teknolojiuzmani
FD Üye
Yükle İstanbul başta olmak üzere ülke genelinde yaklaşık 60 bin vale görünümlü değnekçi bulunuyor. Günlük 500 TL'den aylık çıkarları 15 bin TL'yi bulan kelam konusu şahıslara yönelik kesilen cezalar ise bu işin neden engellenemediğini gözler önüne seriyor. Hukukçular ise değnekçilerin yaptıkları fiyat tahsillerinin Türk Ceza Kanunu'nda özel bir kabahat tipi olarak yer alması gerektiğini belirtiyor.
Bir masa ile sandalyeyi kaldırıma koyan kendine yarar kapısı oluşturmak için vale ismi altında park işine girince, İstanbul'da bilhassa aşikâr noktalarda neredeyse fiyatsız yer bulmak imkansız hale geldi.
Park için bu stil aracılardan öteki dermanı olmayan vatandaş ise aracını fiyatları 10 ile 50 TL ortasında değişen sayılarla yasal görünümlü değnekçilere teslim ediyor. Tabi iş yalnızca mali kısımla da hudutlu kalmıyor.
Gelişi hoş yapılan parklar sonrası araçlara kesilen cezalar ve aracın modeline ve donanımına nazaran yapılan sürat denemesi ve artistik hareketler sonrası alınan ufak tefek darbeler de gün sonu araç sahibine hatıra olarak kalıyor.
Yasal görünümlü değnekçilik olarak da söz edilen kayıtsız valeler yalnızca caddeleri ve sokakları da işgal etmiş değil.
Çok sayıda yerin, alışveriş merkezinin ve otelin yanı sıra hastanelerin dahi önü vale ismi altında faaliyet gösteren değnekçiler tarafından adeta ele geçirilmiş durumda.
100 BİNDEN FAZLA KİŞİ ÇALIŞIYOR
Tüm Vale İşletmecileri Ve Çalışanları Derneği (TOVDER) Lideri Mustafa Nohut, valenin isteğe bağlı fiyatlı bir halde özel hizmet veren işletme olduğunu lisana getirerek, vale ve değnekçi ayrımının güzel yapılması gerektiğine dikkat çekiyor.
Türkiye genelinde 2 bin 750 adet vale firması olduğunu ve 100 binden fazla kişinin de bu iş kolunda çalıştığını lisana getiren Nohut, kesimin tartıyla konumlandığı vilayetleri ise İstanbul, İzmir ve Ankara halinde sıraladı.
Geçtiğimiz aylarda istanbul Tuzla'da bir balıkçının restoranın valesine verilen aracın durumu Kaza sonrası aracı kullanın ehliyeti olmadığı için kasko ödeme yapmayı kabul etmemiş.
SİGORTA KAİDE
Park hizmeti veren yerlerin Vale Yönetmeliği çerçevesinde hizmet vermesi gerektiğini bunun da kapsamında şirketin kendine özel bir otopark alanı bulunmasının zarurî olduğunu kaydeden Nohut, ''Vale hizmeti vereceklerin öncelikle bir şirket konseyimi yapması gerekiyor. Bunun dışında tüm çalışanlarının sigortalı olması da kaide. Ayrıyeten üçüncü şahıslara yönelik Mali Mesuliyet Sigortası da yaptırmaları zarurî. Bunun için de sigorta şirketleri aslında otopark zaruriliği koşuyor.'' dedi.
TUTANAK İLE TESLİM EDİN
Vatandaşların aracını valeye verirken çalışanların şirket unvanının da yer aldığı yaka kartlarının yanı sıra araç teslim tutanağı ile teslim etmesi gerektiğine de vurgu yapan Nohut, '' Ciddi paralar vererek aldığınız aracınızı birine teslim ediyorsunuz kesinlikle bu şekil ayrıntılara dikkat etmelisiniz. Zira aksi halde aracın çalınması halinde kasko şirketleri de aracınızı kendi elinizle teslim etmişsiniz diyerek gereken ödemeyi yapmayabiliyor.'' diye konuştu.
Vale ismi altında hizmet veren çok sayıda otopark işletmecisi kendisine ilişkin otoparklar olmadığı için kaldırım üstlerini işgal ediyor.
İSPARK'IN 3 KATI KADAR FİYAT TALEP EDİLEBİLİR
Vale fiyatlarındaki 10 ile 50 TL ortasında gidip gelen değişkenliğe de ait konuşan Nohut, işin bu tarafında ise aracın park yapılması için verildiği bölgeye nazaran fiyatların değişkenlik gösterebileceğini belirtiyor.
Nohut, fiyat noktasında İstanbul için İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Uyum Müdürlüğü'nde parkın bulunduğu bölgedeki İSPARK fiyatlarının dikkate alınması tarafında bir görüş ortaya çıktığını, burada da kelam konusu fiyatın 3 katı kadar bir sayının talep edilebileceğini vurguladı.
CEZASI 100 TL: 60 BİN DEĞNEKÇİ VAR
TOVDER Lideri Nohut, kayıtlı firmalarının yanı sıra caddeleri sokakları, aşikâr yer önlerini işgal eden vale görünümlü değnekçilere ait ise çok çarpıcı bir sayısı paylaştı.
Türkiye genelinde 50-60 bin kadar kişinin bu işi resmi kaydı olmadan kaçak olarak yaptığını belirten Nohut, bu durum yüzünden devletin kasasına girecek milyonlarca liralık yararın da önüne geçildiğinin altını çizdi.
Çok sayıda vale görünümlü işletmenin kendisine özel bir otoparkı bulunmadığı için kaldırımları işgal ettiği görülüyor.
AYLIK 15 BİN TL GELİR
Kelam konusu şahıslara yönelik şikayet halinde ise Kabahatlar Kanunu üzerinden süreç yapıldığını ve ceza olarak 100 TL üzere komik bir ceza kesildiğini de kaydeden Nohut, bu bireylerin aylık yararlarının ise günlük 500 TL'den 15 bin TL civarında olduğunu lisana getirdi.
ÖZEL BİR KABAHAT TİPİ OLARAK YER ALMALI
Cezanın, Kabahatler Kanunu'na nazaran değil, " 6 aydan 2 yıla kadar mahpus ve 5 bin güne kadar isimli para cezası ile cezalandırılır" kararını içeren Karayolları Trafik Kanunu'nun 79'uncu unsuruna nazaran verilmesi gerektiğini kaydeden hukukçular ise, değnekçilerin aldıkları fiyatın tahsilinin, Türk Ceza Kanunu'nda özel bir hata tipi olarak yer alması gerektiğini belirtiyor.
Kenan Biter/Yeni Şafak