Köprü ve otoyol geçiş fiyatlarını hem dolar kuru hem de ABD enflasyonu vuracak. 2016'da 109 TL, şu an 336 TL olan Osmangazi Köprüsü’nden tek geçişin maliyeti, 2022 başındaki yeni fiyatla 500 TL’yi aşabilir. Bu sayının bir kısmını vatandaş direkt ödüyor, bir kısmını da Hazine karşılıyor.
Yap işlet devret sistemiyle yapılan projelerin vatandaşa direkt ve dolaylı maliyeti, hem döviz kurlarındaki hem de ABD enflasyonundaki artış nedeniyle katlanacak.
Artan maliyet, hem Hazine'nin hem de direkt vatandaşın yükünü artıracak.
Sözcü'den Emre Deveci'nin haberine nazaran Prof. Dr. Uğur Emek, yap işlet devret projeleri kapsamında Hazine'nin yaklaşık 157 milyar dolarlık şartlı yükümlülük altına girdiğini, döviz kurlarının yanı sıra ABD enflasyonunun da fiyatlamada hesaba katıldığına dikkat çekti.
Örneğin; günlük 40 bin araç geçiş garantisi verilen Osmangazi Köprüsü'nde araç başına verilen garanti bedelinin 2016 yılında 35 dolar artı KDV olduğunu fakat ABD enflasyonuna paralel olarak sayının 2021'de 42 dolar artı KDV olduğunu belirten Emek, bu sene ABD enflasyonundaki yüksek seyrin dolar cinsi fiyatı daha da üst iteceğini belirtti.
ABD'de ekim enflasyonu yüzde 6,2 ile 31 yılın doruğuna çıkarken, 2022'de KDV dahil sayının yaklaşık 48 dolar olması beklenen.
Dolar cinsi sayı TL'ye çevrilirken 2 Ocak 2022 tarihli kur dikkate alınacak fakat kurda bugün 11,28 düzeyinde ve 48 doların karşılığı 541 TL'ye denk geliyor.
5 buçuk yılda 5'e katlanmış olacak
Şayet ABD enflasyonu ve dolar kurundaki yüksek seyir devam ederse Osmangazi Köprüsü'nden tek geçişin maliyeti 500 TL'yi aşacak.
Haziran 2016'da kelam konusu köprü açıldığında fiyat 35 dolar artı KDV idi ve o periyodun 2,89 TL'lik dolar kuruyla tek aracın yaklaşık geçiş maliyeti 109 TL idi. Ortadan geçen 5,5 yılda TL cinsi maliyet yaklaşık beşe katlanmış olacak.
Hazine hem garanti edilen ile gerçek geçiş ortasındaki araç sayısı kadar ödeme yapıyor hem de geçiş yapan araçlar için ek ödeme yapıyor.
Örneğin, şu an bir araba için Osmangazi Köprüsü'nden geçiş fiyatı 147,5 TL. Lakin bu sayı 42 dolar artı KDV'lik sayının hayli altında. Her geçiş için garanti edilen sayı KDV dahil yaklaşık 336 TL ve her araç için ortadaki yaklaşık 188 TL'lik farkı Hazine ödüyor.
2021 yılı başında köprü ve otoyol geçişlerine yaklaşık yüzde 25 artırım gelmişti. 2022'deki artırım oranına nazaran Hazine'nin fark ödemesi tekrar belirlenecek.
Gebze-Orhangazi-İzmir (İzmit Körfez Geçişi ve Temas Yolları Dahil) Otoyolu Projesi'nin (İstanbul – İzmir Otoyolu) 9 Nisan 2009 tarihinde yapılan ihalesini Nurol, Özaltın, Makyol, Astaldi ve Göçay firmalarının oluşturduğu NÖMAYG Kümesi kazanmıştı.
2022'de hazine 20 milyar TL ödeyecek
Prof. Emek, köprü ve otoyol garantilerinin Hazine'ye faturasının 2021 yılı için 14 milyar TL olduğunu, sayının 2022'de 20 milyar TL'ye yükseleceğini lisana getirdi.
Tüm yap işlet devret projeleri için ise 2021'de 31 milyar TL olan bütçeye faturanın, 2022'de 42,5 milyar TL olması öngörülüyor.
Bu sayıların Hazine'nin kur varsayımlarına nazaran hesaplandığını belirten Emek, döviz kurlarının öngörülenin üzerinde artmasının bütçe maliyetlerini artırmasının da mümkün olduğunu lisana getirdi.
Emek, kent hastanelerinin 2021 için 16,4 milyar TL olan bütçeye 2021 yılı faturasının, 2022'de 21,5 milyar TL'ye yükselmesinin öngörüldüğünü söyledi.