Çağdaş dünyada hala ortaya çıkarılamamış birçok gizem var. Bunların en ünlülerinden biri de kuşkusuz Kanada'daki Oak Adası ve adanın tabansız çukuru.
Kanada'nın Quebec eyaletinin doğusunda yer alan Nova Scotia Adası'nın yakınlarında minik bir ada Oak Adası.
Oak, meşe demek ve bu ada ismini üstünü kaplayan kızıl meşe adasından alıyor.
Bu sıradan adanın gizemi, 1795 yılında tesadüfen keşfedildi.
O yılın yaz aylarında adanın yakınlarından kanoyla geçen 16 yaşındaki Daniel McGinnis, adaya çıkıp yürümeye başladı. Eski bir patikadan ormanın derinliklerine yürüyen genç, ağaçsız bir bölgeye çıktı. Bu açık alanda tek bir büyük meşe ağacı vardı. Ağacın kollarından biri budanmıştı ve budanan kısımlar topraktaki bir göçüğün 5 metre kadar üstünde uzanıyordu. Bu göçük nokta Daniel McGinnis'in dikkatini çekti. Bunun bir define olabileceğini düşündü. Hemen adaya 6 km uzaklıktaki meskenine, Chester’a geri döndü. Sonraki gün yanında 20 yaşındaki John Smith ve 13 yaşındaki Anthony Vaughn’la Oak Adası’na döndü. Çukuru kazmaya koyulan üçlü ilk çalışma saatlerinde şaşkınlığa düştü, yüzeyin 60 cm kadar altında taşlarla örtülü bir delik vardı. Üç metre aşağıda ise giriş, meşe kütükleriyle uzunluktan boya kapatılmıştı. Gençler çalışmaya devam ettiler, 6 m ile 9 m ortasında tıpkı kütüklere rastladılar. Pes eden arkadaşlar, geri döndü.
Bu olay, efsanelerin canlanmasına neden oldu.
Chester'a gidip bulduklarına inandıkları defineyi çıkarmak için dayanak aramaya başlayan gençler, maalesef bölge halkından istedikleri dayanağı alamadılar. Chesterlı bir bayanın annesi bölgeye birinci yerleşen kişilerdendi. Bayan bir anıdan kelam etti. Vaktiyle adada ateşler ve garip ışıklar görünmüştü. Bir tekne dolusu adam, ne olup bittiğini incelemeye gitmişler. Sonra da gerilerinde iz bırakmadan yok olmuşlardı. Bayana nazaran, akıllı bir insan bu adanın yakınından geçmemeliydi.
Yıllar sonra bir sefer daha denediler.
Üçlü, bekledikleri yardımı tam 9 yıl sonra 30 yaşında hali vakti yerinde biri olan Simeon Lynds’den alabildi. Lynds, Anthony Vaughn’ın kendisine anlattığı hikayeden etkilenmişti. Üç gençle araştırmalarına yardımcı olmak için bir iştirak kurdu. Bu ortada John Smith de kazdıkları yeri çevreleyen arazinin bir kısmını satın almıştı. Daha sonraki 30 yıl müddetince kalan kısmı da kesim modül satın almayı başardı. Sonunda adanın tüm Doğu yanı, onun mülkiyetine geçecekti. Küme 1804 yılında gizemli Oak Adası’na bu türlü çıktılar.
Çukur ne kadar kazılırsa kazılsın, sonu gelmiyordu.
Ortadan geçen yıllar boyunca kimse buraya el sürmemişti. ilk kademede 27 metreye ulaşıldı ve her üç metrede bir tıpkı meşe kütüklerinin bulunduğu anlaşıldı. 12 metreden sonra kütüklerin üstünde bir kömür katmanı vardı, 15 metrede bir kat cam macunu, 18 metrede ise bir kat hindistan cevizi lifi bulundu. Ve 27 metreye gelindiğinde en garip şey keşfedildi, burada üzerinde bilinmeyen garip bir yazının bulunduğu bir taş vardı. Taşı çıkardılar, fakat kuyuya ağır formda su dolunca çalışmalar tekrar yarım kaldı.
Gizemli taşın sırrı maalesef çözülemedi.
Bu taş diğer bir yerden getirilmemişti, adanın taşıydı. Üzerindeki garip işaretlerle bu taş, kuşkusuz çok bedelli bir ipucuydu. John Smith taşı adada yaptığı konutun şöminesinin ardına dikti. Bu fikirsiz davranış, zati silinmeye yüz tutan sembollerin korunmasına mahzur oldu. Yarım yüzyıl sonra taş, Halifax’ta sergilendi. Hedef, çukurda keşif yapabilmek için daha fazla gelir sağlanmasıydı. O sırada bir yabancı lisanlar profesörü, şifreyi çözdüğünü tez etti: “10 adım aşağıda iki milyon sterlin.” Bu yüzyılın başlarında ise taşı gören birisi, sonra 1935’te diğer bir şey hatırladı. Son bir sözcük daha vardı. Ancak o, taşı tekrar gördüğünde üstündeki yazı büsbütün silinip gitmişti. O günden bu yana taşı öbür gören olmadı.
Güya bir Bubi tuzağıydı.
Bir yıl sonra kaldıkları yerden devam etmek isteyen takım, bu kere çukura paralel yeni çukurlar kazmayı denedi. Çukura bu arada "The Money Pit" yani "Para Çukuru" ismi verilmişti. Bu yeni tünelden Para Çukuru´ndaki suyun boşaltılması planlanıyordu fakat olmadı; su gelip bu kuyuyu da doldurarak çalışmaları 45 yıl boyunca durdurdu. Bu aksiliğin bir Bubi Tuzağı olduğu düşünüldü. Tıpkı vakitte yaklaşık 150 metrelik bir su yolu da keşfedildi ve bu kanal Para Çukuru´ndan başlayıp Smith´s Cove denen yere bağlanmıştı; su ne kadar çabuk boşaltılsa da, deniz suyu gelip yeniden boşluğu dolduruyordu. Keşif daha karmaşık ve kusursuz planlar gerektiriyordu, zira Para Çukuru´nun bilinmeyen mimarları öylesine ustaydılar ki, aşmak mümkün olmuyordu.
Bu karmaşık lakin eksiksiz tertip, lakin usta bir mühendisliğin yapıtı olabilirdi.
Başından beri çukurun ünlü korsan Kaptan William Kidd´in saklı hazinesi, Shakespeare´in Bacon tarafından saklanan el yazması gerçek oyunları, İngilizler´le savaşan Fransızlar´ın ya da İngilizlerin Amerika´ya sakladığı hazineler, Vikingler´in bâtın üssü, korsanların bankası, Avrupalılar´dan kaçan İnka ve Mayalar´ın altın stoklarını saklamak hedefiyle kazıldığı üzere birçok farklı argüman vardı. Hatta Tapınak Şövalyelerinin mirasının bu çukura gizlendiği bile söyleniyordu. Lakin en güçlü tez korsanlar üzerineydi. Çukurdaki suyu boşaltmak için denenen tüm yolların başarısızlıkla sonuçlanması, çukurun üstün bir mühendislik yapıtı olduğunu gösteriyordu. Bir uzmana nazaran, açılan tünel, disiplinli 100 adamla, günde üç vardiya halinde lakin 6 ayda tamamlanabilirdi. Onları böylesi yıpratıcı bir çalışmada yöneten ise, çok âlâ eğitim görmüş, tecrübeli bir mühendis olmalıydı.
Nizam, sanılandan çok daha ayrıntılı ve karmaşıktı.
1849´da yeni bir şirket ortaya çıktı ve çukur tekrar hatırlandı. The Truro Company isimli şirket bu emelle kurulmuştu. Şirket yeni teknolojiler kullanarak suyu yan kanallara akıtmayı başardı ve bunun için de özel matkaplar kullanıldı. 30 metre aşıldığında çok düzgün bir platformla karşılaşıldı. Burada üstte 10 cm kalınlığında meşe katmanı, altında da 55 cm kalınlığında metal parçacıklarından oluşmuş bir başka katman vardı. Bunları 20 cm´lik yeni bir meşe katmanı, akabinde tekrar 55 cm´lik yeni bir metal katman ve en altta da 10 cm´lik yeni bir meşe katmanı izliyordu. Akabinde tüm bunların tekrarlandığı yeni bir katmanlar kümesi geliyordu. İşte tam burada içi para dolu olan iki fıçı yahut sandık bulundu. Matkap geri çekilirken ucunda meşe kıymıkları ve hindistan cevizinden yapılmış halat parçacıklarına rastlandı. Daha da ilginci bu kademede üç küçük altın zincir baklasına da rastlanmasıydı. Bu altın halkalar ortadan kayboldular ve kimse ne olduklarını bulamadı.
Her araştırmada sistemin daha derin ve karmaşık olduğu ortaya çıktı.
Her kat aşıldıkça çukurun daha derinlere indiği anlaşılıyordu. Şirket 1850´de yeni bir paralel tünel açtı lakin yeniden su baskını başlamıştı. Tüm pompalama eforları boşa çıkarken su akışının gelgite bağlı olduğu anlaşıldı. Ve o vakit fark edildi ki, çukurun etrafındaki kumsal da özel yapılmıştı; yani yapaydı. Çukuru yapanlar 45 metre uzunluğundaki plajı aşan bir kanal sistemi yaratmışlardı, sistem bir elin parmaklarına benziyordu. Her parmak bir kanaldı; altı kil olan plajın altına kazılmış ve kayalarla şekillendirilmişti. Üzerlerine kıyılarda bulunan kayalar konulmuş, yılan otları ekilmiş ve metrelerce hindistan cevizi lifiyle kaplanmıştı. Birebir lifler tıpkı vakitte filtre misyonu görüyorlar ve suyun getirdiği hususların kanalları kapaması engelleniyordu. Bu kanallar iç karada deniz suyu ile dolu olarak eğimli öteki bir kanala bağlanıyorlar ve yerin altından giderek 150 m kadar ötede Para Çukuru ile birleşiyordu. Sonraki araştırmalarda yeraltı kanalının 120 cm eninde, 60 cm yüksekliğinde olduğu anlaşıldı. Kanal taşlarla desteklenmişti ve Para Çukuru ile 29 ile 35 m ortasında buluşuyordu. Truro Şirketi artık yanıtı biliyordu, yapılacak tek şey kanalı kapatmaktan ibaretti. Birinci olarak bir baraj inşa edildi, su akıtıldı ve kanallar söküldü ancak o kademede patlayan bir fırtınada baraj çökünce çalışmalar tekrar durduruldu.
Her seferinde su basmasıyla başa dönüldü.
Her pes edilişte çukur tekrar suyla doldu ve çalışmalara baştan başlamak gerekti. 1861, 1893 ve ve 1897'de yapılan ayrıntılı çalışmalar da benzeri su baskınları ile sona erdi.
Artık bu çukurda çok büyük bir hazine olduğuna inanç tamdı.
Yavaş yavaş derinlere inen şirketler, 52. metreye kadar kazmayı başardı. Burada karşılaştıkları şeyle şoka uğradılar, bu bir çimento katıydı. İki metre kalınlığındaydı, etrafında 17 cm yüksekliğinde ince duvarlar vardı. Bir kısmı ahşaptı, sonra boşluklar vardı ve ortada da ne olduğu anlaşılamayan öbür bir husus yer almıştı. Bundan sonra matkap yumuşak bir metal katmana ulaştı, altında 90 cm kalınlığında metal parçacıkları ve akabinde tekrar yumuşak metal katmana ulaşıldı. Matkabın her geri dönüşünde gizeme yenileri ekleniyordu. Bir seferinde matkabın ucunda koyun derisinden yapılma parşömen modüllerine rastlandı; üzerinde "vi", "ui" ve "wi" harfleri görülüyordu ki, bunun ne olduğu hala bilinmiyor. Bu ekstra bulgular, bu çukurda çok büyük ve çok bedelli bir şey olduğu inancını destekliyordu.
Yakın tarihte de trajediler devam etti.
1959´a gelindiğinde çukurun başında bu kere Bob Restall ve ailesi vardı. Restall, plajdaki kanal sistemini durdurmaya kararlıydı, bu ortada üzerinde 1704 yazan bir kaya kesimi buldu. Arkadaşları bunun evvelki gruplar tarafından yapılmış makûs bir latife olduğunu söylediler fakat Restall inanmadı, kayanın çukuru inşa edenler tarafından bırakıldığına inanıyordu. 1965´te Restall bir tüneli kazmaya çalışırken tünel çöktü ve içeri sular doldu; oğlu ve iki emekçi onu kurtarmak için tünele daldılar lakin dördü de dışarı sağ olarak çıkamadı. Boğularak ölmüşlerdi.
Günümüze kadar araştırmalar hiç durmadı.
Teknolojinin de yardımıyla devasa iş makineleri getirildi ve çalışmalar daima devam etti. Daniel Blankenship, 1966´da işe 14 metrelik yeni bir tünel açarak başladı ve el üretimi dövme demirden yapılmış bir çivi ve bir rondela buldu. 1967´de tekrar el imali bir çift makas bulundu. Makasların İspanyol-Amerikan imali oldukları, büyük bir olasılıkla Meksika´da yapıldıkları ve 300 yıllık oldukları belirlendi. Birebir yerde kalp biçiminde bir de taş vardı. 60 cm kalınlığında, 19 m uzunluğunda kütükler keşfettiler, üstlerinde Roma sayıları vardı ve kimilerinde çiviler bulunuyordu. Kütüklere karbon deneyi yapıldığında 250 yıllık oldukları anlaşıldı, adanın batı ucunda iki ahşap yapı ve plajda 2 m derinlikte hiç kullanılmamış bir çift deri ayakkabı bulundu.
Günümüzde hala çukurun tabanı görülemedi.
1976´da Borehole 10-X isimli aygıtla keşif yapıldı. Bu aygıt 70 metre derine indirilebildi ve burada da yapay boşlukların bulunduğu belirlendi. Birebir derinliğe yollanan bir kamera çarpıcı manzaralarla geri döndü. Yer kayaydı, üç sandık görünüyordu, etrafta çeşitli aletler vardı ve en inanılmazı ise bir yerde yatan bir insan vücuduydu. Bu imgeler üzerine aşağıya balık adamların indirilmesi kararlaştırıldı ancak şiddetli akıntı ve görüş alanının sıfır olması nedenleriyle bu da başarılamadı. Bu sırada kameranın gidip geldiği yerin çöktüğü anlaşıldı ve bir daha tıpkı manzaralara ulaşılamadı.
Son bulgular her şeyi tekrar karıştırıyor.
Geçtiğimiz Ocak ayında adada bulunan Roma devrine ilişkin kılıç, düşünülen her teoriyi yıkacak üzere. 2. yüzyıla ya da daha öncesine ilişkin olduğu düşünülen kılıç, Romalıların sanılandan çok evvel Kanada'ya geldiği ve burada yerli halkla bir savaşa girmiş olabileceğini gösteriyor. Üretimciler şu sıralar "Oak Adası'nın Laneti" isminde bir dizi belgesel çekiyor. Romalılar, Vikingler, Aztekler, uzaylılar, korsanlar, Tapınak Şövalyeleri ya da gizemli bir medeniyet... Çukuru kimin yaptığı hala muamma. Adadaki araştırmalar hala sürüyor fakat birinci araştırmanın üzerinden geçen 226 yıla karşın Oak Adası gizemi devam ediyor.