iltasyazilim
FD Üye
MEHTER TARİHİ
MEHTER NEDİR
Mehter dost, sevgi, birlik ve kahramanlık ocağıdır Mehteri kendine has özellikleri ile korumak yaşatmak gelecek nesil'e adamak her Türk'ün görevidir Mehter; mızıkacı, çadırcı, kavas gibi muhtelif manalarda kullanılmış bir tabirdir Mehter Farsça MIHTERkelimesinin Osmanlılarca ULUBÜYÜK manasına gelen bir kelimesinden alınmıştır Dilimizde bu kelimenin Arapçalaştırılmış şekillerinden MEHTERkullanılmaktadır
MEHTERİN ÖNEMİ
Bu konuyla ilgili Evliya Çelebi'nin, Sultan 4Murat devrinde büyük bir ordu olayını Şöyle anlatır Mimarların mı, yoksa mehterlerin mi alayda önceliği konusunda karar verilemez Bu hususda görüşmek üzere Mimarbaşı ile Mehterbaşı Sultan Murat'ın huzuruna çıkarlar; Mimarbaşı başlar söze: Padişahım! Mehterler pirsiz esnaf olup Cemşid sanatını tutmuş bir alay Deccal kavmidir, biz padişahımıza saraylar, selâtin camileri, köprüler yaparız, İslam ordusunda lüzumumuz, hizmetimiz vardır; elbet mehterlerden evvel geliriz! Der
Bunun üstüne mehterbaşı da şu iddiada bulunur
Padişahım! Hangi bir tarafa gitseniz mehabet, şevket, salâbet ve şöhretiniz için, dosta düşmana karşısında davul, kudüm, nefir döverek gitmeniz lazımdır Cenk Meydanlarında gaziler cenge salmak için köslere biz tokmak çalarız ve askeri şevke getirip biz kaldırırız, padişahımız bir şeye üzülse huzurunda oniki makam, yirmi dört şube, yirmi dört sul, kırk sekiz terkip musiki faslı edip, padişahımızı neşelendiririz Eski hükema; saz ve söz hanende, âdemin gönlüne safa verir, demişler Biz de ruha gıda verir esnafız Bahusus ancak nerede Resulullah'ın âlemi olsa, orada dablı Ali Osman bulunmak gerekir
Bunun üstüne Sultan 4Murat, mehterlerin mimarlardan evvel geçmesini irade buyurur
İSTANBUL'UN FETHİNDE MEHTER
Fatih Sultan Mehmet, Fethin devam ettiği bir sabahtan şafakla beraber topçularının yanında gitti Toplar atılırken, Okmeydanı'na dolmuş binlerce ulema, her zaman bir ağızdan tekbir getirmeye başladılar Yüzlerce davul ve zurnadan oluşan heybetli bir mehteran düşünün Osmanlı ordusuyla beraber, savaş meydanında bulunuyor Fatih Sultan Mehmet, İstanbul surlarının önüne geldiğinde, 300 karakter mehter takımında, 100 zurna, 70 davul tekrar tekrar çalıyor; kalp ve ruhları coşku ve heyecana getiriyor Okmeyda'nındaki ikinci mehter de Haliç surlarına hamle eden kıtaların harp şevkini artırıyordu Gök gürültüsünü hatırlatan dehşet ve insanın içini ürperten sesler çıkarıyorlar, topların seslerini bile susturuyorlardı Yeniden Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'a giren muhteşem başarı alayının ortasında, gözlerini harap surlara dikti, daha sonra atını ileri sürdü Maiyet bölükleri, yeniçeri arkasındaki mehteran, davul ve zurnalarını çalarak devirler açıp kapayan, asırlar önce müjdelenmiş olan bu mutlu güne mutluluk katıyor ve cenk havası çalıyordu Zaferlerden daha sonra ezan okunur ve mehter çalınırdı
AVRUPA'DA MEHTER MUSİKİSİNİN NE GİBİ ETKİLERİ OLMUŞTUR
18 Asırdan itibaren çoğu memleketlerde mehteran bölüklerinden etkilenerek buna aynı gruplar kurulmaya başlanmıştır
Bestekâr Mozart ve Haydn da mehter müziğinden ilham alarak meşhur bestelerini meydana getirmişlerdir
Büyük Alman bestecisi Beethoven'in büyük senfonisinin son bölümü, mehterin kösüyle, davulu ve zurnasıyla seslendirilmiştir Beethoven'in Türk Marşını mehterin bir cenk marşından adapte ettiği bilinmektedir
Yeniden Avusturyalı Bestekâr Mozart'ın, Türk askerlerinin hatıralarını terennüm eden Allah Allah seslerini nakarat halinde kullanarak, Türk Marşı diye bir eser meydana getirdiği de vakıadır
Alman bestekârı Wagner bir mehter konserini dinlerken heyecanlanmış, kendisini tutamayarak İşte musiki buna derlerdiye mehter hakkında hissiyatını ifade etmiştir
18 YY içinde Avusturyalılar ve Prusyalılar, daha sonra Ruslar, Almanlar ve Fransızlar mehter teşkilatından etkilenerek mızıka takımları kurmuşlardır
*
MEHTER NEDİR
Mehter dost, sevgi, birlik ve kahramanlık ocağıdır Mehteri kendine has özellikleri ile korumak yaşatmak gelecek nesil'e adamak her Türk'ün görevidir Mehter; mızıkacı, çadırcı, kavas gibi muhtelif manalarda kullanılmış bir tabirdir Mehter Farsça MIHTERkelimesinin Osmanlılarca ULUBÜYÜK manasına gelen bir kelimesinden alınmıştır Dilimizde bu kelimenin Arapçalaştırılmış şekillerinden MEHTERkullanılmaktadır
MEHTERİN ÖNEMİ
Bu konuyla ilgili Evliya Çelebi'nin, Sultan 4Murat devrinde büyük bir ordu olayını Şöyle anlatır Mimarların mı, yoksa mehterlerin mi alayda önceliği konusunda karar verilemez Bu hususda görüşmek üzere Mimarbaşı ile Mehterbaşı Sultan Murat'ın huzuruna çıkarlar; Mimarbaşı başlar söze: Padişahım! Mehterler pirsiz esnaf olup Cemşid sanatını tutmuş bir alay Deccal kavmidir, biz padişahımıza saraylar, selâtin camileri, köprüler yaparız, İslam ordusunda lüzumumuz, hizmetimiz vardır; elbet mehterlerden evvel geliriz! Der
Bunun üstüne mehterbaşı da şu iddiada bulunur
Padişahım! Hangi bir tarafa gitseniz mehabet, şevket, salâbet ve şöhretiniz için, dosta düşmana karşısında davul, kudüm, nefir döverek gitmeniz lazımdır Cenk Meydanlarında gaziler cenge salmak için köslere biz tokmak çalarız ve askeri şevke getirip biz kaldırırız, padişahımız bir şeye üzülse huzurunda oniki makam, yirmi dört şube, yirmi dört sul, kırk sekiz terkip musiki faslı edip, padişahımızı neşelendiririz Eski hükema; saz ve söz hanende, âdemin gönlüne safa verir, demişler Biz de ruha gıda verir esnafız Bahusus ancak nerede Resulullah'ın âlemi olsa, orada dablı Ali Osman bulunmak gerekir
Bunun üstüne Sultan 4Murat, mehterlerin mimarlardan evvel geçmesini irade buyurur
İSTANBUL'UN FETHİNDE MEHTER
Fatih Sultan Mehmet, Fethin devam ettiği bir sabahtan şafakla beraber topçularının yanında gitti Toplar atılırken, Okmeydanı'na dolmuş binlerce ulema, her zaman bir ağızdan tekbir getirmeye başladılar Yüzlerce davul ve zurnadan oluşan heybetli bir mehteran düşünün Osmanlı ordusuyla beraber, savaş meydanında bulunuyor Fatih Sultan Mehmet, İstanbul surlarının önüne geldiğinde, 300 karakter mehter takımında, 100 zurna, 70 davul tekrar tekrar çalıyor; kalp ve ruhları coşku ve heyecana getiriyor Okmeyda'nındaki ikinci mehter de Haliç surlarına hamle eden kıtaların harp şevkini artırıyordu Gök gürültüsünü hatırlatan dehşet ve insanın içini ürperten sesler çıkarıyorlar, topların seslerini bile susturuyorlardı Yeniden Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'a giren muhteşem başarı alayının ortasında, gözlerini harap surlara dikti, daha sonra atını ileri sürdü Maiyet bölükleri, yeniçeri arkasındaki mehteran, davul ve zurnalarını çalarak devirler açıp kapayan, asırlar önce müjdelenmiş olan bu mutlu güne mutluluk katıyor ve cenk havası çalıyordu Zaferlerden daha sonra ezan okunur ve mehter çalınırdı
AVRUPA'DA MEHTER MUSİKİSİNİN NE GİBİ ETKİLERİ OLMUŞTUR
18 Asırdan itibaren çoğu memleketlerde mehteran bölüklerinden etkilenerek buna aynı gruplar kurulmaya başlanmıştır
Bestekâr Mozart ve Haydn da mehter müziğinden ilham alarak meşhur bestelerini meydana getirmişlerdir
Büyük Alman bestecisi Beethoven'in büyük senfonisinin son bölümü, mehterin kösüyle, davulu ve zurnasıyla seslendirilmiştir Beethoven'in Türk Marşını mehterin bir cenk marşından adapte ettiği bilinmektedir
Yeniden Avusturyalı Bestekâr Mozart'ın, Türk askerlerinin hatıralarını terennüm eden Allah Allah seslerini nakarat halinde kullanarak, Türk Marşı diye bir eser meydana getirdiği de vakıadır
Alman bestekârı Wagner bir mehter konserini dinlerken heyecanlanmış, kendisini tutamayarak İşte musiki buna derlerdiye mehter hakkında hissiyatını ifade etmiştir
18 YY içinde Avusturyalılar ve Prusyalılar, daha sonra Ruslar, Almanlar ve Fransızlar mehter teşkilatından etkilenerek mızıka takımları kurmuşlardır
*