3 Selim Muzik Anlayışı Hakkında bilgi
Sultan III Selim'in Muzik Anlayışı
Sultan III Selim'in Topkapı Sarayı'nda surduğu yirmi senelik tac ve taht saltanatının yanı sıra, cocukluğundan beri butun iciyle, ruhu ile bağlandığı bir de mUsiki saltanatı vardır SUzidilara fasıl ve ayininin bestekarı eski edebiyatımızın Şeyh Galipleri, Esrar Dede'leri ile cağdaş bir şairi, Mevlana dergahının yumuşak gonullu bir dervişi olan bu icli, hisli insan, şehid edilinceye kadar yaşadığı gunleri, seneleri, Sadullah Ağa, Arif Mehmed Ağa, TanbUri İzak, Abdulhalim Ağa, Hamamizade İsmail Dede gibi buyuk ustalarla gecirdi Bu ustalar ses alemine ibdakar kabiliyetleri ile yeni yeni şaheserler kazandırıyorlardı III Selim, devrinin bu guzide sanatkarlarını davet eder, gece gunduz bunlarla vakid gecirirdi
MUsikiye genc yaşında başlamış ve bu guzel sanatla en ziyade şehzadeliği zamanında meşgul olmuştur Tahta cıkınca saltanat gaileleri, hukumet işleri, yenilik teşebbusleri onun bu meşguliyetine az cok mani olmuşşsa da , vakid buldukca yine yeni yeni besteler vucUde getirmekten geri kalmamış ve kendisinin doya doya uğraşamadığı bu guzel sanat muntesiblerini daima teşvik ve himaye etmiştir
Asırlardan beri işlene işlene en guzel eserlerin bestelendiği belli başlı makamlardan başka Isfahaneki cedid, Hicazeyn, Şevki dil, ArazbarbUselik, Huseynizemzeme, Rastı cedid, Pesendide, Nevakurdi, Gerdaniyekurdi, SUzidilara, Şevkefza makamları onun meydana getirdiği birleşik makamlardır
Bu makamlardan muhtelif şekillerde eserler vucUde getirmiştir Şarkı formundaki eserleri de ses sanatının her bakımından en veciz, en orijinal ornekleridir SUzidilara peşrevi ve bu makamdan iki beste, ağır ve yuruk semailer klasik mUsikimizin en guzel bir takımını teşkil eder
Sultan III Selim, kume fasıllarını genellikle annesi icin yaptırdığı, Sultan Aziz doneminde tren yolunun yapılışı sırasında yıktırılan Serdar Kasrında icra ettirirdi
MUsikimizde notanın ne buyuk eksiklik olduğunu yakından hisseden bu hukumdar, bu yolda da cok caba sarfetmiştir Turk MUsikisi'nin bilimsel yonunu inceleyenlerle ozellikle yakından ilgilenmiş, din ve milliyet goz etmeksizin herkesten yararlanmanın yollarını aramıştır Bir yandan Hamparsum Limonciyan'dan bir nota bulmasını isterken, diğer yandan cağdaşı olan Ali Nutki Dede ile Nasır Abdulbaki Dede'lerle dostluk kurmuş ve onlardan bu konuda yardım istemiş, teşvik ve iltifatlarını esirgememiştir Bu sayedeHamparsum Notasıbulunarak pek cok değerli mUsiki eserimiz unutulmaktan kurtulmuş;Nasır Abdulbaki Dede'de buyukbabası Nayi Osman Dede'nin bulduğu notayı geliştirmiş ve padişahın sUzidilara peşrevi ile daha bazı eserleri notaya alarak kendisine sunmuştur
TanbUri ve neyzen olan Sultan III Selim aynı zamanda Mevlevi idi Bu alcak gonullu şahane derviş, Galata Mevlevihanesi Defteri Dervişanına Selim Dedediye imza atmıştı Butun hayatı boyunca bu ilim ve sanat yuvasını korumuş, her turlu yardımı esirgememiştir Mevlevi dergahlarından yetişmiş olan sanatkarların sanat yolunda ilerlemesi icin her imkanı sağladığı gibi, bizzat kendisi de bu sanata istidadı olduğunu gorduğu ya da duyduğu kimseleri mUsikimize kazandırmıştır
Sultan III Selim'in Muzik Anlayışı
Sultan III Selim'in Topkapı Sarayı'nda surduğu yirmi senelik tac ve taht saltanatının yanı sıra, cocukluğundan beri butun iciyle, ruhu ile bağlandığı bir de mUsiki saltanatı vardır SUzidilara fasıl ve ayininin bestekarı eski edebiyatımızın Şeyh Galipleri, Esrar Dede'leri ile cağdaş bir şairi, Mevlana dergahının yumuşak gonullu bir dervişi olan bu icli, hisli insan, şehid edilinceye kadar yaşadığı gunleri, seneleri, Sadullah Ağa, Arif Mehmed Ağa, TanbUri İzak, Abdulhalim Ağa, Hamamizade İsmail Dede gibi buyuk ustalarla gecirdi Bu ustalar ses alemine ibdakar kabiliyetleri ile yeni yeni şaheserler kazandırıyorlardı III Selim, devrinin bu guzide sanatkarlarını davet eder, gece gunduz bunlarla vakid gecirirdi
MUsikiye genc yaşında başlamış ve bu guzel sanatla en ziyade şehzadeliği zamanında meşgul olmuştur Tahta cıkınca saltanat gaileleri, hukumet işleri, yenilik teşebbusleri onun bu meşguliyetine az cok mani olmuşşsa da , vakid buldukca yine yeni yeni besteler vucUde getirmekten geri kalmamış ve kendisinin doya doya uğraşamadığı bu guzel sanat muntesiblerini daima teşvik ve himaye etmiştir
Asırlardan beri işlene işlene en guzel eserlerin bestelendiği belli başlı makamlardan başka Isfahaneki cedid, Hicazeyn, Şevki dil, ArazbarbUselik, Huseynizemzeme, Rastı cedid, Pesendide, Nevakurdi, Gerdaniyekurdi, SUzidilara, Şevkefza makamları onun meydana getirdiği birleşik makamlardır
Bu makamlardan muhtelif şekillerde eserler vucUde getirmiştir Şarkı formundaki eserleri de ses sanatının her bakımından en veciz, en orijinal ornekleridir SUzidilara peşrevi ve bu makamdan iki beste, ağır ve yuruk semailer klasik mUsikimizin en guzel bir takımını teşkil eder
Sultan III Selim, kume fasıllarını genellikle annesi icin yaptırdığı, Sultan Aziz doneminde tren yolunun yapılışı sırasında yıktırılan Serdar Kasrında icra ettirirdi
MUsikimizde notanın ne buyuk eksiklik olduğunu yakından hisseden bu hukumdar, bu yolda da cok caba sarfetmiştir Turk MUsikisi'nin bilimsel yonunu inceleyenlerle ozellikle yakından ilgilenmiş, din ve milliyet goz etmeksizin herkesten yararlanmanın yollarını aramıştır Bir yandan Hamparsum Limonciyan'dan bir nota bulmasını isterken, diğer yandan cağdaşı olan Ali Nutki Dede ile Nasır Abdulbaki Dede'lerle dostluk kurmuş ve onlardan bu konuda yardım istemiş, teşvik ve iltifatlarını esirgememiştir Bu sayedeHamparsum Notasıbulunarak pek cok değerli mUsiki eserimiz unutulmaktan kurtulmuş;Nasır Abdulbaki Dede'de buyukbabası Nayi Osman Dede'nin bulduğu notayı geliştirmiş ve padişahın sUzidilara peşrevi ile daha bazı eserleri notaya alarak kendisine sunmuştur
TanbUri ve neyzen olan Sultan III Selim aynı zamanda Mevlevi idi Bu alcak gonullu şahane derviş, Galata Mevlevihanesi Defteri Dervişanına Selim Dedediye imza atmıştı Butun hayatı boyunca bu ilim ve sanat yuvasını korumuş, her turlu yardımı esirgememiştir Mevlevi dergahlarından yetişmiş olan sanatkarların sanat yolunda ilerlemesi icin her imkanı sağladığı gibi, bizzat kendisi de bu sanata istidadı olduğunu gorduğu ya da duyduğu kimseleri mUsikimize kazandırmıştır