ABD Temsilciler Meclisi’nde 29 Ekim’de 1915 tehcirini “Ermeni soykırımı” olarak tanımlayan kararın büyük çoğunlukla kabul edilmesi, Türkiye’nin ABD’de milyonlarca dolar harcadığı lobi faaliyetlerini tekrar gündeme getirdi.
Türkiye’nin lobi faaliyetlerine rağmen ABD Temsilciler Meclisi bünyesindeki Türkiye dostluk kümesinin 106 üyesinden eşbaşkanları dahil 103’ünün kelamda “soykırım” kararını desteklemeleri dikkat çekti.
ABD Adalet Bakanlığı datalarına nazaran Türkiye, lobi şirketlerine yalnızca 2017 ve 2018’de yaklaşık 18 milyon dolar ödedi. Türkiye’nin bu yıl ABD’deki lobi şirketlerine ödediği fiyatın da 5 milyon dolardan fazla olduğu belirtiliyor.
ABD Temsilciler Meclisi’nde, 29 Ekim’de yapılan oylamada, 11’e karşı 405 oyla kabul edilen “Ermeni soykırımı” karar tasarısı, tavsiye niteliğinde olmasına rağmen iki ülke münasebetlerindeki sembolik kırılma noktalarından birini oluşturuyor.
Daha evvel Temsilciler Meclisi Dış İlgiler Komitesi’nde 2007 ve 2010’da kabul edilen misal tasarılar, ABD idarelerinin ortaya girmesiyle Genel Kurul’a gelmemişti. Lakin bu defa tasarı, Temsilciler Meclisi Mevzuat Komitesi’nin 28 Ekim’de aldığı kararla direkt genel heyete sevk edildi.
EFORLAR SONUÇSUZ
Kelamda “soykırım” kararı Temsilciler Meclisi’nde görüşülmeden evvel Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç’ın Dış Bağlantılar Komitesi Lideri Eliot Engel’le görüşme eforu da sonuçsuz kaldı.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, toplumsal medya hesabı üzerinden ABD Temsilciler Meclisi Dış Bağlantılar Komitesi Lideri Eliot Engel’in “Beni (Türk tarafından) kimse aramadı” açıklamasını alıntılayarak “ABD Kongresi’nde Türkiye neden bu kadar yalnız? Dış Bağlantılar Komitesi Başkanı’nı bir Allah’ın kulu aramamış. Vergilerimizden milyonlarca dolar ödediğiniz lobiciler ne yapıyor” diye sorması üzerine Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç, “Kendisiyle bu mevzuları ben ve milletvekili heyetlerimiz tekraren görüştük. Son bahtsız kararlara giden süreçte ise tevali eden teşebbüslerimize karşın ne kendisi ne komite kıdemli üyesi benimle ve sizlerle görüşmeyi kabul etmedi. Tabiri caizse kaçtı. Hülasa beyanı gerçek dışıdır” tabirlerini kullandı.
ABD Temsilciler Meclisi’nin kelamda “Ermeni Soykırımı” tasarısıyla ilgili Türkiye’den birinci görüşme, karar kabul edildikten sonra aslında NATO-PA toplantısı için ABD’de bulunan AKP’li milletvekillerinin içinde bulunduğu TBMM heyeti tarafından yapıldı.
Hüseyin Hayatsever/Cumhuriyet