35 Dolara Aldığı Büstün, Antik Sanat Eseri Olduğu Anlaşıldı

Milattan evvel birinci yüzyıldan kalma antik bir Roma büstü, çok uzun yıllar boyunca kayıp olmasının akabinde nihayet ortaya çıktı. Hem de hayli tuhaf bir formda.

Büst, San Antonio Sanat Müzisei’ndeki yerine, bir sanat koleksiyoncusu olan Laura Young’ın onu bulması sayesinde kavuştu. Bunun nesi garip ki, diye düşünebilirsiniz. İşte bu kıssada tuhaf olan şey, Young’ın böylesine kıymetli bir parçayı 35 dolar gibi saçma bir fiyata satın almış olması.

34.99 dolara tarihi sanat yapıtı satın aldı


San Antonio Sanat Müzesi tarafından aktarıldığına nazaran, sanat koleksiyoncusu Laura Young, 2018 yılında Austin, Teksas'taki bir Goodwill mağazasında alışveriş yaparken yerde, bir masanın altında duran bir heykele rastladı. Pahası düşük ya da az bulunan sanat yapıtlarını arayan bir koleksiyoncu olan Young, The Arka Newspaper'a yaptığı açıklamada büstü sadece 34.99 dolara satın aldığını tabir etti.

Büstü satın aldıktan sonra Young, yapıtın epey eski ve yıpranmış olduğunu fark etti. Bunun üzerine büstün hangi vakte ilişkin olduğunu ve nereden geldiğini öğrenmek isteyen Young, birkaç yıl boyunca Austin’deki Texas Üniversitesi’nden sanat tarihi uzmanlarına ve ABD’deki müzayede meskenlerinden uzmanlara danıştı. En sonunda Young’ın yardımına yetişen, hoş sanatlar komitecisi Sotheby's'in danışmanı Jörg Deterling oldu. Deterling, büstün onlarca yıl evvel bir Alman müzesinde bulunan bir modül olduğunu belirledi ve Young’ın Alman makamlarına ulaşmasına aracılık etti.

Bütün bu uğraşların sonucunda heykelin, MÖ 1. yüzyılın sonlarına ait olduğu ortaya çıktı. San Antonio Sanat Müzesi, büstün iç savaşta Julius Caesar tarafından yenilen Büyük Pompey’in oğlunu tasvir ettiğine inanırken; The Arka Newspaper, büstün Romalı komutan Drusus Germanicus’u betimlediğini söz etti.

Öte yandan büstün, 1786’dan 1868’e kadar yaşayan Bavyera Hükümdarı I. Ludwig’e ilişkin olduğu ve Pompeii’den esinlenerek tasarlanan Pompejanum isimli bir model konutun kesimi olduğu belirtildi. Kelam konusu model yaklaşık olarak 200 yıl ayakta kalmayı başarmış; fakat II. Dünya Savaşı esnasında bombardıman uçakları tarafından ciddi hasara maruz kalmıştı.

"Evde mükemmel görünüyordu"


Hiç kimse, büstün neredeyse yok olmaktan nasıl kurtulduğunu ve yolunun Austin Goodwill'e nasıl düştüğünü tam olarak bilemiyor; lakin müzeye nazaran büstün, ABD Ordusu tarafından Aschaffenburg'da kurulan ve Soğuk Savaş'a kadar kullanılan üslerde bulunan bir Teksas askeri tarafından alınıp konuta götürülmüş olması olası üzere gözüküyor.

Konuya dair yaptığı açıklamada müze müdürü Emily Ballew Neff, "Bu, İkinci Dünya Savaşı periyodunu, memleketler arası diplomasiyi, antik Akdeniz sanatını, ikinci el dükkân dedektifliğini, tarihi Bavyera kraliyetini ve ister kişisel ister enstitüsel olarak sanata ehemmiyet veren ve onu koruyanların fikirli idaresini içeren harika bir hikaye” şeklinde kaydediyor.

Öte yandan Young ise, büstün kökenini keşfetmekten heyecan duyduğunu; lakin onu elinde tutamadığı yahut satamadığı için biraz buruk olduğunu aktarıyor. Young, mevzuyla ilgili olarak "Her iki durumda da, uzun ve karmaşık tarihinin küçük bir modülü olduğum için memnunum ve ben ona sahipken konutta kusursuz görünüyordu" tabirlerini kullanıyor.

Bavyera Devlete İlişkin Saraylar, Bahçeler ve Göller Yönetimi ile yapılan muahede kapsamında, Roma büstünün 21 Mayıs 2023 tarihine kadar San Antonio Sanat Müzesi'nde sergileneceği belirtiliyor. Daha sonrasında ise büst, nihayet Almanya'ya geri dönecek.