Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
3 Yaş Cocuğu Gelişimi,
uc yaş cocuğu bilişsel gelişim,
3 yaş cocuğunun gelişim ozellikleri
3 yaş cocuğu merenleri tutunarak da olsa her iki ayağını peşpeşe atarak cıkmaya, bir ayağını diğerinin yanına getirerek tek tek de olsa meren inmeye başlar Duşmeleri azalır, topa tekme vurması daha bir isabet kazanır Fermuarını ceker, cırt cırtlı ayakkabısını giyer, ilikleyemese de duğmelerini rahatlıkla acar Corbasını az cok dokmeden icebilir Takısız da olsa cumle kurar Cevrenin kendinden farklı olduğunun artık yeterince farkındadır Obje devamlılığı sağlanmış, ayrılma ve yabancı anksiyeteleri son bulmuştur Artık bir yabancının anu anneden uzaklaştırması, kendisi, annesi ve cevre butunluğunun bozulacağı korkusunu yaratmaz Kendisi, annesinden de cevreden de farklıdır Onlarla bir butun değildir Bir onceki donemde annenin onu evde bırakıp dışarı cıkması olay olurken, o şimdi annesini kapıdan uğurlar Hatta anaokuluna gider Anaokuluna gidiş gibi anneden ayrılırken bu donemde hala olay cıkarıyorsa mutlaka bir sorun vardır
Cevresini yeterince fark edebildiğinin, kendini cevreden soyutlayabildiğinin bir diğer kanıtı cocuğun her şeye “hayır diyerek itiraz etmesidir Şimdi sırada; yeni fark ettiği kendini, başkalarına fark ettirmek vardır Bu “asilik değil, kendini cevreden ayırt edebildiğini ispat etme cabası yani olumsuzluk (negativizmdir)
Uc yaş cocuğunun cizgileri, iki yaş cocuğunun cizgilerinden farklı olarak seyrekleşir Cizgilerin başlangıcı ve devamlı kalemin kağıda daha yumuşak ve kontrollu temasını yansıtır Kol gucu yerini giderek parmakların ince hareketine bırakmaktadır Cizgilerdeki bu kontrollu kararlılık ince motor hareketlerdeki gelişmenin işaretleridir Cizgilerdeki bu ozen, resmin anlatımına yansımaz Cizgiler ciziktirmeden oteye gecemez Anlaşılan cevreyi algılamaya başlayan beynin, duyusal imajları yorum yeteneği henuz parmakların ince motor hareketlerine yansıyacak kadar gelişmemiştir
Uc yaşın ortalarına doğru parmaklar beyinden aldığı komutlara yavaş yavaş uymaya başlar Eğri cizgilerin az cok birleşmesinden oluşmuş bir baş ve ondan cıkan cizgilerde kol, bacak ve saclar ayırdedilir Gorsel uyaranlar ile beyne aktarılan insan şekli, artık beyinde yorumlanabilmekte ve bu yorum parmaklara aktarılarak cizgilerle ifade edilebilmektedir Yani, parmakların tek tek ve birlikte hareket edebilmeleri, beynin hareketi onceden planlama yeteneği ile zaman ve mekanda hassasiyet kazanır Cocuk, beynindeki yorumu, ince motorunun gelişmişliği seviyesinde cizgilerine aktarabilir İlk insan figurunun kolları, başın bir bolgesinden, bacakları başka bir bolgesinden cıkar Boyun ve govde anlaşılan dikkatten kacmaktadır Başta ağız ve gozleri temsil eden yine eğri cizgilerden oluşmuş daireler gorulur
Cocuk, bunları karşısına bir insan modeli alarak yapmaz Belleğine aldığı insanı resmeder Bu beynin bilişsel, yani algılama, organize ederek kaydetme ve tekrar kullanabilme yeteneğindeki hafızanın gelişmekte olduğunun ilk sinyalidir Ayrıca bir imajı birebir bir cizgi ile ifade edebiliyor olması da sembolleştirme yeteneğinin geliştiğini gosterir İlk sembolleştirme; ismine yanıt verme ve ilk kelimeler ile birlikte, lisanın anlama ve anlatma aşamalarında belirir Bu imajın birebir cizgi ile sembolleştirmesi, lisan yeteneğinin ikiikibucuk yıl kadar gec, yaklaşık 3,5 yaşlarında ortaya cıkar
Cocuk canlı bir objeyi değil, hafızasına kaydettiği bir imajı cizgilerinde sembolize eder Bu ise, beynin gercek bir bilişsel yeteneğidir ve bilişsel yetenek basamaklarına paralel bir gelişme gosterir
Bilişsel gelişmenin işlevsel olmayan mantık donemi
Gercekten de, kaba ve ince motor hareketlerin ve lisan gelişiminin kendine yetecek kadar geliştiği bu donemde, bilişsel gelişim oldukca ilkeldir Obje devamlılığının kazanılması ile birlikte duyusal motor donem bitmiş yerine işlevsel olmayan bir mantığın ilk oğeleri yeni yeni belirmeye başlamıştır Bu gelişmekte olan mantığa gore;
a) Cansız objeler canlıdır (animizm) Cocuklar maddelerin cansız olabileceğini algılayamaz Ona gore her şey canlıdır Yani bardak duşup kırılsa, ona gore bardağın kırılma sebebi; yercekimi ile bir kutlenin yere duşmesi, sert zemine carpması değil, bardağın canlılara ozgu bir ozelliği, orneğin, hastalığı ya da yorgunluğudur Bize gore anlaşılması guc olan bu mantığın doğal olarak işlerliği ve işlevselliği yoktur
b) Peşisıra olan iki olay arasında sebepsonuc ilişkisi vardır (phenomenalism) Yani uykusu geldiğinde tesadufen fıstık yemiş ve hemen akabinde uyumuşsa, uyumamak icin bir daha fıstık yemez Fıstığın peşi sıra gelen uyku ona gore fıstıktandır İki olay peşpeşe olmuşsa, ikinci olayın sebebi mutlaka ilk olaydır Ona gore iki olay gelecekte de peşpeşe olacaklardır
c) Sezgileri ile karar verir (intuitism) Yanlışlıka 10 tabak kıran biri, bilerek bir tabak kıran birinden daha sucludur Cunku daha cok tabak kırmıştır Bilerek kırmanın anlamını bilmediğinden sezgileri ile karar verir
d) Bencildir, kendinden başkasını duşunmez (egocentricism) “Yavrum kes şu gurultuyu bak abin ders calışamıyor u anlaması mumkun değildir Cunku sadece o vardır, onun icin abi olsun, kim olursa olsun onemi yoktur
e) Anında adalet adalettir (immanent justice) Cezasını da odulunu de anında bekler Geciktiği zaman cezayı da odulu de neden aldığını soyleseniz de anlamaz Ceza veya odul gelmeden hemen once hangi davranışı yapıyorsa o davranışın cezalandırıldığını ya da odullendirildiğini sanır Yani ağlarken susması icin ona bir oyuncak verilse, ileride oyuncak istemek icin ağlamak gerektiğini anlar Cunku ağlama sebebi oyuncağın verilme sebebini coktan geride kalmıştır
Kaba ve ince motor hareketlerini oldukca iyi yapan, lisanı kendini az cok ifade edecek kadar kullanabilen cocuğun, bu donemdeki resim yeteneği, hemen hemen cevreyi algılama ve bilişsel mantık seviyesindeki gerilikle eşdeğerdedir Bu nokta oldukca onemlidir Cunku bu, resim yeteneğinin gelişmesinde, bilişsel mantık gelişiminin, ince motor ve lisan yeteneğinden daha etkili olduğunu gosterir Nitekim bilişsel gelişmenin bu yeni aşamasında ilerlemekte olan cocuk dort yaşına doğru gorsel uyaranların beyinde oluşan imajlarını ilk kez taklit edebilmeye başlar Harflerin ilk taklitleri ortaya cıkar Taklit yeteneğine birebir eşleme yeteneği eklendiğinde resimde sembolleştirme yeteneği ortaya cıkmış olur Bu yeteneklerin orataya cıkış sırası, esasında beyinde motor alanların gelişme sırasını takip eder
Primer motor alanın gelişmesi ile birlikte parmakların tek tek hareketleri kazanılır Premotor alanlardaki gelişmesi ile başparmak ile birlikte diğer parmakların koordine olarak kullanabildiği komplike hareketler gorulur
Uc yaşın sonlarına doğru, cocuk resimlerinde burun belirir İnsan figurunde, cocuğun en cok dikkatini ceken baştır Başta en cok işlenen ise yuzdur Hatta ozenle portre calışılır İnsan yuzundeki detayları farke debilmek dikkat gerektirir Bu detayları cizmek icin sabır gostermek ise dikkat suresinin yeterliliğinin işaretidir BU her iki yetenek, yani dikkat ve yeterli dikkat suresi ilerideki akademik başarının ilk yapı taşlarıdır Oğrenebilmek icin cocuğun dikkate ve bu dikkati bir alanda bir sure toplayabilmeye ihtiyacı olacaktır O nedenle uc yaş, ana okuluna başlamak icin iyi bir yaştır
Doc Dr Sabiha Paktuna Keskin
Pediatrist, Pediatrik Norolog
uc yaş cocuğu bilişsel gelişim,
3 yaş cocuğunun gelişim ozellikleri
3 yaş cocuğu merenleri tutunarak da olsa her iki ayağını peşpeşe atarak cıkmaya, bir ayağını diğerinin yanına getirerek tek tek de olsa meren inmeye başlar Duşmeleri azalır, topa tekme vurması daha bir isabet kazanır Fermuarını ceker, cırt cırtlı ayakkabısını giyer, ilikleyemese de duğmelerini rahatlıkla acar Corbasını az cok dokmeden icebilir Takısız da olsa cumle kurar Cevrenin kendinden farklı olduğunun artık yeterince farkındadır Obje devamlılığı sağlanmış, ayrılma ve yabancı anksiyeteleri son bulmuştur Artık bir yabancının anu anneden uzaklaştırması, kendisi, annesi ve cevre butunluğunun bozulacağı korkusunu yaratmaz Kendisi, annesinden de cevreden de farklıdır Onlarla bir butun değildir Bir onceki donemde annenin onu evde bırakıp dışarı cıkması olay olurken, o şimdi annesini kapıdan uğurlar Hatta anaokuluna gider Anaokuluna gidiş gibi anneden ayrılırken bu donemde hala olay cıkarıyorsa mutlaka bir sorun vardır
Cevresini yeterince fark edebildiğinin, kendini cevreden soyutlayabildiğinin bir diğer kanıtı cocuğun her şeye “hayır diyerek itiraz etmesidir Şimdi sırada; yeni fark ettiği kendini, başkalarına fark ettirmek vardır Bu “asilik değil, kendini cevreden ayırt edebildiğini ispat etme cabası yani olumsuzluk (negativizmdir)
Uc yaş cocuğunun cizgileri, iki yaş cocuğunun cizgilerinden farklı olarak seyrekleşir Cizgilerin başlangıcı ve devamlı kalemin kağıda daha yumuşak ve kontrollu temasını yansıtır Kol gucu yerini giderek parmakların ince hareketine bırakmaktadır Cizgilerdeki bu kontrollu kararlılık ince motor hareketlerdeki gelişmenin işaretleridir Cizgilerdeki bu ozen, resmin anlatımına yansımaz Cizgiler ciziktirmeden oteye gecemez Anlaşılan cevreyi algılamaya başlayan beynin, duyusal imajları yorum yeteneği henuz parmakların ince motor hareketlerine yansıyacak kadar gelişmemiştir
Uc yaşın ortalarına doğru parmaklar beyinden aldığı komutlara yavaş yavaş uymaya başlar Eğri cizgilerin az cok birleşmesinden oluşmuş bir baş ve ondan cıkan cizgilerde kol, bacak ve saclar ayırdedilir Gorsel uyaranlar ile beyne aktarılan insan şekli, artık beyinde yorumlanabilmekte ve bu yorum parmaklara aktarılarak cizgilerle ifade edilebilmektedir Yani, parmakların tek tek ve birlikte hareket edebilmeleri, beynin hareketi onceden planlama yeteneği ile zaman ve mekanda hassasiyet kazanır Cocuk, beynindeki yorumu, ince motorunun gelişmişliği seviyesinde cizgilerine aktarabilir İlk insan figurunun kolları, başın bir bolgesinden, bacakları başka bir bolgesinden cıkar Boyun ve govde anlaşılan dikkatten kacmaktadır Başta ağız ve gozleri temsil eden yine eğri cizgilerden oluşmuş daireler gorulur
Cocuk, bunları karşısına bir insan modeli alarak yapmaz Belleğine aldığı insanı resmeder Bu beynin bilişsel, yani algılama, organize ederek kaydetme ve tekrar kullanabilme yeteneğindeki hafızanın gelişmekte olduğunun ilk sinyalidir Ayrıca bir imajı birebir bir cizgi ile ifade edebiliyor olması da sembolleştirme yeteneğinin geliştiğini gosterir İlk sembolleştirme; ismine yanıt verme ve ilk kelimeler ile birlikte, lisanın anlama ve anlatma aşamalarında belirir Bu imajın birebir cizgi ile sembolleştirmesi, lisan yeteneğinin ikiikibucuk yıl kadar gec, yaklaşık 3,5 yaşlarında ortaya cıkar
Cocuk canlı bir objeyi değil, hafızasına kaydettiği bir imajı cizgilerinde sembolize eder Bu ise, beynin gercek bir bilişsel yeteneğidir ve bilişsel yetenek basamaklarına paralel bir gelişme gosterir
Bilişsel gelişmenin işlevsel olmayan mantık donemi
Gercekten de, kaba ve ince motor hareketlerin ve lisan gelişiminin kendine yetecek kadar geliştiği bu donemde, bilişsel gelişim oldukca ilkeldir Obje devamlılığının kazanılması ile birlikte duyusal motor donem bitmiş yerine işlevsel olmayan bir mantığın ilk oğeleri yeni yeni belirmeye başlamıştır Bu gelişmekte olan mantığa gore;
a) Cansız objeler canlıdır (animizm) Cocuklar maddelerin cansız olabileceğini algılayamaz Ona gore her şey canlıdır Yani bardak duşup kırılsa, ona gore bardağın kırılma sebebi; yercekimi ile bir kutlenin yere duşmesi, sert zemine carpması değil, bardağın canlılara ozgu bir ozelliği, orneğin, hastalığı ya da yorgunluğudur Bize gore anlaşılması guc olan bu mantığın doğal olarak işlerliği ve işlevselliği yoktur
b) Peşisıra olan iki olay arasında sebepsonuc ilişkisi vardır (phenomenalism) Yani uykusu geldiğinde tesadufen fıstık yemiş ve hemen akabinde uyumuşsa, uyumamak icin bir daha fıstık yemez Fıstığın peşi sıra gelen uyku ona gore fıstıktandır İki olay peşpeşe olmuşsa, ikinci olayın sebebi mutlaka ilk olaydır Ona gore iki olay gelecekte de peşpeşe olacaklardır
c) Sezgileri ile karar verir (intuitism) Yanlışlıka 10 tabak kıran biri, bilerek bir tabak kıran birinden daha sucludur Cunku daha cok tabak kırmıştır Bilerek kırmanın anlamını bilmediğinden sezgileri ile karar verir
d) Bencildir, kendinden başkasını duşunmez (egocentricism) “Yavrum kes şu gurultuyu bak abin ders calışamıyor u anlaması mumkun değildir Cunku sadece o vardır, onun icin abi olsun, kim olursa olsun onemi yoktur
e) Anında adalet adalettir (immanent justice) Cezasını da odulunu de anında bekler Geciktiği zaman cezayı da odulu de neden aldığını soyleseniz de anlamaz Ceza veya odul gelmeden hemen once hangi davranışı yapıyorsa o davranışın cezalandırıldığını ya da odullendirildiğini sanır Yani ağlarken susması icin ona bir oyuncak verilse, ileride oyuncak istemek icin ağlamak gerektiğini anlar Cunku ağlama sebebi oyuncağın verilme sebebini coktan geride kalmıştır
Kaba ve ince motor hareketlerini oldukca iyi yapan, lisanı kendini az cok ifade edecek kadar kullanabilen cocuğun, bu donemdeki resim yeteneği, hemen hemen cevreyi algılama ve bilişsel mantık seviyesindeki gerilikle eşdeğerdedir Bu nokta oldukca onemlidir Cunku bu, resim yeteneğinin gelişmesinde, bilişsel mantık gelişiminin, ince motor ve lisan yeteneğinden daha etkili olduğunu gosterir Nitekim bilişsel gelişmenin bu yeni aşamasında ilerlemekte olan cocuk dort yaşına doğru gorsel uyaranların beyinde oluşan imajlarını ilk kez taklit edebilmeye başlar Harflerin ilk taklitleri ortaya cıkar Taklit yeteneğine birebir eşleme yeteneği eklendiğinde resimde sembolleştirme yeteneği ortaya cıkmış olur Bu yeteneklerin orataya cıkış sırası, esasında beyinde motor alanların gelişme sırasını takip eder
Primer motor alanın gelişmesi ile birlikte parmakların tek tek hareketleri kazanılır Premotor alanlardaki gelişmesi ile başparmak ile birlikte diğer parmakların koordine olarak kullanabildiği komplike hareketler gorulur
Uc yaşın sonlarına doğru, cocuk resimlerinde burun belirir İnsan figurunde, cocuğun en cok dikkatini ceken baştır Başta en cok işlenen ise yuzdur Hatta ozenle portre calışılır İnsan yuzundeki detayları farke debilmek dikkat gerektirir Bu detayları cizmek icin sabır gostermek ise dikkat suresinin yeterliliğinin işaretidir BU her iki yetenek, yani dikkat ve yeterli dikkat suresi ilerideki akademik başarının ilk yapı taşlarıdır Oğrenebilmek icin cocuğun dikkate ve bu dikkati bir alanda bir sure toplayabilmeye ihtiyacı olacaktır O nedenle uc yaş, ana okuluna başlamak icin iyi bir yaştır
Doc Dr Sabiha Paktuna Keskin
Pediatrist, Pediatrik Norolog
