100 Doların Üstünde Bulunan Benjamin Franklin Kimdir? Hayatı

Farklı varsayımlar olsa da genel kabule nazaran Amerika kıtası birinci sefer 1492 yılında İtalyan denizci Kristof Kolomb tarafından keşfedilmiştir. Uzun yıllar farklı ülkelerin sömürgesi olarak kalan Amerika, verdiği bağımsızlık savaşı sonunda 4 Temmuz 1776 yılında özgürlüğüne kavuşmuş ve Amerika Birleşik Devletleri kurulmuştur. ABD kurucu babaları ortasında kabul edilen Benjamin Franklin ise ülke tarihi açısından son derece değerli bir yere sahiptir.

Döviz kuru nedeniyle pek çok kişinin gördüğünü sanmıyoruz lakin en azından Hollywood sinemalarından gördüğümüz kadarıyla 100 doların üzerinde fotoğrafı olan Benjamin Franklin, kıtanın özgürlüğüne kavuşması için büyük uğraş vermesinin yanı sıra Avrupa bağlarını de düzenlemiş ve bilime kıymetli katkılarda bulunmuştur. Gelin Benjamin Franklin kimdir yakından bakalım ve hayat öyküsü hakkındaki enteresan ayrıntıları görelim.

Benjamin Franklin güzel eğitim almamış lakin okumaya istekli bir çocuktu:


Benjamin Franklin, 17 Ocak 1706 tarihinde o periyot İngiliz kolonisi olan Amerika kıtasının Boston bölgesinde dünyaya geldi. İngiltere doğumlu olan babasının ikinci eşinden olan on çocuğun sekizincisiydi. Periyodun kaideleri nedeniyle Benjamin sırf on yaşına kadar eğitim almıştı lakin okumaya istekli ve meraklı bir çocuktu.

Benjamin 12 yaşına gelince matbaacı olan ağabeyinin yanına çırak olarak verildi. 17 yaşına gelince evvel Philadelphia'ya, daha sonra da İngiltere’nin başşehri Londra’ya gitti. Buralarda matbaa marifetini güzelce geliştiren Benjamin, 1726 yılında Philadelphia'ya döndü ve burada bir matbaa açtı.

Usta bir matbaacı ve yayımcı olarak ismini duyuruyor:


Benjamin Franklin Philadelphia'da açtığı matbaada hükümet broşürleri, kitaplar ve para basıyordu. Sonraki yıllarda çıkardığı yerel gazete Pennsylvania Gazette ve bu gazetede yayınladığı Poor Richard’s Almanack köşesi ile hem para hem de muvaffakiyet kazandı. Bu köşede pek çok yeni kelimeyi İngilizceye kazandırdı.

1730 yılında Deborah Read ile birlikte yaşamaya başladı. Evlenemediler zira Deborah Read, birinci kocası onu terk etmesine karşın resmi olarak evliydi ve yasalar iki eşli bir hayatı onaylamıyordu. Bu keyifli birliktelikte daha sonra isimleri Amerika Birleşik Devletleri tarihine geçecek çocukları oldu. Benjamin Franklin’in çocukları ortasında en değişik olanı William Franklin’dir. William Franklin, New Jersey'nin son sömürge valisi olarak misyon yapmış, bağımsızlık savaşı sırasında İngilizlerin tarafını tutmuş ve ABD kurulduktan sonra sürgüne gönderildiği İngiltere’de ölmüştür.

Benjamin Franklin, Philadelphia'da pek çok yeniliğe imza atıyor:


Artık başarılı bir matbaacı ve yayımcı olan Benjamin Franklin, maddi olarak da hayli güzel durumdaydı. 1850 yılına kadar kıtanın en büyüğü olacak bir kütüphane kurdu. İlk itfaiye şirketinin, birinci polis devriyesinin, birinci kent hastanesinin, birinci sokak aydınlatma sisteminin ve daha sonra Pennsylvania Üniversitesi olacak birinci eğitim kurumu Philadelphia Akademisi'nin temellerini attı.

1737 yılında İngilizler tarafından Philadelphia posta müdürü olarak atandı. 1774 yılında sömürge zıtlarına duyduğu sempati nedeniyle işten çıkarılana kadar posta sistemi ile ilgili pek çok yeniliğe imza attı. Bu başarısı nedeniyle Amerika Birleşik Devleti kurulduktan sonra devletin birinci genel posta müdürü olmuş ve birinci basılan pullara fotoğrafı koyulmuştur. Bugün bile hala ABD posta yönetimi federal bir yapıdır.

Benjamin Franklin icatları:


Benjamin Franklin’in Amerika özgürlük gayretindeki katkılarına geçmeden evvel onun icatlarından bahsedelim. Zira kendisine sırf bilime katkı sağladı demek az kalır, o tam bir bilim insanıydı. İşleri büyütüp de emekli olduğu vakit kendini tam manasıyla bilime adamış ve bugün bile kullanmakta olduğumuz pek çok terimi ve icadı ortaya çıkarmıştır.

Benjamin Franklin’in en kıymetli buluşlarından bir tanesi elbet yıldırımların verdiği hasarı ortadan kaldıran paratonerdir. Sonraki yıllarda yaptığı uçurtma deneyi ile şimşeklerin elektrik olduğunu ortaya çıkarmıştır. Okyanus akıntıları, meteoroloji, soğuk algınlığı ve soğutma sistemleri üzerinde de çalışan Benjamin Franklin, daha az yakıtla daha çok ısı sağlayan Franklin sobasının, bifokal gözlüklerin ve Mozart’ın bile onunla çalınması için beste yaptığı cam armonikanın mucididir.

Amerikan İhtilali başlıyor:


1754 yılında New York’ta toplanan kolonyal temsilciler toplantısına Pennsylvania Meclisi temsilcisi olarak katılan Benjamin Franklin, burada ilk sefer ulusal bir kongre toplanması fikrini ortaya atmış ancak bu teklif reddedilmiştir. Sonraki yıllarda İngiltere’nin başşehri Londra’ya giden Franklin, burada bir müddet kalmış ve bağımsızlık savaşının başlaması ile birlikte Amerika’ya dönmüştür.

O devir İngilizler, kolonide bir Pul Yasası çıkardılar. Bu yasa büyük bir vergi yükü getirdiği için halk karşı çıktı. Yasa daha sonra kaldırılmış bile olsa halkın İngilizlere karşı olan öfkesi bir kere ateşlemişti. Kısa müddette bu öfke silahlı ayaklanmaya dönüştü ve 1775 yılında, 1783 yılına kadar sürecek Amerikan Bağımsızlık Savaşı başladı.

Çatışmalar sürdüğü sırada 1776 yılında 13 koloni bağımsızlığını ilan etti. Bağımsızlık Bildirgesi olan isimlendirilen bu ilanı hazırlayan ve bugün Kurucu Babalar olarak isimlendirilen beş bireyden biri Benjamin Franklin’di. Franklin, bu süreçte Fransa’dan yardım istemiş ve onların takviyesiyle bağımsızlık uğraşına sürat kazandırmıştır. 1776 yılında bağımsızlık savaşının kazanılmasından sonra Benjamin Franklin bir mühlet Fransa’ya gitmiş ve 1783 Paris Antlaşması'nın hazırlanmasına katkı sağlamıştır.

Amerika Birleşik Devletleri’nin birinci yıllarında Benjamin Franklin:


1785 yılında Benjamin Franklin Fransa’dan ayrıldı ve artık özgür bir ülke olan Amerika Birleşik Devletleri’ne döndü. 1787 yılında Anayasa Konvansiyonu'na Pennsylvania delegesi olarak katıldı. O devir 81 yaşında olan Franklin, konvansiyonun en yaşlı delegesi unvanını taşıyordu. Benjamin Franklin’in büyük katkı sağladığı ABD Anayasası 1788 yılında kabul edildi ve 1789 yılında George Washington birinci ABD Lideri olarak misyona başladı.

Artık ülkesine ve dünyaya karşı vazifesini yaptığını düşünen Benjamin Franklin, 17 Nisan 1790 tarihinde 84 yaşında Pennsylvania’da hayatını kaybetti. Cenaze merasimine yaklaşık 20 bin kişi katıldı. Vasiyetinde mirasının büyük bir kısmını ticaret okulu kurulması, bilim müzesi açılması, burs verilmesi ve öteki projelerin finanse edilmesi maksadıyla Boston ve Philadelphia'ya bıraktı. Ülkeye yaptığı katkılar unutulmayan Benjamin Franklin’in fotoğrafı 100 doların üzerine basıldı. Bugün bile hala ülkedeki pek çok kuruma ismi verilmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri’nin kurucu babalarından biri olarak kabul edilen ve 100 doların üzerinde fotoğrafı bulunan Benjamin Franklin kimdir sorusunu yanıtladık ve bu değerli ismin ülkesine ve dünyaya yaptığı katkılardan bahsettik.