Koronavirüsün iktisada tesirini azaltmak için açıklanan Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi'ne takviye vereceklerini belirtmelerine karşın alanda uygulamaya koymayan özel bankalara reaksiyon yağıyor.
İş dünyası, özel bankaların kredi musluklarını kısmakla kalmayıp mevcut kredilere de ek teminat istediğinden yakınıyor. 10 milyon liralık kredide 10 katı teminat istendiğini belirten iş insanları, 3-6 ay öteleme taahüdü vermelerine karşın birçok bankanın yapılandırma yapmadığını söylüyor. Özel bankaların tefeci üzere süreç yönettiklerini anlatan iş insanları, "10 milyon liralık kredi karşılığında 100 milyon liraya varan ipotek talep eden var" diyor.
KAPIYA İCRA YOLLADILAR
Özel bankalar ipin ucunu o kadar kaçırmış durumda ki, kredi ötelemek bir yana müşterilerinin taksidi geciktirmesiyle kapısına icra yolluyor. Özel bankalar krizi fırsat bilip işadamlarından yapılandırma için yüzde 15 ila 17 faiz talep ediyor.
MAZERET UYDURUYORLAR
Türkiye iktisadının yüzde 90'ından fazlasını oluşturan KOBİ'ler de mağdur. Son devirde bankalara ulaşamamak ve ilgili kişi bulamamaktan yakınıyorlar. Kredi talebinde bulunan KOBİ'ler "şubelerimiz kapalı, teknik arıza var" üzere mazeretlerle karşılaştıklarını anlatıyor.
Bankalar kaçta açılıyor? Banka çalışma saatleri 2020: Halkbank, Vakıf Bank, Ziraat, Garanti, İş Bankası kaçta kapanıyor, kaça kadar açık?
Mustafa Taviloğlu/ MUDO Kurucu Lideri
KENDİLERİNE YALVARTIYORLAR
Hazine ve Maliye Bakanımız bankalara az bile söyledi. Sahiden de bankalar bize eziyet ediyor. Kasımdan bu yana 8 banka ile kredilerimizi mevcut faizlere nazaran tekrar yapılandırmaya çalışıyoruz. İçlerinde son derece anlayışlı, tahlil odaklılar da olağanüstü gaddar ve acımasızlar da var. Adeta bizi kendilerine yalvartıyorlar. 17 yaşından beri ticaret yapıyorum 60 yıldır iş hayatının içindeyim. Bu müddette bir çekim yazılmamış, rastgele bir vukuatımız yok. Devlet bankalara 'işinin başında olana kredi verin, yapılandırma yapın' diyor. Bankaya gittiğimizde 'Niye geldin, bize uğramayın' yanıtını veriyorlar. Sana uğramayacaksam niçin bankacılık yapıyorsun, yapma! Sahiden müteşşebüse günah. Ayrıyeten Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'dan tıpkı virüsle uğraş için oluşturulan ve başarılı olan Bilim Heyeti üzere iş dünyası için de İktisat Heyeti oluşturmasını istiyoruz. Bu heyete bizim üzere alandan gelen ve yaşananları objektif biçimde yansıtacak, bireylere yer vermesini talep ediyoruz. Bunun yararlı olacağına inanıyorum.
Mustafa Gültepe/iHKİB Lideri:
LİMİTİ YARIYA İNDİRİYORLAR
Bankaların ihracatçılarımızın acil kredi muhtaçlıkları konusunda daha fazla sorumluluk üstlenmelerini bekliyoruz. Lakin bankalarımızdan bu mevzuda beklediğimiz yaklaşımı göremiyoruz. Bilakis birtakım bankalarımız yeni kredi limiti açmada ve kredi ödeme müddetlerini öteleme konusunda isteksiz davranıyorlar. Krediler tıpkı faizle azamî 3 ay öteleniyor. Hatta yurtdışı müşteri limitinin yarıya indirildiği durumlarla karşı karşıya kalıyoruz.
Adil Konukoğlu/SANKO YKB
BAŞVURUYU AĞIRDAN ALIYORLAR
Bankalar devletin verdiği haktan yararlanmak isteyen kurumlardan sıkı bir formda teminat istiyor. Lakin bu periyotta herkes onların istediği kriterlerde teminat gösteremiyor. Elbette onlar da kendilerini garantiye almmak istiyor, fakat harika günlerden geçiyoruz, bankaların da biraz risk alması lazım. Bugün bankaların sanayiciye sahip çıkma, elinden tutma günü. Fakat bunu pek göremiyoruz. Bu günler geçtiğinde tekrar birbirimize muhtaç olacağız. Ayrıyeten yapılan müracaatlara çabucak karşılık vermiyorlar, ağırdan alıyorlar.
Köksal Holoğlu/ Romatem İdare Konseyi Lideri:
YAPILANDIRMADA YÜKSEK KOMİTE
Virüs nedeniyle en çok mağdur olan sıhhat bölümü oldu. Bizler personelimizi müsaadeye çıkartamıyoruz. Ciromuz yüzde 60 oranında düştü. Kredimizi yapılandırmak istedik, özel bankalar çok yüksek oranda komite istedi. Binde 1.5 oranında istenen komite nedeniyle 300 bin lira ödemek zorunda kalıyoruz.
Yavuz Eroğlu/PAGEV Lideri:
KREDİ MUSLUKLARI KAPATILDI
Özel bankaların açıklamasıyla alandaki uygulamaları taban tabana zıt durumda. Alanda kredi musluklarını kapatıyorlar. Kredi için istenen teminatları artırırken, gayrimenkul teminatlarının da güncellenmesini istiyorlar. Gayrimenkul bedeli piyasa nedeniyle düştüğü için bunun artırılması isteniyor. Şirketler hem kredi bulamıyor hem de evvelce aldığı krediler için ek teminat isteniyor.
İlker Önel / İstanbul Tüccarlar Derneği Lideri:
ÇEK İÇİN FAKTORİNGE GİT DENİYOR
Özel bankalar 10-12 aylık çekleri artık kabul etmiyor. İşadamlarını faktoring şirketlerine yönlendiriyorlar. Bilhassa dokuma ve plastik kesimi bu bahisten muzdarip. Faktoring şirketleri de 4-5 puan yüksekten bozuyorlar.
Feride Cem/İbrahim Acar/Sabah