9 milyar dolarlık ayakkabı sektöründe neler oluyor? Peş peşe konkordatolar...

Ceren Dilekçi'nin yazısından alıntı

Hotiç, Beta, Eser, Yeşil Kundura üzere ayakkabı firmalarının konkordato davaları sürerken, son olarak 150'ye yakın mağazası bulunan Kemal Tanca da konkordatoya başvurduğunu duyurdu.

İflas davası süren İnci Deri ise geçtiğimiz ay tüm mağazalarını kapatmıştı. 

16 bin imalatçı, 7-8 bin perakendeci, yıllık 9 milyar dolar iş hacminin olduğu, 320 bin kişinin çalıştığı ayakkabı bölümü epey güç günlerden geçiyor. 



Önümüzdeki devirde alacak tahsilatında yaşanan sıkıntıların üreticiler tarafında değerli sorunlara yol açmasından tasa ediliyor.

Kısa müddette süratli büyüyen markaların içine girdiği finansman darboğazından kurtulamaması ve birkaç markanın da inşaat üzere farklı alanlara yönelerek büyümek istemesi ortak sorun üzere gözüküyor.

Birleşmiş Markalar Derneği Lideri Sinan Öncel, ayakkabı bölümünde bilhassa hammadde maliyetlerindeki kıymetli artışlar ve süratli büyümenin getirdiği sancılar nedeniyle yaşanan problemleri şu sözlerle özetliyor:

"Korkarım kesimin imalat ayağını olumsuz etkileyecek. Zira perakende dalı ödemelerini üreticilere yapmadığı takdirde üreticilerde çok önemli meseleler meydana geliyor." 

"AVM'LERDEKİ VERİMSİZ MAĞAZALARINI KAPATAMIYORLAR"



Yüklü olarak AVM'lerde faaliyet gösteren markaların konkordatoya gittiğini görmekteyiz. AVM ile marka yetkilileri ortasında uzun 5-10 yıllık mukavele imzalanıyor ve mühletinden evvel dertteki firmanın çıkış yapamamasının darboğazı daha da artırdığını söylüyor Öncel: "Bu durum açık mağazaları da çok olumsuz etkiliyor. Derdi olan perakendecinin mağazasını kapatma kolaylığının sağlanması gerekiyor. Bu sağlandığı takdirde maliyetlerin süratle aşağı çekip konkordato sürecine dahi girmeden faaliyetine devam etme imkanı bulabiliyor. Pek çok yatırımcı da erken tahliye konusuna sıcak bakmadığından ötürü konkordatoyu tetikleyen bir durum olarak karşımıza çıkıyor.Geçen yıl alınan TL'ye geçişe bir arada TÜFE ortalaması biçiminde kira artışları karara bağlandı. Bu perakendecinin çok olumlu karşıladığı bir durum oldu. Önümüzü görebilir, bütçe yapabilir hale geldik.

Gayrimenkul tarafında çok önemli bir arz fazlası var. Kira artışlarının enflasyon kadar arttırılması pek gerçekçi durmuyor. Arz fazlası şu an fiyatların enflasyon kadar artmaması gerektiğini söylüyor. Kamu otoritesinden ricamız ziyan etmekte olan mağazalarını kapamak isteyen esnafın erken tahliye edilmesinin önünün açılması gerekiyor. Yoksa bu durum çok daha öbür konkordatoların da yolunu açabilir. Bu firmalar son 3 ay daima tıpkı süreci yaşadılar. Ortak şikayeti verimsiz mağazalarını kapatamamalarıydı."

"EN KISA VAKİTTE ZELZELESİ GÖRECEĞİZ"



Türkiye Ayakkabı Sanayacileri Derneği (TASD) İdare Konseyi Lideri Sabur Endican ise konkordatoya giren 7-8 firmanın bölümdeki büyüklüğünün yüzde 5'i geçmeyecek hisseye sahip olduğunu söylüyor. İç pazardaki büyüklüğü ise çok daha yüksek.

 Yıllık 550 milyon çift üretim kapasitesi olan kesimde kapasite 450 milyona düşmüş durumda. 350 milyon çift ayakkabı ihraç edilirken 120 milyon çift ayakkabı ithal ediliyor.

İhracatta gaye artıran dalın geçen yılki 888 milyon dolarlık ihracatını bu yıl sonu 1 milyar dolara taşıyacağını kaydediyor TASD Lideri.

Art geriye gelen konkordatoların neden kaynaklandığını soruyoruz kendisine. Yanıtı ise 'Bilinçsiz büyüme' oluyor.

Yalnızca İstanbul'da 411 AVM bulunuyor. Rakiplerinin önüne geçmek için AVM'lerde süratle mağazalaşma eforları bu markalara ağır darbe vurmuş.

Kesimde 16 bin imalatçı bulunduğundan bahsetmiştik. Zincirleme tesir yaratıp daha makus bir darboğaza yol açıp açmayacağını soruduğumuzda ise 'Şu an net olarak muhakkak değil ancak en kısa vakitte sarsıntısı göreceğiz' karşılığını alıyoruz.



Pekala bu noktadan sonra ne yapılabilir? Endican’a nazaran, konkordato sürecinde olması nedeniyle alacağını tahsil edemeyen imalatçı ve perakendecilerin de darboğaza girmemesi için atılacak adımlar neler?

- Şirket konkordato ilan ettikten sonra çekleri imalatçının ödemesi isteniyor. Borçların sorumluluğu imalatçıların üzerine kaldı. Konkordato mağdurlarının da çekleri dondurulsun. Keşidecisi konkordato ialn eden şirketlerin çekleri sürece alınmasın, yasal takip süreçlerine dahil edilmesin.

- Konkordato mağdurlarından SGK primi ve vergisi alınmasın, düşük faizli kredi verilsin.

- AVM'ler aşikâr büyüklükteki markaları bünyelerine alıyor. Bu markalar var olmak için çoğalmak zorunda kalıyor. AVM'den çıkış sıkıntı. Yeni markaların alınmaması markalaşmayı engelliyor.

BloombergHT