30 milyar liraya İstanbul'da on binlerin canı kurtulur

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2009 yılında güncellediği sarsıntı raporuna nazaran mümkün bir sarsıntıda 2 bin 500 ile 10 bin bina çok ağır hasarlı duruma gelecek. Vefatlar en çok çok ağır hasar alarak çöken binalarda gerçekleşiyor.

10 bin bina zelzele olmadan yenilenirse, toplam maliyeti 30 milyar lira... Bir binada 20 daire olduğunu düşünürsek, bir vatandaş için 100 metrekarelik bir daireyi yenilemenin maliyeti ortalama 150 bin lira olarak hesaplanıyor. Uzmanlar, riskli binaların en kısa müddette tespit edilmesi için insan gücünün olduğunu, devletin yenilecek binalar için faizsiz, uzun vadeli kredi vermesi gerektiğini söylüyor.

İnşaat Mühendisi Metin Akalın, devlet eliyle çalışmalara çabucak başlanması durumunda yıkımın en aza ineceğini söyledi. Akalın’a 10 bin binanın tekrar yapılmasının maliyetini ve evrelerini sorduk. Akalın’ın ortalama hesabı şu halde:



“10 bin ağır hasarlı bina olacağını düşünürsek, bir binayı yaklaşık 2 bin metrekare kabul edelim.

10 bin bina yapılacağı için 2 bin metrekareden toplam 20 milyon metrekare eder. Bugün çok da kar maksadı gütmeden standartlarda yapılırsa bu inşaatın metre kareye maliyeti bin 500 liraya biter. Metre karesi bin 500 liradan, 20 milyon metrekare de 30 milyar lira yapar.”

‘İNSAN GÜCÜMÜZ VAR’

Bu çalışmanın birinci ayağının İstanbul’daki ilçe belediyeleri, hatta muhtarlar eliyle olacağını söyleyen Akalın, apartman yöneticilerinin de sorumlu tutabileceğini belirtti. Akalın, “Apartman yöneticilerine binasının risk tahlilini, sağlamlık raporunu almak zarurî tutulacak. Riskli bina sayısı ve yerleri tespit edilecek. Bu süreç çok uzun sürmez... Kâfi mühendisimiz, insan gücümüz var” diye konuştu.

‘OTURMA MÜSAADESİ VERİLMEMELİ’

Akalın, binanın yüksek riskli olması halinde 1 yıl içinde bina yenileme projesinin yapılmaması durumunda boşaltılmak zorunda bırakılması gerektiğini söyleyerek, şöyle sürdürdü:

“Devlet devreye girecek. Metrekare başına bin 500 liradan size kredi veriyorum, faizsiz ve vadeli diyecek. Apartman boşaltılacak. Şayet bina yenilenmezse devlet bu binayı boşaltacak. Elektrik, su, doğalgazı kesecek. Oturmaya müsaade vermeyecek” diye konuştu. Akalın, devletin kentsel dönüşüm yasası kapsamında kira yardımı yaptığını hatırlattı.

ÜÇ SEÇENEK



Vatandaşa üç seçenek çıkar diyen Akalın şöyle sıraladı:

“Birincisi ben bu krediyi alıyorum, hiç imar artışı olmadan tıpkı sayıda daire ile yapıyorum. İkincisi; daireleri küçültelim, ek daire çıkarıp bitince satalım, krediyi topluca ödeyelim. Üçüncüsü; bunlarla uğraşmayalım bir mütaahit bulalım para ya da kat karşılığı anlaşalım inşaatı yapsın.”

ZELZELE OLURSA MALİYETİ 100 MİLYAR LİRA

İBB raporuna nazaran; 13 bin ila 34 bin bina ağır hasarlı, 80 bin ila 150 bin bina orta hasarlı olacak. 10 bin ile 30 bin ortası can kaybının olacağı, 10 bin ile 30 bin ortası insanın ağır yaralı olacağı, 20 bin ile 60 bin insanın hastanede tedavi edileceği tabir ediliyor. Maliyet ise 80-100 milyar lira olarak hesaplanıyor. Akalın, insan hayatının parayla ölçülemeyeceğini, mümkün bir zelzelede İBB raporuna nazaran belirlenen 100 milyar liralık maliyetin daha da büyük olabileceğine dikkat çekti.

Sıla Kemahlı/Aydınlık