657 Ceza Yönetmeliği

657 Suç Oluşturan Yönetmeliği




Devlet Memurları Kanununda Düzenlenen Disiplin Suç Ve Cezaları

657 Suç Oluşturan Yönetmeliği



TC

YARGI BAKANLIĞI

Cinayet ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü

Rakam : B030CTE0002200 0100602 6

01 012006

Konu : Disiplin Kabahat ve Cezalarına Ait Esaslar

GENELGE

No: 50

14071965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 124 ilâ 136 ncı maddeleri, 30051999 tarihli ve 23710 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Adalet Bakanlığı Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Yönetmeliği gereğince, disiplin ve yüksek disiplin kurullarının kuruluşu, üyelerinin tahsis süresi, görüşme ve karar usulü ile hangi memurlar hakkında karar verebileceklerini ve disiplin amirlerinin devir ve tespitinde uygulanacak esasları, bunların yetki ve sorumluluklarını uygulamak, mevzuatın uygulanmasını kolaylaştırmak ve gerçekte ortaya çıkan sorunları tamir etmek amacıyla bu Genelge hazırlanmıştır

BİRİNCİ BÖLÜM : Uyulması Gereken Genel Esaslar

A Hükümlü ve Tutuklularla İlgili Esaslar

(1) Cinayet infaz kurumlarında olup, yaşam hakları devletin güvencesi aşağıda yer alan hükümlü ve tutukluların; bu kurumlarda doğal nedenlerle ölümleri hâlinde deha, etkili bir soruşturma yapılarak vefat nedeninin ve ölümle canice infaz kurumu personelinin eylem veya eylemsizliği arasında uygun illiyet bağının bulunup bulunmadığı, acımasızlık, insanlık dışı ve küçültücü muamele veya cezaya ilişkin iddiaların gerçek olup olmadığı, her olaya ilişkin olarak , herhangi bir tereddütte meydan vermeyecek şekilde incelenecek ve bir kararla sonuçlandırılacaktır

(2) Hayat hakkının ve zulüm, insanlık dışı ve alçaltıcı muamele ya da suç oluşturan yasağının ihlali iddialarında, sırf etkili bir soruşturma yapılmadığı gerekçesi ile usul yönünden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 2 ve 3 ncü maddelerinin ihlali sonucunu doğurabileceği göz önünde bulundurulacaktır

B Ceza İnfaz Kurumu Personeli İle İlgili Esaslar

(1) Cinayet infaz kurumlarında, ahenkli ve üretken bir çalışma ortamı için, disiplin ceza ve soruşturmalarının maksat değil vasıta olduğu göz önünde bulundurulacak, farklı alanlara yönlendirilmiş nedenlerle disiplin soruşturmasına uğrayan veya disiplin cezası alan personel motive edilerek kazanılmaya çalışılacak, kurum yönetimi, psikososyal ve eğitim servisleri göre bu cins personele zorunlu alaka ve destek gösterilecektir

(2) Adlî veya da idarî soruşturmaya başlandığının bildirilmesinden sonra, soruşturmaların tamamlanmasına müteakip, hakkında soruşturma yapılanların herkes için ayrı olarak Ilave 1 ve Ek 2 de yer alan formlar eksiksiz olarak doldurulacak, soruşturma tamamlanmadan söz konusu formlar kesinlikle gönderilmeyecektir

(3) Devlet Memurları Kanununun 126 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında belirli Bakanlık Disiplin Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulunun farklı bir ceza tayinine yetkisi olmadığı, cezayı kabul ya da reddedebileceği, ret halinde atamaya yetkili amirlerin 15 gün içinde başka bir disiplin cezası vermekte bağımsızlık oldukları hükmü dikkate alınacak, Bakanlık Disiplin veya Yüksek Disiplin Kurulunca, disiplin cezası verilmesi yönündeki teklifin reddedilmesi hâlinde, disiplin soruşturmalarının gerektirdiği öteki disiplin cezalarının atamaya yetkili amir göre verilebileceği göz önünde bulundurulacaktır

(4) Disiplin soruşturmasına uğrayan personel hakkında başkaca disiplin soruşturması da olabileceğinden, hakkında disiplin işlemi yapılan personelle ilgili olarak, disiplin soruşturmasına konu olan olay adamakıllı anlatılacak, ayrı eylemler sebebiyle ayrı olarak soruşturma yapılacak

(5) Bir personel hakkında başlatılan adlî veya da idarî soruşturmanın sonraki aşamalarında, başka personel hakkında da adlî veveya idarî soruşturma yapılması hâlinde, birincil soruşturma evrakı ilgi tutulacak ve aniden artı personeli ilgilendiren benzer olaya ilişkin soruşturmalar benzer dosya numarası aşağı yürütülecektir Bir personel hakkında başlatılan bir soruşturmada, aynı durum hakkında diğer personelin de adlî veveya idarî soruşturmasına başlanmışsa, öbür dosya açılmayacak ve açılan ilk soruşturma numarası ile soruşturmaya devam edilecektir

(6) Genel Müdürlüğümüz ile yapılan yazışmalarda, Cumhuriyet başsavcılığı ile Genel Müdürlüğümüze ait yazıların Ilgileri mutlaka belirtilecek, bu konuda resmî yazışma kurallarına ve kodlamalarına uyulacaktır

(7) Personele ilişkin soruşturmalar, adlî ve idarî yönden ayrı olarak takip edilecek, kesinleşmiş karar örneklerinin (kovuşturmaya yer olmadığına dair karar, mahkûmiyet, temize çıkma veya disiplin cezası kararı gibi) iki sureti Genel Müdürlüğümüze gönderilecektir

(8) Disiplin soruşturmaları Devlet Memurları Kanunu'nun 127 nci maddesi uyarınca zamanaşımı süresi dolmadan bitirilecektir

İKİNCİ BÖLÜM : Disiplin Suç ve Cezaları İle Disiplin Amirleri ve Kurulları

ADisiplin Kabahat ve Cezaları

(1) Disiplin cezasını gerektiren fiiller ile bunlar için öngörülen disiplin cezaları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125 inci maddesinde sayılmıştır Bu maddenin (A) bendinde ikaz etme, (B) bendinde ayıplama, (C) bendinde aylıktan kesme, (D) bendinde aşama ilerlemesinin durdurulması ve (E) bendinde Devlet memurluğundan sonuç cezalarını gerektiren eylemler ve hâller bir bir gösterilmiştir

(2) Disiplin soruşturması disiplin amiri kadar bizzat icra edilebileceği gibi, devir edilecek bir muhakkike de yaptırılabilir Soruşturmayı yürüten görevli; müştekiyi, mağduru, ihbarı yapanı ve tanıkları dinler, ilgili doküman ve belgeleri toplar, bunları soruşturma dosyasına koyarak, analiz tutanaklarını düzenler, gerekiyorsa bilirkişi incelemesini yaptırır Tüm delillerin eksiksiz olarak toplanmasından daha sonra, yapılan soruşturmaya ilişkin olarak bir rapor düzenler

Bu raporda;

a) Soruşturma emrinin tarih ve sayısı,

b) Muhbir, müşteki, ihbarcı ya da konuyu intikal ettirenin adı, soyadı ve adresi,

c) Hakkında soruşturma yapılan görevli veya görevliler,

d) Soruşturma maddesi (eylemin nitelendirilmesi),

e) Yapılan soruşturma (soruşturmanın ne şekilde yapıldığı, hangi delillerin toplandığı, toplanmasına lüzum görülmeyenlerin, toplanmama sebebi belli başlı hatlarıyla açıklanır),

f) Bahis (iddianın ne olduğu belirtilir),

g) Toplanan deliller (tanıklar ve belgeler olarak ikiye ayrılıp, sadece nitelikleri belirtilir, içerikleri ile ilgili açıklamalara girişilmez),

h) Savunma (savunmanın ne olduğu belirtilir),

ı) Delillerin tartışılması (leh ve aleyhteki deliller, savunma da nazara alınarak değerlendirilir, iddianın doğrulanan ve doğrulanmayan yönleri belirtilir),

k) Sonuç (varılan kanaat ve düşünce açıklanır),

bölümlerine yer verilir

(3) Dosyaya konulan bütün ifade, doküman ve evrakın sağ üstteki köşesine kırmızı kalemle ilave numarası verilecek ve bu şekilde oluşturulan soruşturma evrakı dizi listesine bağlanarak ilgili makama sunulacaktır

(4) Disiplin soruşturması yapılırken ve disiplin cezası verilirken, disipline tutarsız eylemler özenle değerlendirilecek, bu eylemlere en yerinde disiplin cezası verilecektir böylece kararda eylem mutlaka vasıflandırılacak ve 657 sayılı Kanun'un 125 inci maddesinin hangi fıkra ve bendine girdiği açık açık gösterilecektir

(5) 657 sayılı Kanunun 125 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında, geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve iyi ya da derecede sicil bölge memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilirhükmüne yer verilmiştir Burada disiplin amirine cezayı bir derece hafifletme hususunda yasada açıklanan koşullar çerçevesinde takdir hakkı tanınmıştır Disiplin amiri, bu takdir hakkını kullanıp kullanmadığını, kullanmışsa neden kullandığını, kullanmamışsa niçin kullanmadığını, mazeret kullanmak suretiyle açıklayacaktır Benzer Kanunun 125 inci maddesinin 2 nci fıkrasında tekerrür sebebiyle cezanın artırılması hususu düzenlenmiştir Karar verilirken bu konu da araştırılacak, kayıtlı maddedeki koşulların varlığı hâlinde, ceza artırılarak verilecektir

(6) Kararda; disiplin suçunun işlendiği, eylemin öğrenildiği ve soruşturmaya başlandığı tarihler belirtilecek, başvuru edilebilecek yasa yolları ve süreleri gösterilecektir

B Disiplin Cezalarını Vermeye Yetkili Amir ve Kurullar

(1) Devlet Memurları Kanunu'nun 126 ncı maddesinde uyarma, ayıplama ve aylıktan kesme cezalarının disiplin amirleri kadar, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının memurun tabi bulunduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra atamaya yetkili amir kadar, Devlet memurluğundan sonuç cezasının ise amirin bu yöndeki ricası üzerine memurun ast bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulunca hükmedileceği öngörülmüştür 30 Mayıs 1999 gün ve 23710 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hak Bakanlığı Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Yönetmeliği'nin Eki Cetvelde (II Taşra Teşkilatı3) Suç Oluşturan İnfaz Kurumlarında devir yapan personelin disiplin amirleri ve üstteki disiplin amirleri gösterilmiştir böylece disiplin amirleri ile disiplin kurullarının belirlenmesinde adı geçen Kanun ve Mevzuat hükümlerine uyulacaktır

Konuyu örnekle açıklayacak olursak;

Ceza infaz kurumu müdürüne uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amiri olan Cumhuriyet başsavcısı veya görevli Cumhuriyet savcısı kadar verilir

Canice infaz kurumu müdürüne aşama ilerlemesinin durdurulması cezası yönünden intibak kararı verecek kurul, Bakanlık Disiplin Kuruludur Bu cinayet, uyma kararını müteakip atamaya yetkili amir olan Hak Bakanı ya da Müsteşar kadar verilir

Cinayet infaz kurumu müdürüne Devlet memurluğundan sonuç cezası verecek olan komite Bakanlık Yüksek Disiplin Kuruludur

Suç Oluşturan infaz kurumu müdürünün eylemi, aşama ilerlemesinin durdurulması veya Devlet memurluğundan tümdengelim cezasını gerektiriyorsa; Cumhuriyet başsavcısı ya da görevlendireceği muhakkik tarafından soruşturmaya başlanmalı, toplanan tüm deliller (şahit beyanları, müştekiihbarcı ifadeleri, bilirkişi incelemesi, savunma, belgeler vs) tartışılmalı, olaya ilişkin kanaat ve zihin de belirtilerek soruşturma raporu düzenlenmeli ve bu şekilde hazırlanacak soruşturma raporu ve evrakı dizi listesine bağlanarak Genel Müdürlüğümüze gönderilecektir

Bu şekilde gönderilen evrak Genel Müdürlüğümüzce disiplin cezasının nevine kadar, atamaya yetkili amirin onayından geçirilerek, Bakanlık Disiplin Kuruluna, oradan da yeniden atamaya yetkili amire veya Bakanlık Yüksek Disiplin Kuruluna tevdi edilecektir

Atamaları Bakanlıkça yapılan öteki personelin disiplin soruşturmaları da yukarıda açıklanan örnekte belirtildiği tarzda icra edilecektir

(2) Adlî adalet adalet komisyonu kadar atanan memurlar için, Yönetmeliğin ekinde gösterilen disiplin amirleri göre ikaz etme, kınama ve aylıktan kesme cezaları verilebilir Oysa kurul kadar atanan memurunun işlediği fiil kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını müstelzim ise, bu takdirde disiplin amiri veya görevlendireceği muhakkik göre toplanan tüm deliller ilgili memurun savunması alındıktan ve rapora bağlandıktan daha sonra yargi komisyonuna tevdi edilmeli, yargi komisyonunca Bakanlık Disiplin Kurulundan adaptasyon kararının alınmasını müteakip, bu ceza atamaya yetkili amir olan adalet komisyonu kadar verilmelidir

(3) Adlî hak adalet komisyonu tarafından atanan memurunun eylemi, Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiriyorsa, bu takdirde yukarıda izah edilen prosedüre göre hazırlanan soruşturma evrakı ve düzenlenecek rapor, laf konusu cezanın atama mercii Bakanlık Yüksek Disiplin Kurulu olduğundan bu Kurula gönderilmelidir

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : Disiplin Soruşturmasında Süreler

A Disiplin Soruşturmasına Başlangıç Süresi

(1) Disiplin soruşturmasına başlangıç süresi 657 sayılı Kanun'un 127 nci maddesinde düzenlenmiştir Buna kadar; 125 inci maddesinde sanılan eylem ve hâlleri işleyenler hakkında, bu eylem ve hâllerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren;

a) Uyarma, ayıplama, aylıktan kesme ve aşama ilerlemesinin durdurulması cezalarını gerektiren hâllerde bir ay,

b)Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren durumlarda altı ay içinde disiplin soruşturmasına başlanacaktır

(2) Yukarıda belirli süreler içinde soruşturmaya başlanmaması durumunda, disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrayacağından bu sürelere dikkat edilecektir

B Disiplin Soruşturmasında Zamanaşımı Süresi

(1) Disiplin cezasını gerektiren eylem ve hâllerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içerisinde disiplin cezasının verilmesi zorunludur Huysuz durumda disiplin cezası tayin etme yetkisi zamanaşımının dolması nedeniyle ortadan kalkar ve eylem cezasız kalır

(2) Disiplin işlemini gerektiren eylem sebebiyle, bununla birlikte ilgili memur hakkında suç oluşturan mahkemesinde kovuşturma yapılması, disiplin soruşturmasının başlamasını ve sonuçlandırılmasını etkilemez Adlî soruşturma ya da kovuşturma geçiren memur yönünden takipsizlik ya da temize çıkma kararı verilmiş olması, hakkında disiplin cezası uygulanmasına engel teşkil etmez

(3) Disiplin soruşturması adlî soruşturmadan bağımsız olduğu için, bir ve altı aylık süreler ile iki yıllık süre dikkate alınacak, adlî soruşturma ya da kovuşturma nedeniyle disiplin cezası zamanaşımına uğratılmayacaktır

DÖRDÜNCÜ BIRIM : Disiplin Soruşturmasında Savunma ve Yasa Yolu

A İlgili Memurun Savunmasının Alınması

(1) 657 sayılı Kanun'un 130 uncu maddesine göre, savunması alınmayan Devlet memuruna disiplin cezası verilemez Soruşturma yapanın ya da yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere, verdiği zaman içinde ya da belirtilmiş bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır

(2) Savunmasını yapması için ilgili memura yazılacak yazıda; Danıştay 1 inci Dairesinin istişarî mahiyetteki görüşü doğrultusunda Canice Muhakemesi Kanununun 147 nci (CMUK 135) maddesindeki hakları hatırlatılacak, isnat edilen eylem gösterilecek ve verilen vakit içinde savunmasını yapmadığı takdirde, savunma hakkından vazgeçmiş sayılacağına dair dikkat açık açık yapılacak, keza; bu yazının usulüne uygun olarak tebliğ edildiğine ilişkin doküman soruşturma evrakına eklenecektir Devlet memurunun rızası doğrultusunda savunmasının ifade biçiminde alınması durumunda, yukarıda belirtilmiş hususlar tutanağa geçirilecek, ilgilinin savunmasını hazırlaması için verilen süreyi uygulamak istemediği belirtilecektir

B Disiplin Cezasına Karşısında İtiraz ve Dava Yolları

(1) Disiplin cezasına aleyhinde itiraz ve dava yolu 657 sayılı Kanun'un 135 ve 136 ncı maddelerinde düzenlenmiştir Anılan Kanunun 135 inci maddesi gereğince; uyarma ve kınama cezalarına karşısında itiraz yolu açık olup, bu itiraz beyanname tarihinden itibaren 7 gün içinde varsa bir üst disiplin amirine, yoksa disiplin kuruluna yapılabilir İtiraz üstüne verilen kararlar kesindir Bunlara karşısında idarî yargı yoluna gidilemez

(2) Süresinde yapılan itiraz üstüne, itiraz merci bahşedilen kararı muayene ederek; tıpkı kabul edebileceği gibi, bunu hafifletebilir ya da adamakıllı ortadan kaldırabilir İtiraz mercii daha ağır bir canice veremez

(3) Aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve Devlet memurluğundan sonuç cezalarına aleyhinde itiraz yoluna gidilmeyip, ama yönetimsel hak yoluna başvurulabilir Süresi içinde itiraz edilmeyen yahut itiraz edilip ret edilen cezalar ile süresinde idari yargı yoluna başvurulmayan veya başvurulup ret kararı ile sonuçlanan disiplin cezaları kesinleşir *