300 bin TL'ye sıfır aldığı özel üretim araç boyalı çıktı!

S.T., yıllardır hayâlini kurduğu lüks aracı alabilmek için kolları sıvadı. 2010 yılında dünya genelinde yalnızca 500 adet üretilen M.C. (Mini Cooper) marka Limited Edition model aracı 49 bin 45 duro ödeyerek alan S.T., bir müddet sonra aracı satmaya kalkınca büyük şok yaşadı. Sıfır aldığı araç boyalı çıkan S.T., durumu arabası aldığı şirkete bildirdi.

Şirketin ’yapacağımız bir şey yok’ karşılığıyla sarsılan S.T., olayı 3. Tüketici Mahkemesi’ne taşıdı. Satın aldığı aracın Limited Edition, yani dünyada sonlu sayıda ve 500 adet üretilmiş 397 numaralı araç olduğunu anlatan S.T., muhtaçlığı nedeniyle aracını satmak istediğinde aracın sol ön kapısının boyalı olduğunun ve navigasyon donanımının olmadığının anlaşıldığını lisana getirdi.

ÖDEDİĞİ PARAYI İSTEDİ

Özel imalat araçların bütün donanımlarının standart olması gerektiğini ve boya kalınlığının tıpkı olması gerektiğini belirten vatandaş, bu nedenle aracın zımnî ayıplı olduğunu ileri sürerek aracın iadesi ile ödediği bedelin tahsilini istedi.



Davalı şirket avukatı, dava konusu aracın sonradan boyanarak imalat kusurlu bir biçimde davacıya satılmadığını, araçta argüman edildiği üzere üretimden kaynaklanan rastgele bir saklı ayıp bulunmadığını öne sürdü.

KANIT YOK!

Şirket, boya kalınlığı konusunda bir standart olmadığını, münasebetiyle boya kalınlığından hareketle zımnî ayıp nitelemesi yapılamayacağını, aracın 1.5 yıldır davacı tarafından kullanıldığını, aracın davacıya sonradan boyanmış olarak satıldığına dair hiçbir kanıt bulunmadığını lisana getirdi. Şirket, ne vakit ve hangi olaydan ötürü kaynaklandığı aşikâr olmayan boyadan sorumlu tutulamayacağını savunarak davanın reddini talep etti.

Mahkeme, aracın sol ön kapısının boyalı olduğunun anlaşılması üzerine aracın bedelinin iadesi istemiyle davanın açıldığına dikkat çekti.

Yapılan eksper incelemesi ile boya orjinal de olsa ülke ikinci el piyasa koşullarında bu tıp kalınlık farklarının bedel kaybına neden olacağının tespit edildiği belirtildi. Davanın kabulü ile dava konusu edilen aracın davalıya iade edilerek 49 bin 45 euronun yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine hükmetti. Karar davalı tarafından temyiz edildi. Karar, Yargıtay 13. Hukuk Dâiresi tarafından da onandı.

DEVREYE YARGITAY GİRDİ

Lakin davalı bu defa de karar düzeltme talebinde bulundu. Daire, fabrika yepyeni boyası dışında aracın farklı bir boyaya maruz kaldığı ya da ikinci bir boyamanın yapıldığı ispat edilemediği üzere araçtaki boya kalınlıklarının da standart sonlar içinde kaldığı gerekçesiyle tüketici mahkemesinin verdiği kararı bozdu. Yine yapılan yargılama sonunda mahkeme evvelki kararda direnince devreye Yargıtay Hukuk Genel Konseyi girdi.



Hukuk Genel Heyeti, kararında mahkemenin hazırlattığı uzman heyeti raporundaki, “Aracın boyası özgün de olsa ikinci el piyasa kaidelerinde araçtaki boya kalınlık farklarının bedel kaybına neden olacağı tespit edilmiştir’’ tabirleri hatırlatıldı.

BEDELİN İADESİNE KARAR VERİLDİ

Kararda, ’’Mahkemece otomotiv dalında seri imalat sırasında araçların kaportasının yatay düzlemleri için 400-450 mikron, düşey düzlemleri için 300-350 mikron boya kalınlıklarının özgün fabrikasyon boya kalınlığında üst hudut olarak kabul edildiği ortadadır. Lakin somut olayda dava konusu aracın sonlu sayıda 500 adet üretildiği ve seri üretim araç olmadığı, bu tıp özel araçların üretimi sırasında daha fazla ihtimam ve dikkatin gösterilmesi gerektiği hatırlatılmıştır. Araç üzerinde yapılan inceleme sonucunda boya kalınlığının sol ön kapı sacında 140 mikron, tavandaki beyaz boya nedeniyle 200 mikron, kaput, çamurluk ve başka kapı saclarında ise 100 mikron civarında olduğu, boya kalınlıklarının kimi yerlerde neredeyse iki kat fazla olduğu ortaya çıkmıştır. Her ne kadar aracın boyası orjinal olsa da bu durumun aracın satışı sırasında bedel kaybına neden olacağı, bu nedenle araçta bilinmeyen ayıbın varlığının kabulü ile ödenen bedelin iadesine karar verilmesi gerektiği belirtilerek, direnme kararı verilmiştir’’ denildi.

ÖZEL ÜRETİLMİŞ ANCAK İHTİMAM GÖSTERİLMEMİŞ

818 sayılı Borçlar Kanunu’nun (BK) 194. unsurundaki, “Bayi, müşteriye karşı mebîin (satılan malın) zikir ve vaat ettiği vasıflarını mütekeffil (kefil) olduğu üzere, maddî yahut hukuksal bir sebeple değerini yahut maksut olan (istenen) menfaatini izâle yahut ehemmiyetli bir suretle tenkis eden (gideren yahut kıymetli halde noksan kılan) ayıplardan sâlim bulunmasını da mütekeffildir. Bayi, bu ayıpların mevcudiyetini bilmese bile onlardan mesuldür” kararı hatırlatıldı.

Kararda şu tabirlere yer verildi:



’’Satılan maldaki ayıp açık yahut kapalı ayıp halinde olabilir. Açık ayıplar, birinci bakışta görülebilen yahut kolay bir muayene ile anlaşılabilen ayıplardır. Buna karşılık kapalı ayıplar, birinci bakışta fark edilemeyen, sonradan yapılacak ayrıntılı bir muayene ile anlaşılan ayıplardır. Bu çeşit ayıplar genelde malın yapısıyla ilgili olan ve kullanılmasıyla anlaşılan ayıplardır. 818 sayılı BK’nın 203. hususunda satılanın muayyen misli şeylerden olması hâlinde alıcı, dilerse mukavelenin feshi yahut semenin tenzilindenhiç birini talep etmeyip malın ayıpsız misli ile değiştirilmesini talep edebileceği belirtilmiştir. Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde davacı, davalıdan 27.07.2010 tarihinde 49 bin 45 euro bedelle 2011 model M.C. marka aracı satın almıştır. Aracın üretici ve satıcı firmaların kabulünde olduğu üzere 500 adetle hudutlu olarak üretildiği ve özel üretim olduğuna yönelik 397 numaralı sertifika düzenlendiği anlaşılmaktadır. Alıcının bu halde üretilen ve ileride koleksiyon bedeli olacak bir aracı tam eksiksiz olarak alma hakkı mevcuttur. Aygıt ile yapılan ölçümler sonucunda eksper raporunda da belirtildiği üzere satım konusu aracın boyasının çeşitli bölgelerde farklılıklar göstermesi, boyanın özgün de olsa titizlikte üretilmediğini göstermektedir. Bu nedenle aracın kapalı ayıplı olduğunun kabulü gerekir. Ne var ki bu durumun satım konusu araçta 4077 sayılı TKHK’nın 4. unsurunda belirtilen ayıp sebebiyle kullanımında bir eksiklik göstermeyeceği de kuşkusuzdur. Bu türlü olunca özel üretim olan aracın daha sonra satışı hâlinde kıymet kaybına uğrayacağının kabulü ile aracın bedelinin iadesi yerine 818 sayılı BK’nın 202/2. unsuru yeterince semenden tenzil (bedelde indirim) istikametinde inceleme yapılarak karar verilmesi gerekmektedir. Açıklanan bu değişik münasebet ile direnme kararının bozulması gerekmiştir.’’

Hukukçular, Genel Kurul’un kararıyla araç bedelinden bir ölçü indirim yapılacağına dikkat çektiler. Sıfır araç alacakları da uyaran hukukçular, ’’Muhtemel bir mağduriyet yaşanmaması için boya denetimi yapılmalı’’ ikazında bulundu.