ABD'den iki farklı 'yaptırım' açıklaması: Türkiye'den ne istediler?

Türkiye’nin Rusya’dan S-400 sistemlerini almasının akabinde ABD’den muhtemel yaptırımlar konusunda iki başka açıklama geldi. Lider Trump’ın Cumhuriyetçi senatörlerle yaptığı toplantıya katılan Lindsey Graham, Türkiye’ye Trump’ın talimatıyla “ABD yaptırımlarına maksat olmamak için S-400’leri aktive etmeyin”bildirisi verdiğini söyledi.

ABD basınında Türkiye’ye S-400 alımı sebebiyle uygulanması mümkün yaptırımlara ait yeni bir haber yer aldı. Geçen Salı günü Beyaz Saray’daki “Türkiye Yaptırımları” toplantısına katılan 45 Cumhuriyetçi senatörden biri olan Lindsey Graham Lider Trump’ın kendisinden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nu aramasını ve ABD yaptırımlarına maksat olmamak için S-400’leri aktive etmemeleri davetinde bulunmasını istediğini söyledi.

Defense One isimli internet sitesinin haberine nazaran, Senatör Lindsay Graham Çarşamba günü Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nu arayarak Türkiye’den S-400’leri aktive etmemesini istedi. Graham, “Ben, ‘S-400’leri aktive etmezseniz yaptırımlar uygulanmak zorunda değil’ diyenler grubundayım. Türkiye’yi sistemi aktive etmemesi konusunda ikna etmeyi umuyorum” formunda konuştu. Graham, “Sistem aktive edilirse o vakit öteki seçenek kalmıyor. Yaptırım yasası net” dedi.



Senatör Graham S-400 sisteminin aktive edilmesi halinde "ABD'nin NATO müttefiki Türkiye ile alakalarının çok karanlık bir yola gireceği" uyarısında da bulundu.

Beyaz Saray’dansa mevzuyla ilgili bir açıklama ya da yorum gelmedi.

KONGRE'DE TÜRKİYE KONUSUNDA FARKLI GÖRÜŞLER VAR

Memleketler arası haber ajanslarına Kongre kaynaklarının verdiği bilgilere nazaran, Kongre üyeleri Türkiye'nin S-400 alımından rahatsız lakin Lider Trump'ın ya da Kongre'nin bundan sonraki kademede ne yapması gerektiği konusunda kararsız. Reuters'ın haberine nazaran, Kongre'deki temkinli hava yaptırım konusunun şimdilik ikinci plana atıldığını gösteriyor.

Hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat Kongre üyeleri ABD'nin Türkiye'ye güçlü bir karşılık vermesi gerektiği konusunda hemfikir fakat Trump'a yakın Cumhuriyetçi isimler daha temkinli ilerlenmesi gerektiğini söz ediyor.

"9 EYLÜL'E KADAR KONGRE'DEN BİR ADIM BEKLENMİYOR"

Kongre kaynakları, Kongre üyelerinin tatilden döneceği 9 Eylül'e kadar Türkiye'ye mümkün yaptırımlar konusunda Kongre'den bir adım beklemediklerini tabir ediyor.

Beyaz Saray'da Lider Trump'ın geçtiğimiz Salı günü 45 Cumhuriyetçi Senatörle yaptığı "Türkiye yaptırımları" toplantısına katılan Senato Dış Bağlantılar Komisyonu'nun Cumhuriyetçi Lideri Jim Risch "Uzun mühlet Türkiye'nin S-400'lere sahip olmasının kabul edilemez olduğunu söyledim. Şu anda o noktadayım. Pekala bunun sonucu ne olur? Önümüze bakalım ve nasıl olacak görelim" dedi.

Reuters haber ajansına konuşan kimi Kongre üyeleri de Türkiye ile bağlantıların bozulmaması gerektiği iletisini verdi. Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komisyonu'nun kıdemli Cumhuriyetçi üyesi Mac Thornberry "Türkiye kıymetli bir NATO müttefiki. Bir bildiri vermek istiyorsunuz lakin onları sonsuza dek uzaklaştırmak da istemezsiniz" değerlendirmesinde bulundu.

Demokrat Kongre üyeleriyse Lider Trump'ın iki yıl evvel Kongre'nin her iki kanadından Trump'ın veto edemeyeceği bir çoğunlukla geçen CAATSA'ya hürmet göstermesi davetinde bulunuyor.

Demokrat Senatör Jeanne Shaheen “Yönetim CAATSA konusunda harekete geçmeyerek rahatsız edici bir emsal yaratmamak için gücünü göstermeli"halinde konuştu. 

"NATO MÜTTEFİKİNE YAPTIRIM ÖNEMLİ BİR ADIM"

Türkiye’ye S-400 alımı sebebiyle muhtemel yaptırımlar, ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Morgan Ortagus'un bakanlıkta düzenlediği olağan basın brifinginde gündeme geldi. Sözcü, ABD’nin Türkiye’yi F-35 programında çıkarma sürecini başlatmasına atıfta bulunarak “Şimdiye kadar atılan adımlar değerli. NATO müttefikine yaptırım uygulamak önemli bir adım” ifadelerini kullandı.

Amerika'nın Sesi'nin aktardığına nazaran, ABD Dışişleri sözcüsü kısa ismiyle CAATSA olarak bilinen Amerika’nın Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası kapsamında yaptırımların uygulanması için muhakkak bir takvim öngörülmediğine dikkat çekerek, “Türklerle bu mevzuyu görüşmeye ve telaşımızı lisana getirmeye devam ediyoruz. Bugün yaptırım konusunda açıklayacağız yeni bir şey yok”dedi. 



ABD’li sözcü, Lider Trump’ın CAATSA kapsamında makul bir vakit diliminde karara varmak zorunda olmadığını vurguladı. Ortagus, "Türkiye NATO müttefiki. Biz Dışişleri Bakanlığı olarak diplomasiyi ve bağları müdafaaya çalışıyoruz. Türkiye bugüne kadar Suriye’de IŞİD’le gayrette çok uğraş sarf etti. NATO müttefikine yaptırım uygulamak önemli bir adım. Bakan ve Lider bu hususta bir karara varmaya hazır olduğunda açıklarız” sözlerini kullandı.

"SURİYE'DE İNANÇLI BÖLGE KUVVETLİ BİR KONU"

Dışişleri Bakanlığı’ndaki basın brifinginde ABD ve Türkiye ortasında Suriye’de inançlı bölge oluşturulmasına yönelik devam eden görüşmeler de gündeme geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Suriye özel temsilcisi James Jeffrey’nin Ankara temaslarının akabinde Türkiye’den Suriye’nin kuzeydoğusuna operasyon yapılmasının mümkün olduğu sesleri yükselmişti.

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Morgan Ortagus, “Kolay bir mevzu değil, temsilci James Jeffrey’nin belgesindeki en güçlü mevzulardan bir tanesi. Türkiye’nin legal tasalarını giderip, lokal ortaklarımızı da koruyacak halde tahlil bulmak istiyoruz. Görüşmeler devam edecek. Çok hassas bir mevzu. Bölgede ABD askerleri var. Türkiye ile bu hususta çalışmaya devam edeceğiz” dedi.