saldırısına karşı Fazla Uluslu Arap Ordusu kurulmasını oy çoğunluğuyla kararlaştırmıştır Bu sebepten nedeniyle Darı ve Suriye, Saddam'a karşı olanların başında gelerek, Suudi Arabistan'a baskı göndermişlerdir Ürdün, Yemen ve FKÖ, Saddam'ı desteklemişlerdir Giderken Birleşik Milletler Emniyet Konseyi, oy çoğunluğuyla Irak'a karşı ekonomik yaptırım ve tabanca ambargosu kararı almıştır
Saddam'ın vazgeçmez tutumu karşısında BM Emniyet Konseyi, Eylül 1990 ayı içerisinde Irak'a karşısında hava ambargosu başvuru formu kararı almış ve daha sonra bunu deniz ablukası şeklinde bir kararla genişletmiştir Hem 29 Kasım 1990 tarihinde almış olduğu bir kararla, Irak'ın 15 Ocak 1991 tarihine kadar Kuveyt'i terk etmemesi halinde zorlama kullanılmasını kabul etmiştir Birleşik Milletler, ABD ve Müttefik Ülkelerin ısrarlarına karşın, Saddam Hüseyin'in Kuveyt'i terk etmemekte istikrarlı olduğunun anlaşılması üzerine 17 Ocak 1991 tarihinde, Irak'a müttefik Çok Uluslu Hava Güçleri'nin taarruzları ile Körfez Savaşı başlamış oldu
Savaş Savaşın başlamasıyla Irak ve Kuveyt'te bilhassa stratejik hedefler bombalandı Çöl fırtınası adı bahşedilen bu harekat, 2428 Şubat 1991 tarihlerinde 100 Saatlik Kara Harekatı ile Kuveyt'te Irak Kara Kuvvetlerinin büyük bir kısmının imhası ve kalanlarının tutsak ya da Kuveyt'i terk etmeleri ile sonuçlandırıldı
Körfez Savaşına katılan Koalisyon Kuvvetleri ve Irak askeri heyetleri arasında 3 Mart 1991 günü KuveytSuudi sınırının kuzeyindeki Safven kasabası yakınında çölde bir çadır içinde ateşkes görüşmeleri yapıldı Irak, Kuveyt'i ilhak kararını uyandırmak ve tazminat ödemek ilk kez olmak üzere bütün şartları benimsemek zorunda kaldı Bu şekilde Körfez Savaşı aslında sona ermiş oldu 1991 yılı Nisan ayının birincil haftasında, Irak'ın BM Güvenlik Konseyi tarafından ortaya konan ateşkes şartlarını kabul ettiğine dair yazılmış müracaatı ile de Körfez Savaşı resmi olarak sona erdi
Körfez Savaşı sahiden sona ermesine rağmen Amerika bazı bahanelerle ara sıra Irak'ı bombalamaya devam etmiştir 23 Ocak 1993 gecesi Güney Irak'ı; ABD eski Devlet Başkanı George H W Bush'a Kuveyt'te bulunduğu sırada suikast planladıkları gerekçesiyle 26 Haziran 1993 gecesi de Bağdat'ı bombalamıştır
Türkiye, Körfez Savaşına fiili olarak katılmadı İncirlik'teki Amerikan uçaklarının kullanılmasına müsaade etti ve Birleşik Milletlerin aldığı bütün kararlara uydu Ayrıca, KerkükYumurtalık petrol boru hattını kapattı
Irak'ın Yenilmesinin Sebepleri Savaş başlamadan önce Irak, dünyanın beşinci büyük kara ordusuna sahipti Ama bu durum Irak'ın çok kısa bir sürede yenilmesine engel olmadı
Bu yenilginin en büyük sebebi, Amerika Birleşik Devletleri ve müttefik ordularının nitelik (eğitim ve teçhizat) bakımından Irak ordularına kıyasla çok üstün olmasıdır Müttefik orduları, çabucak haraket edebilen ve yüksek teknolojiyi etkili biçimde kullanabilen ordulardı Buna karşılık Irak orduları, 8 yıl süren Irakİran Savaş'ndan bitkin çıkmış, savaşma iradesi düşük ve alışılmış piyade savaşına göre eğitilmiş ordulardı
Irak'ın yenilmesinde pay sahibi olan ikinci kayda değer etmen, II Dünya Savaşı'ndan beri bilinen bir savaş gerçeğiydi: Savaşılan bölgede hava üstünlüğünü sağlamak ve hava ile kara güçleri arasında etkili bir eşgüdüm temin etmek; karşıkonulmaz bir avantaj getirir Müttefikler havakara koordinasyonunu aydınlık bir biçimde gerçekleştirirken Irak güçleri bu avantajdan yoksundu Çölde saklanamayan ve havadan korunamayan Irak ordusu, müttefik saldırıları karşı değil oldular
Nedenlerden üçüncüsü, vurucu gücü ne olursa olsun, tek bir silaha dayanmanın yarattığı fazla ve suni güven duygusudur Saddam, Sovyetler'den aldığı Scud füzelerine ve bu füzelerin ucuna yerleştirmeyi planladığı kimyasalbiyoloji ile ilgili başlıklara güveniyordu Ancak, bu füzeler savaş esnasında istenilen başarıyı gösteremedi Füzeler Amerikan Patriot Hava Savunma sistemi tarafından havada yok edildiler
Savaşın Sonuçları Birinci Körfez Savaşı'nın en kayda değer ve en uzun vadeli sonucu, tüm Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde köktenci akımların güçlenmesidir Bölgede 1945'den beri üstünde fazla konuşulan ve bütün siyasal partilerin programlarının başında yer alan Arap Birliği fikri, büyük bir darbe yemiştir Körfez Savaşı'nda Arapların ayrı ayrı saflarda toplanmaları ve kendi ulusal devletlerinin olduğu dek Batı'nın da çıkarlarını korumak için savaşmaları, Arap Birliği düşünü fazla zayıflattı
Savaşın bir böylece manâlı başka bir sonucu da, Irak'ın zayıflamasıyla beraber, İran'ın bölgedeki ağırlığının artmasıdır *
