A İle Başlayan Bilgisayar Terimleri

A Harfi İle Başlayan Bilgisayar Terimleri



Bilgisayar Terimleri A İle Başlayan


AUX: Apple Macintoshlar icin geliştirilmiş bir Unix işletim sistemi

ABACUS: uzerinde bir cubuğa sıralanmış, sağa sola kaydırılabilen toplar bulunan hesap makinesinin temeli sayılan bir alet Kendi başına hesap yapmasa da sayılan sayıları insanlara hatırlatarak hesaplamaya yardımcı olur

ABORT: işletim sistemi uzerinde program calışırken doğal olmayan bir sebepten programın durması veya durdurulması Sonuc olarak program ya da işletim sistemi bir hata mesajı verir Hata mesajının uzerinde devam, programı kapat secenekleri vardır

ACCELERATOR BOARD: Bilgisayarınızı hızlandırmak icin takılan kart Bu kartların işlevi, bilgisayarın CPUsunun uzerindeki bazı işleri alıp kendi uzerlerinde calıştırmasıdır Boylece CPUnun yukunu hafifletip bilgisayarınızın performansını arttırırlar

ACCESS: Bir bilgiye, belleğe, diske, CDROMa vb erişmek

ACCESS CODE: Erişim kodu (şifre)

ACCESS TIME: Erişim icin gecen zaman

ACCESS POINT: WANlarda telsiz sinyallerinin guclendirilmesi ve paylaştırılması icin kullanılan bir aractır Kablolu LANlarda HUBlara benzer bicimde, ACCESS POINTler de, veri paketlerinin telsiz ağlarda paylaşımını sağlar Access Pointler sinyalleri guclendiren ve daha uzak mesafelere ulaştırılmasını sağlayan Repeater gorevini de gorur

ACCESS PRIVILEGES: Giriş izni Bilgisayar uzerindeki dosyalara giriş ve dosyalar uzerinde değişiklik yapmak icin kullanıcılara tanımlanan haktır

ACCOUNT: Hesap işletim sistemlerinde bir kişi adına acılan kullanıcı adı ve giriş şifresidir Ayrıca kişinin erişim hakları ve kullanım ile ilgili diğer bilgilerinin kaydedilmesi icin de kullanılabilir

ACLS (Access Control Lists): Geciş kontrol listeleri Ağ uzerinden transfer edilen verilerin kimden geldiği, kime gideceği ve verinin buyukluğu gibi kriterlerinin tutulduğu listedir

ACRONYM: Kısaltma ozel isimlerin kısaltılması baş harflerini birleştirerek yapılır ornek: ACLS (Access Control List)

ACTIVE: Aktif işletim sistemlerimizin uzerinde kullanımda olan programların ve dosyaların durumlarını belirtmek icin kullanılır ornek: ICQ programı acık ve kullanılıyorsa o anda ICQ programı aktif demektir

ACTIVE MATRiX: Sıvı kristal ekran teknolojisi Genellikle taşınabilir bilgisayarların ekranlarında kullanılan teknolojidir

ACTIVEX: Microsoft firmasının hazırladığı işletim sistemlerinde Java dili gibi internet uzerinde calışan programlar hazırlamak icin kullanılan gelişmiş bir program geliştirme dilidir

@ (AT iŞARETi): Bu işaret klavyede Q tuşu ( F klavyede F tuşu) ve ALT GR tuşlarına birlikte basılarak yazılır En yaygın kullanıldığı yer email adresleridir, kullanıcı ve elektronik postanın gideceği posta sunucusunun adlarının birbirinden ayrılmasına yarar
ADA: Amerika Birleşik Devleti Savunma Bakanlığı tarafından geliştirilmiş eski bir programlama dilidir

ADAPTER: Uyum sağlamayan iki bağlantı ceşidi ya da cihazı birbirine bağlanmak icin gerekli olan ara cihazdır

ADC (Analog Digital Convertor): Gelen anolog sinyalleri alarak dijital sinyallere ceviren cihazdır

ADDIN: işletim sistemine veya işletim sistemi uzerinde calışan bir programa eklenebilen yardımcı programlara verilen isimdir

ADDON: işletim sistemi veya işletim sistemi uzerinde calışan programların ozelliğini arttırmak icin, bilgisayar uzerine kurulan programlara verilen isimdir

ADDRESS: Ulaşılmak istenen bilgi, bolum, kayıtın bulunduğu yeri ifade eder internet uzerinde uc farklı adres kullanılır: eposta adresi, mac adresi, ip ya da internet adresi

ADMINISTRATIVE DOMAIN: Yonetsel alan Tek bir kişi, birim, sistem tarafından yonetilen alandır

ADMINISTRATOR: Sistem yoneticisine verilen ad Sistem bircok makineden oluşturulmuş bir ağ veya tek bir makine uzerinde olabilir ADMINISTRATOR sistemin geliştirilmesi ve sorunların cozumunden sorumlu kimsedir

ADNAdvanced Digital Network: 56 Kbps leasedline lar icin kullanılan bir ağ ceşididir

ADSAUTOMATIC DRIVER SIGNING: Otomatik Surucu Atlama Windows tabanlı işletim sistemlerinde başlangıcta bilgisayar kilitlenmesi yaşanan durumlarda kilitlenmenin sebeplerini belirler Bu sebepleri işaretleyerek bir sonraki başlangıcta sorunları atlanmasını sağlar

ADSLAsymmetric Digital Subscriber Line: Asimetrik Sayısal Abone Hattı Standart telefon hatlarını kullanarak yapılan dijital haberleşme teknolojisi Servis kalitesi merkeze olan uzaklığa gore deyişim gosterir Bu tip hatlarda download ve upload hızı farklı olabilir

ADVENTURE: Macera oyunlarına verilen isimdir

AFAuto Focus: Bu ozellik kameralarda netliğin otomatik olarak sağlanması icin kullanılır

AGENT: internet uzerinden istediğiniz bilgileri otomatik olarak toplayabilen bir programdır Bilgisayar başında olmanıza gerek kalmadan sizin yerinize bilgileri toplar

AGGREGATE: Toplu işlem işletim sistemlerimiz veya programlarımız uzerinde tek bir değerle değil bir grup değer uzerinde calışan işlemlerdir

AGPAccelerated Graphics Port: uc boyutlu grafik kartlarından daha fazla verim alınması icin Anakart firmaları tarafından uretilen bir bağlantı birimidir

AIX: Unix tabanlı bir işletim sistemi

ALDUS PAGEMARKER: Masaustu yayıncılık programlarından biri Bu programla oluşturduğunuz grafikler uzerinde kolayca değişiklik yapabilirsiniz

ALGORITHM: Bilgisayarınız uzerinde sorunları cozmek icin belirlenmiş kurallar ve işlemler topluluğuna verilen isim

ALIAS: Takma isim Uzun ve hatırlaması zor isimler yerine kısa ve hatırlaması kolay isimler tanımlamak

ALIASING: Bilgisayar ekranında gorduğumuz cizgiler, eğriler ve simgelerin kenarlarının tırtıklı gozukmesine ALIASING denir Ekran cozunurluğunu yukselttikce bu bozulmalar azalır

ALLOCATE: Bir bilgisayar uzerinde RAM ve sabit diskin tamamını veya bir bolumunu ileride kullanmak icin ayırmak Genelde programlar bu işlemi kullanırlar

ALIGNMENT: Kelime işlem ya da masaustu yayıncılık programlarında metnin kenarlara yanaşık olma durumunu belirler Sağa, sola yanaşık veya ortalanmış olabilir

ALPHA: Dijital firması tarafından uretilen 64bit bir işlemci turudur

ALPHANUMERiC: Rakam, kelime ve ozel sembollerden oluşmuş karakter topluluğu

ALT KEY: PClerde kullanılır Alt key tuşu başka bir tuşla birlikte basıldığında programların ozelliğine gore değişik işlevler gorur
AMD: Intelin ardından dunyanın buyuk ikinci PC işlemci uretici firmasıdır

AMiGA: Commodore firması tarafından uretilen genelde oyun amaclı kullanılan bilgisayar Gunumuz standartlarının altında bir bilgisayar

ANALOG: Devamlı değişken bir akış halinde bulunan verilere “analog adı verilir Bilgisayarlar doğrudan analog veriyi işleyemezler, gelen analog verileri dijitale ceviren arabirimlerin kullanılması gerekir
ANCHOR: HTML dosyalarının icinden başka bir sayfaya ya da başka bir bolgeye gecmek icin kullanılır Altı cizgili mavi metin şeklinde goruntulenir

ANIMATION: Kullanıcının ilgisini belli bir yone yoneltmek icin yapılmış, grafiklerin belirli bir duzene gore canlandırılması işlemi

ANNOTATION: Dokuman uzerine, dokumana zarar vermeden eklenen not Bu notlar dokuman hakkında bilgi vermek icin koyulabilirler

ANSIAMERiCAN NATIONAL SKYLINE INDUSTRIES: Amerika Ulusal Standart Enstitusu Bilgisayar ve iletişim gibi bircok alanda ABD standartlarını belirleyen kurum Bu standartlar ANSI standartları olarak da bilinir

ANTI ALIASING: 3D grafik kartlarında grafik işleme tekniklerinden birine verilen isimdir ozellikle gelişmiş uc boyutlu oyunlar gibi yuksek grafik detay seviyesine sahip programlarda sıkca kullanılan bu yontem, ekranda beliren goruntunun daha doğal olması amacıyla geliştirilmiştir

ANTi GLARE SCREEN: Bilgisayar ekranlarının cevreden aldıkları ışığı yansıtmasını onlemek icin kullanılan yansıma onleyici bir filtredir

ANTi RADIATION SHIELD: Bilgisayar ekranlarının yaydığı elektromanyetik dalgalardan korunmak icin filtredir

ANTi ViRuS PROGRAM: Bilgisayarı virus denen zararlı programlara karşı korumak icin uretilmiş yazılımlardır Bu programlar diskinizi tarayarak virusten etkilenmiş olan dosyalarınızı bulurlar Daha sonra bunları ya tamamen silerek ya da eski sağlam hallerine dondurerek sistemi virusten arındırırlar

ANY KEY: Bilgisayarın klavyesi uzerindeki herhangi bir tuş

APIApplication Programming Interface: Bir programın diğer program ve işletim sistemleri ile etkileşimini sağlayan arabirim En cok kullanılan WIN32 APIsidir

APP: Bkz Application

APPEND: Metin belgelerinin birbirleri sonuna eklenmesi işlemidir

APPLE MACINTOSH: Apple firması tarafından geliştirilmiş bir tur bilgisayardır, aynı zamanda MAC olarak da adlandırılır Bu bilgisayarlar cok yaygın olarak kullanılan PC turu cihazlarla uyumlu değildir ve kendilerine has yazılımları vardır

APPLET: internette HTML sayfası icine yerleştirilmiş kucuk JAVA programlarıdır

APPLETALK: Apple bilgisayarlar arasında iletişimi sağlamak icin yapılmış bir protokol

APPLICATION: Bilgisayar uzerinde yapılan uygulamalara verilen isimdir

APPLICATION LAYER: Uygulama katmanıdır Bu katman OSIOpen Systems Interconnection modeline gore yedinci katmandır Email ve dosya transferi gibi işlemlerde otomatik olarak kullanılır

APPLICATION SERVER: Uygulama sunucusu Uygulamaları ağa bağlı diğer istemcilerin kullanımına sunan sunucudur

ARCHITECTURE: Bilgisayarlar ve ağlarda genel yapıyı, elektronik bileşenleri, bilgisayarın ic yapısı ve işletim sistemlerini belirler

ARCHIE: istediğiniz bilgileri internet uzerinde arayıp bulan ve bu bilgileri duzenleyen bir program Eskiden sadece ftp arşivlerini tarayabilen Archie şimdi tum internette arama yapabiliyor

ARCNET: Bir ağ tipi Bu ağ icinde en fazla saniyede 2,5 Megabit hıza ulaşılabilir Gunumuz teknolojisine gore yavaş bir ağ tipidir

ARGUMENT: Arguman işletim sistemi veya işletim sistemi uzerindeki programların icindeki fonksiyonlara verilen değer ya da isim

ARPAddress Resoluion Protokol: internet ve ağ uzerinde gondermek istediğimiz paketlerin IP adreslerine doğru dağıtılmasını sağlayan bir iletişim protokoludur

ARPANET: internetin temeli sayılabilecek dunyanın ilk ağının ismi ilk olarak Amerikan ordusuna hizmet vermek uzere kurulmuştu Daha sonra diğer ağların gelişmesi ve buyumesi ile tamamen hizmet dışı kaldı

ARROW KEYS: OK tuşları Bilgisayar klavyesi uzerinde bulunan sağ, sol, yukarı, aşağı tuşları

ARTIFICIAL INTELLIGENCE: Yapay zeka Bilgisayarlarımızın insanlar gibi duşunmesi ve davranması icin yapılan calışmaların tumune verilen isim

ASCENDING ORDER: Bir verinin kucuk değerden buyuk değere doğru sıralanması Sayılar 0′dan 9′a doğru, harfler Adan Zye doğru sıralanır

ASCIIAmerican Standard Code for Information Interchange: Bu koda gore dunya capında kullanılan hemen hemen tum harf ve sembollere bir değer atanmıştır Boylece farklı bilgisayarlar arasında bilgi alışverişi yapılırken ortaya cıkması muhtemel karışıklıkların onune gecilmesi hedeflenir

ASPActive Server Page: Bir tur programlama dili Daha cok sunucu taraflı teknolojilerin kullanılmasına imkan sağlar ASP ile yapılan ifadeler calıştırılınca, sonuc calıştıran kişiye HTML biciminde gonderilir

ASPECT RATIO: Bilgisayar uzerinde yapılan grafik işlemlerinde grafiğin yatay ve dikey olculerinin birbirlerine oranı Bu oranın korunması grafiğin bozulmaması icin onemlidir

ASSEMBLER: Kurulu olduğu işletim sistemi uzerinde, işletim sisteminin doğrudan calıştırabileceği programları ureten bir yazılım dilidir

ASSIGN: Atama Bilgisayar uzerinde bir alana veya değişkene değer atanması ornek, Excel programında A1 hucresine istediğiniz bir değeri ASSIGN edebilirsiniz

ASSOCIATE: ilişkilendirme Bir dosya tipini bir program ile bağlama ornek : *avi dosyasını
Windows Media Player ile ilişkilendirebilirsiniz

ASTERiSK: Yıldız şeklindeki simge Bilgisayar uzerinde bircok işlevi vardır Hesap makinesi, programlama, elektronik tablolarda kullanılır

ATM (Asynchronous Transfer Mode ): Yuksek hız ve kalitede veri aktarımı icin kullanılan teknoloji Daha cok ses ve goruntu iletimi icin kullanılır

ATTRIBUTE: ceşitli programlarda, kullanılan kontroller icin verilen parametrelerdir Bazı parametrelere değişik karakterlerde değerler verilebilir Bazıları ise olduğu gibi kullanılırlar

AUDIO CARD: Ses kartı Bilgisayar uzerinden ses dosyalarının dinlenebilmesi icin gereken kart Bu kartlar anakartın slotlarına takılı ya da anakart uzerinde de ( On Board ) olabilirler

AUDIT TRAIL: Sistem icindeki kullanıcıların belli zaman icinde kullandıkları kaynakların olculmesi icin bu kaynakların kayıtlarının tutulması işlemidir ornek: Sistem icindeki kullanıcıların bilgisayarları uzerinde yaptıkları değişiklerin kayıtları tutulabilir

AUP: Okuma ve yazma kafaları sabit olan sistemlerde, veri yazılan ve okunan ortamı harekete gecirmek icin kullanılır

AUTHENTICATION: Bilgisayar uzerindeki kullanıcı yetkilerinin doğrulanması işlemidir

AUTHORING TOOL: Multimedya uygulamalarını hazırlamak icin kullanılan yazılımlardır Bu tur programlar, programlama bilmeyenler icin buyuk bir kolaylık sağlar

AUTHORIZATION: Sistem yoneticisi , sisteme girebilecek kullanıcılara giriş izni ve kullanıcılara bağlı kullanım izni verebilir Bu izin verme işine AUTHORIZATION denir

AUTHORWARE: Multimedya gosteriler yaratmak icin geliştirilmiş yazılım programları

AUTOEXECBAT: Bilgisayarda bulunan bir dosya Bu dosya bilgisayar ilk başlatıldığı zaman calıştırılmak uzere icinde DOS komutları barındırır Bu dosya icinde yer alan sistem komut yığını otomatik olarak calıştırılıp ilgili gerekli ayarlamaları yapar

AUTOMATION: Otomasyon Bir işin bilgisayar ya da iş icin gerekli olan cihazlar ile otomatik olarak yapılması

AUTOREC SONER: Bilgisayarınızda ses kaydı yaparken, ses kaydının en yuksek kalitede kaydedilmesini sağlayan alıcı

AUX: Muzik kaynağının bağlanabildiği bir bağlantı turu Genellikle muzik seti ve videolarda kullanılır

AUTOANSWER: Modemler icin kullanılan bir ozellik Bilgisayarınızın başında olmadığınız zaman modemin gelen cağrıya cevap vermesi işlemidir

AUTORUN: Bilgisayarın CDROM surucusune yeni bir CD takıldığında, Windows işletim sistemi derhal harekete gecerek bunu inceler Eğer CD uzerinde uygun yazılım varsa, o zaman Windows bu CD uzerindeki yazılımı kendiliğinden calıştırır Bunun olmasını sağlayan ve CD uzerindeki yazılımın bir parcası şeklinde tasarlanan kucuk programa genellikle AutoRun programı denir

AUTOSAVE: Otomatik Koruma Bazı programların AutoSave ozelliği vardır Bu ozellik programın icinde bir dosya uzerinde calışırken programın dosya uzerinde yaptığımız değişiklikleri belli aralıklarla otomatik olarak kaydetmesini sağlar

AUTOSELF TEST: Bilgisayarınız acıldığında hızla kendini gozden gecirir ve genel bir arıza kontrolu yapar Bu şekilde hafıza modulleri ya da işlemci gibi hayati parcalarda onemli bir arıza olup olmadığını anlamaya calışır, eğer arıza bulur ve acılmazsa o zaman sesli sinyalle bunu bildirir Ancak bu ozellik sadece bilgisayarınıza has değildir, faks ve baskı makinesi gibi cihazlarda da bu tur bir test uygulanır

AUTOSTART: Bu tur programlar genellikle bilgisayarın acılmasıyla beraber calışmaya başlarlar cok ceşitli turden olabilir ve farklı işler yapabilirler Windows işletim sisteminde, bilgisayar acıldığında calışmaya başlayan AUTOSTART ozelliği olan yazılımdır ve kullanıcının bunu değiştirmesi genellikle mumkun değildir

AVC ( Automatic Volume Control ): Gelen ses uzerinde alcak ses sinyalinin buyukluğudur

AVI ( Audio Video interleaved ): Video ve ses dosyası formatıdır Dosya uzantısı avidir Windows işletim sistemi ile beraber gelen Media Player adlı program bu goruntu dosyasını oynatabilir

AXiS: Tasarlayan kişi tarafından verilen grafik uzerindeki eksen Yatay eksen X ekseni, duşey eksen Y ekseni olarak gosterilir