Memleketler arası iş etraflarının yakından takip ettiği İngiliz iktisat gazetesi Financial Times (FT), corona virüsü salgını nedeniyle turizm kesimindeki çöküşün Türkiye'nin finansmanında boşluk yarattığına dikkat çekerek, bunu bir kur krizinin izleyebileceğini öne sürdü. Gazetede “Ankara rezervleri yakarken Erdoğan ekonomiyi süratli düzgünleştirme kumarı oynuyor” başlığıyla yayınlanan makalede, şu kelamlara yer verildi:
“Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ‘Ekonomimizin bağışıklık sistemini global türbülanslara karşı güçlendiriyoruz' dedi fakat turizm bölümündeki çöküş, Türkiye'nin finansmanında bir boşluk bıraktı. Son 12 ayda yabancı yatırımcılar 13 milyar dolarlık tahvil ve pay senedi satarak Türkiye'den çıktı.
Bu çıkışlar karşısında ülke 20 yıllık hür dalgalı kur prensibini bırakıp, ‘yönetilen dalgalı kur'a geçerek gayriresmi biçimde doların 6.85 TL olarak hedeflenmesi için on milyarlarca dolarlık rezervi yaktı lakin geçen hafta TL'nin kıymet kaybını engelleyemedi.”
Geçen yıl gelen 45 milyon turist 34.5 milyar dolarlık döviz bırakmıştı. Bu yılın birinci yarısında Türkiye'ye gelen turist sayısı salgın yüzünden yüzde 75 azaldı.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın sık sık Türkiye'nin gelişmekte olan ülkelerden müspet ayrıştığını söylediğine fakat birtakım analistlerin bu stratejinin bir kur krizinin tohumlarını ektiğinden kaygı duyduğuna dikkat çekilen makalede, şu değerlendirmelere yer verildi: “Uluslararası Finans Enstitüsü Baş Ekonomisti Robin Brooks bu ayrışmayı doğruluyor lakin olumsuz tarafta.
TL'nin kıymetini düşürmemek için piyasaya döviz pompalanarak ve ucuz kredi teşvikiyle Türkiye'nin cari açık sıkıntısının büyüdüğüne dikkat çeken Brooks, tıpkı taktiğin TL'nin yüzde 30 bedel kaybettiği 2018'de uygulandığını belirtiyor ve uyarıyor: Bu düşüş borçlu gerçek kesim üzerindeki baskıyı artırdı, enflasyonu yükseltti ve sakinliğe yol açtı. Türkiye corona virüsünden güzelleşme gayretlerini zorlaştıracak bir öteki ‘düzensiz daralma' ile karşı karşıya. Kredi artışı azalmadıkça, riskler artar.”
ŞOKLARA KARŞI SAVUNMASIZ
Société Générale Gelişmekte Olan Ülkeler Yöneticisi Phoenix Kalen de, ekonomiyi erken açma stratejisinin şayet turizm ve ihracat çabuk toparlanamazsa sürdürülemez olduğuna dikkat çekti. Kalen, Türkiye'nin gelecekte global ekonomik şoklara karşı epeyce savunmasız kalacağı konusunda ihtarda bulundu.
‘TÜRKİYE YENİ KUŞAK BİR FİNANSAL KRİZİN EŞİĞİNDE'
FInancial Times'ın tahlilinde, Washington merkezli Dış Bağlantılar Konseyi'nde kıdemli akademisyen olan Brad Setser, Türkiye'nin yeni jenerasyon bir gelişmekte olan ülkeler finansal krizinin eşiğinde olduğunu savunarak, “Bu gidişle hükümet kurları akışına bırakmak zorunda kalacak” yorumunu yaptı.
Oxford Economics Kıdemli Ekonomisti Maya Senussi de, Merkez Bankası'nın şu anda kamu bankalarından ödünç aldığı rezervleri harcadığını belirterek, “Lübnan'a bakın. Şayet bankalar kendi yükümlülüklerini yerine getirmek için dövizini isterse rezerv azlığı sıkıntısını büyütür” dedi.
Nuray Tarhan/Sözcü