47,XXY/48,XXXY Kromozom Kuruluşunda Klinefelter Sendromlu Bir Olgu Sunumu

47,XXY48,XXXY Kromozom Kuruluşunda Klinefelter Sendromlu Bir Olgu Sunumu sexks Dicle Tıp Dergisi, 2007 Deri: 34, Sayı: 2, (134136) * Dicle Üniv Tıp Fak Tıbbi BiyolojiKalıtımsal AD Diyarbakır ** Dicle Üniv Tıp Fak Bevliye A D Diyarbakır​ Mozaik 47,XXY48,XXXY Kromozom Kuruluşunda Klinefelter Sendromlu Bir Olgu Sunumu​ Hilmi İsi, Diclehan Oral, A Ferruh Akay ÖZET Hastanemiz Üroloji kliniğine başvuran, iki evlilik yapan oysa, infertilite problemi yer alan hastaya Klinefelter ön tanısı ile kalıtımsal araştırma yapılmıştır Yirmi yedi yaşındaki bu bireyde Barr cisimciği pozitif bulunmuş ve GTG bantlama tekniği ile yapılan karyotip analizinde 47,XXY48,XXXY mozaik yapıda kromozom kuruluşu saptanmıştır Anahtar Kelimeler: Mozaik Klinefelter Sendromu, İnfertilite, Azoospermi, Case Report: A Case of Klinefelter Syndrome with 47XXY48, XXXY Mosaic Chromosomal Constitution SUMMARY A patient who had two marriages previously applied to the Urology clinik of our hospital with complaint of infertility A genetic study was carried out on the 27 yearold male patient with prediagnosis of Klinefelter Syndrome Through karyotipe analysis performed by GTG banding technique, the patient was determined to have positive Barr body and 47,XXY48,XXXY mosaic chromosomal constitution Key Words: Mosaic Klinefelter Syndrome, Infertility, Azoospermia GIRIŞ İnfertilite olgularının %3050’sinden erkek faktörü sorumluluk sahibi olduğu için erkek infertilitesi kayda değer bir sıhhat sorunu olarak kabul edilmektedir (1) Erkek infertilitesinin genetik nedenleri karyotip anomalileri (yapısal veya sayısal kromozom anomalisi), Y kromozom mikrodelesyonları ve otozomal gen mutasyonlarıdır (2) İnfertil ve subfertil erkeklerde kromozomal bozukluklar sık olarak bulunabilmektedir Bayağı populasyonda %05 civarında bulunan bu herif anomalilerin, 9766 infertil erkeğin değerlendirildiği bir analizde %58 oranında bulunabileceği bildirilmiştir (3) Sperm sayısı azaldıkça anormallik prevalansı artar En sık prevalans azoospermik hastalarda bulunmakta olup, bunların %1015’i karyotip anomalisi taşırlar (2) Kromozomal anomaliler ** kromozom anomalileri veya otozomal kromozomal anomaliler yanına sayısal ve yapı kromozomal anomaliler olarak daha alçak gruplarda değerlendirilebilir (3) En sık görülen sayısal kromozomal aykırılık Klinefelter Sendromudur Klinefelter Sendromunun kalıtımsal özelliği fazladan bir X kromozumun bulunmasıdır ilk olarak 1942 yılında Klinefelter ve ark kadar tanımlanmıştır Klinefelter Sendromlu hastaların takriben %1015’i mozaik karyotipe sahip olabilirler (4) Biz bu çalışmada infertilite sebebiyle hastanemize başvuran 27 yaşındaki mozaik yapıda kromozom kuruluşuna sahip Klinefelter Sendromlu olguyu sunduk OLGU Hastanemiz Bevliye kliniğine infertilite sebebiyle başvuran 27 yaşındaki erkek hasta infertilite sebebiyle ikinci evliliğini yapmıştı Ilk evliliğinde yedi sene ve ikinci evliliğinin birinci yılında da çocuğu olmuyordu Yapılan fizik incelemede sekonder ** karakterleri normal, testisler skrotumda normalden küçük olarak palpe edildi, kol açıklığı 191 m, başH İsi ve ark Dicle Tıp Dergisi 2007 135 pubis 078 m ve pubisyer 110 m olmak üzere tepe uzunluğu 188 m ölçüldü Laboratuar tetkiklerinde spermiogramı azoospermik idi; Skrotal ultrasonografide (USG) her iki testis skrotum içinde sağ testis boyutu 195 x 162 mm, sol testis boyutu 23 x 105 mm olarak izlendi Hormon değerleri: LH 1890 mUIml (bayağı değer:1786 mUIml), FSH 3895 mUIml (1611 mUIml), Estradiol 2990 pgml (135 595 pgml), PRL 848 ngml (41184 pgml), Testosteron (serbest) 694 pgml (869 – 546 pgml) ve Testosteron (Total) 197 ngml (2888 pgml) değerlerinde saptanmıştır Şekil 1 48,XXXY metafaz ve karyotipi Hastadan alınan bilgiler doğrultusunda çizilen pedigride yakın aile bireylerinden herhangi birinde kuralsızlık ifadesine rastlanmamıştır Buccal smear’den yapılan değerlendirmede Barr cisimciği pozitif olarak saptanmıştır Kromozom analizi için heparinlenmiş enjektöre alınan 5 cc perifer kan Moorhead ve arkadaşlarının geliştirdikleri “standart makrokültür tekniğinin modifiye şekli olan bütün kan tekniği ya da “mikroteknik olarak aşina yöntem uygulanmıştır (5) Kültür preparasyon ve GTG bantlama aşamalarında Seabright (1971)’in yöntemi modifiye edilerek uygulanmıştır (5) Hastanın GTG bantlama tekniği ile yapılan karyotip analizinde 47,XXY kromozom kuruluşu saptanınca; incelenen metafaz sayısı artırılmış ve 47,XXY3048,XXXY 2 mozaik yapıda kromozom kuruluşu saptanmıştır (Şekil 1) TARTIŞMA Erkek infertilitesinin %40’nın nedeni bilinmemekle birlikte, genetik faktörler bu nedenler aralarında önemli bir yer tutmaktadır Yenidoğan döneminde 47,XXY kromozom kuruluşundaki Klinefelter sendromlu bireyler klinik olarak normaldir (6) Fenotipik olarak erkek olan ve ama erişkin dönemdeki infertilite ve hipogonadizm nedeniyle tanımlanabilen bu hastalarda azoospermi, düşük testosteron düzeyi ve normal ** karakterlerinde gerilik belirtilmiştir Bizim olgumuzda da infertilite hastayı hekime getiren en manâlı neden olarak tespit edildi Yapılan fizik incelemede testislerin ikiside skrotum içinde ama normalden ufak olduğu gözlendi ve spermiogramında azoospermi tespit edildi Acayip olan, hastanın daha önce yaptığı evlilikte infertilite nedeniyle herhangi bir araştırma yapmadan ikinci evliliğini yapmasıdır İnfertil bir çiftin erkek ve kadında sorun çıkma olasılığı hemen hemen eşdeğer olduğundan erkeğin incelenmesi daha basit olduğundan ilk inceleme olarak spermiogram yapılması önerilmektedir Klinefelter sendromunun toplumdaki sıklığı erkek doğumlarda yaklaşık 11000 kadardır (2000 total doğumda 1’dir) Bu oran azoospermik infertil erkeklerde %1012 kadardır (7) Spontan abortusta klinefelter sendromu takriben 1300 oranında saptanır Bütün 47,XXY konsepsiyonlarının yarısı intrauterin dönemde düşükle sonlanmaktadır Klinefelter hastalarının yaklaşık %1015’i mozaik karyotipe sahip olabilir (8) Klinefelter sendromunda hastalar irtifa olarak uzun ve incedir (8) Mozaik kromozom kuruluşu saptadığımız olgumuzda yükseklik uzunluğu 188 m olarak bulundu Klinefelter sendromu olgularının takriben yarısı paternal mayoz 1’de XpYp psödootozomal rekombinasyon Cilt: 34, Rakam: 2, (134 136) 136 bölgesindeki kusur nedeniyle meydana gelmektedir Maternal kökenli olguların çoğunluğu mayoz I’deki hatalardan kaynaklanır, geriye doğru kalanlar ise, mayoz II ve postzigotik mitotik hatalardan köken bölge mozaik olgulardan oluşmaktadır (9) Sıradan ya da yüksek gonadotropin (FSH ve LH) değerlerine karşın, leyding hücrelerinin defektif olmaları sebebiyle plazma testosteron oranı normalden daha azdır Normalden pozitif olan X kromozomların varlığı somatik malformasyonları artırmaktadır (10) Klinefelter sendromunda spermatogenezi düzeltecek bir çare yoktur Mozaik Klinefelter sendromlu olup şiddetli oligozoospermisi yer alan hastalar için in vitro fertilizasyon (IVF) ile birlikte intrastoplazmik enjeksiyon (ICSI) yapılması bir seçenektir Son zamanlarda azoospermisi bulunan mozaik Klinefelter sendromlu olgularda testiküler sperm ekstraksiyonu yapılmaktadır (2) Biz de olgumuza testiküler sperm ekstraksiyonu yapılması için in vitro fertilizasyon uygulanan bir merkeze sevk ettik neticede azoospermik infertil erkek hastalarda altta yatan kalıtımsal bozukluğun ortaya çıkarılması için kromozom analizi yerine getirmek gerekir KAYNAKLAR 1 Leifke E, Nieschlag E: Male infertility treatment in the light of evidencebased medicine Andrologia, 1996; 28;23 2 Sigman M, Jarow JP Male infertility In: Walsh PC, Retik AB, Vaughan ED, Wein AJ, eds Campbell’s Urology Sekizinci baskı (Türkçe çeviri) Güneş kitabevi Ankara 2002:14751531 3 Şamlı MM, Dinçel Ç Erkek İnfertilitesinde Kalıtımsal Değerleme Kadıoğlu A, Çayan S, Semerci B, Orhan İ, Aşçı R, Yaman MÖ, Sanatçı F, Kendirci M Erkek Reprodüktif Sistem Hastalıkları ve Tedavisi Türk Androloji Derneği Yayınları İstanbul 2004: 193216 4 Jones LK: Smith’s Recognizable Patterns of Human Malformation Elsevier Saunders Philadelphia 2006 6869 5 Başaran N Tibbi Kalıtımsal Ders Kitabı 6 Basım Bilim Teknik Yayınevi Eskişehir 1996: 244262 6 Ian D Young Medical Genetics Oxford Universty Press 2005: 5168 7 Şamlı H, Solak M, İmirzalıoğlu M, Şamlı MM Nonobstrüktif Azoospermik ve Şiddetli Oligozoospermik Erkeklerde Saptanan Kromozomal AnomalilerTıp Dergisi The Medical Journal of Kocatepe Afyon Kocatepe Üniversitesi 2005; 6: 711 8 İmirzalıoğlu N, Başer İ Sitogenetik; **** Kromozomları ve Anomalileri İn: Beksaç M S, Demir N, Koç A Obstetrik; Fetal Tıp ve Perinatoloji Medikal Network Ankara 2001: 168176 9 Thompson and Thompson Genetics in Medicine Sixth Ed Philadelphia 2000: 157 179 10 Albert de la Chapella Sex Chromosomes Abnormalities İn: Bölge EH Emery Principles and Practise of Medical Genetics Second Ed Churchill Livingstone 1990; 1: 273299 Yazışma Adresi Hilmi İSİ Dicle Üniv Tıp Fak Tıbbi BiyolojiKalıtımsal AD Hastalıkla ilgili geniş bilgi ve tedavi yöntemleri ile ilgili lütfen aşağıdaki mail adresine ulaşınız Email: emailhilisi@dicleedutremail