Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Abdestin edebleri
Edeb, burada yapılması sevâb olup, yapılmazsa hiç günâh olmayan şeyler demekdir Hâlbuki, sünneti yapmak sevâb olup, yapmamak, tenzîhî mekrûhdur Edeblere, mendûb ve müstehab da denir Abdestin edeblerinden, (Halebîyi sagîr)de bildirilenler şunlardır:
1 — Abdesti, namâz vakti girmeden önce almakdır Özür sâhiblerinin, vakit girdikden sonra alması lâzımdır
2 — Halâda tahâretlenirken, kıbleyi sağ veyâ sol tarafa almakdır Abdest bozarken, kıbleye önünü ve arkasını dönmek tahrîmen mekrûhdur Ayakları açıp çömelmek edebdir
3 — Necâset bulaşmamış ise, su ile tahâretlenmek edebdir Necâset, dirhem mikdârından yanî bir miskalden, dört gram ve seksen santigramdan az ise, yıkamak sünnetdir Dirhem mikdârı bulaşmış ise, yıkamak vâcib, fazlasını yıkamak farzdır Yıkamakda adet yokdur Temizleninceye kadar yıkamalıdır Sol elin, bir veyâ iki veyâ üç parmağının içi ile yıkanır
4 — Tahâretlendikden sonra, bez ile kurulanmakdır Bez yok ise, el ile kurulamalıdır
5 — Tahâretlendikden sonra, avret mahallini, hemen örtmekdir Tenhâda lüzûmsuz açmak, edebi bozar
6 — Başkasından yardım istemeyip, abdesti kendisi almakdır İstemeden su döken olursa, câizdir
7 — Kıbleye karşı, abdest almakdır
8 — Abdest alırken konuşmamakdır
9 — Her uzvu yıkarken, kelimei şehâdet okumakdır
10 — Abdest duâlarını okumakdır
11 — Ağzına sağ el ile su vermekdir
12 — Burnuna sağ el ile su vermek, sol el ile temizlemekdir
13 — Ağzı yıkarken, dişleri (Misvâk) ile temizlemekdir Sağ el parmakları uzatılıp, baş parmakla küçük parmak misvâkın altından, diğer üç parmak da üstünden tutarak, üç kere sağ, üç kere de sol yandaki dişler üzerine hafîfce sürülür Kuvvetle sürmemeli, dişleri bozar Hafîf sürülünce dişleri ve diş etlerini kuvvetlendirir Misvâk, Arabistânda bulunan Erâk ağacının dalından, bir karış uzunlukda kesilen parçadır Erâk dalı bulunmazsa, zeytin veyâ başka dallardan da olabilir Nar dalı olmaz Çünkü acıdır Yenilen ve içilen şeyler acı olmamalıdır Misvâk bulunmazsa, fırça da kullanılabilir Bu da yoksa, sağ elin baş parmağını sağ yandaki dişler üzerine, ikinci küçük parmağını sol dişler üzerine üç kerre sürerek temizlemelidir Birinin misvâkini, tarağını, bunun izni ile, başkasının kullanması şer’an mekrûh değildir Tab’an mekrûhdur Sigara içmek de şer’an değil, tab’an mekrûhdur
14 — Ağzı yıkarken, oruçlu değilse, ağzı çalkalamakdır Boğazında hafîf gargara yapmak abdestde de, guslde de sünnetdir Oruçlu iken mekrûhdur
15 — Burnu yıkarken, suyu kemiğe yakın çekmekdir
16 — Kulağı mesh ederken birer parmağı, kulak deliğine sokmakdır
17 — Ayak parmaklarının aralarını tahlîl ederken, sol elin küçük parmağı ile ve alt taraflarından tahlîl etmekdir
18 — Elleri yıkarken, geniş yüzüğü yerinden oynatmakdır Dar, sıkı yüzüğü oynatmak ise lâzım olup, farzdır
19 — Su bol ise de, isrâf etmemekdir
20 — Suyu, yağ sürer gibi az kullanmamakdır Üç defada da, yıkanan yerden en az iki damla su damlamalıdır
21 — Abdest aldığı kabı dolu bırakmakdır İbriğin ağzını kıbleye karşı durdurmalıdır Yolcu, kıble cihetini, ibriğin ağzına bakarak kolayca anlar
22 — Abdest bitince veyâ ortasında (Allahümmec’alnî minettevvâbîn) duâsını okumakdır
23 — Abdestden sonra (Sübhâ), yanî iki rek’at namâz kılmakdır
24 — Abdestli iken, abdest almakdır Yanî namâz kıldıkdan sonra, abdestli iken, yeni namâz için, bir dahâ abdest almakdır
25 — Yüzü yıkarken, göz pınarını, çapakları temizlemekdir
26 — Yüzü, kolları, ayakları yıkarken, farz olan yerlerden biraz fazlasını yıkamak Kolları yıkarken, avuca su doldurmalı, bunu dirseğe doğru akıtmalıdır
27 — Abdest alırken, kullanılan sudan, elbiseye, üste, başa sıçratmamakdır
28 — İbni Âbidîn, abdesti bozanlarda diyor ki, (Kendi mezhebinde mekrûh olmayan birşey, başka mezhebde farz ise, bunu yapmak müstehabdır) İmâmı Rabbânî, 286 cı mektûbda diyor ki, (Mâlikîde, abdest a’zâsını oğmak farz olduğu için, muhakkak oğmalıdır) İbni Âbidîn, ric’î talâkı anlatırken diyor ki, (Hanefî mezhebinde olanın, mâlikî mezhebini taklîd etmesi evlâdır Çünki, imâmı Mâlik, İmâmı a’zamın talebesi gibidir)
Edeb, burada yapılması sevâb olup, yapılmazsa hiç günâh olmayan şeyler demekdir Hâlbuki, sünneti yapmak sevâb olup, yapmamak, tenzîhî mekrûhdur Edeblere, mendûb ve müstehab da denir Abdestin edeblerinden, (Halebîyi sagîr)de bildirilenler şunlardır:
1 — Abdesti, namâz vakti girmeden önce almakdır Özür sâhiblerinin, vakit girdikden sonra alması lâzımdır
2 — Halâda tahâretlenirken, kıbleyi sağ veyâ sol tarafa almakdır Abdest bozarken, kıbleye önünü ve arkasını dönmek tahrîmen mekrûhdur Ayakları açıp çömelmek edebdir
3 — Necâset bulaşmamış ise, su ile tahâretlenmek edebdir Necâset, dirhem mikdârından yanî bir miskalden, dört gram ve seksen santigramdan az ise, yıkamak sünnetdir Dirhem mikdârı bulaşmış ise, yıkamak vâcib, fazlasını yıkamak farzdır Yıkamakda adet yokdur Temizleninceye kadar yıkamalıdır Sol elin, bir veyâ iki veyâ üç parmağının içi ile yıkanır
4 — Tahâretlendikden sonra, bez ile kurulanmakdır Bez yok ise, el ile kurulamalıdır
5 — Tahâretlendikden sonra, avret mahallini, hemen örtmekdir Tenhâda lüzûmsuz açmak, edebi bozar
6 — Başkasından yardım istemeyip, abdesti kendisi almakdır İstemeden su döken olursa, câizdir
7 — Kıbleye karşı, abdest almakdır
8 — Abdest alırken konuşmamakdır
9 — Her uzvu yıkarken, kelimei şehâdet okumakdır
10 — Abdest duâlarını okumakdır
11 — Ağzına sağ el ile su vermekdir
12 — Burnuna sağ el ile su vermek, sol el ile temizlemekdir
13 — Ağzı yıkarken, dişleri (Misvâk) ile temizlemekdir Sağ el parmakları uzatılıp, baş parmakla küçük parmak misvâkın altından, diğer üç parmak da üstünden tutarak, üç kere sağ, üç kere de sol yandaki dişler üzerine hafîfce sürülür Kuvvetle sürmemeli, dişleri bozar Hafîf sürülünce dişleri ve diş etlerini kuvvetlendirir Misvâk, Arabistânda bulunan Erâk ağacının dalından, bir karış uzunlukda kesilen parçadır Erâk dalı bulunmazsa, zeytin veyâ başka dallardan da olabilir Nar dalı olmaz Çünkü acıdır Yenilen ve içilen şeyler acı olmamalıdır Misvâk bulunmazsa, fırça da kullanılabilir Bu da yoksa, sağ elin baş parmağını sağ yandaki dişler üzerine, ikinci küçük parmağını sol dişler üzerine üç kerre sürerek temizlemelidir Birinin misvâkini, tarağını, bunun izni ile, başkasının kullanması şer’an mekrûh değildir Tab’an mekrûhdur Sigara içmek de şer’an değil, tab’an mekrûhdur
14 — Ağzı yıkarken, oruçlu değilse, ağzı çalkalamakdır Boğazında hafîf gargara yapmak abdestde de, guslde de sünnetdir Oruçlu iken mekrûhdur
15 — Burnu yıkarken, suyu kemiğe yakın çekmekdir
16 — Kulağı mesh ederken birer parmağı, kulak deliğine sokmakdır
17 — Ayak parmaklarının aralarını tahlîl ederken, sol elin küçük parmağı ile ve alt taraflarından tahlîl etmekdir
18 — Elleri yıkarken, geniş yüzüğü yerinden oynatmakdır Dar, sıkı yüzüğü oynatmak ise lâzım olup, farzdır
19 — Su bol ise de, isrâf etmemekdir
20 — Suyu, yağ sürer gibi az kullanmamakdır Üç defada da, yıkanan yerden en az iki damla su damlamalıdır
21 — Abdest aldığı kabı dolu bırakmakdır İbriğin ağzını kıbleye karşı durdurmalıdır Yolcu, kıble cihetini, ibriğin ağzına bakarak kolayca anlar
22 — Abdest bitince veyâ ortasında (Allahümmec’alnî minettevvâbîn) duâsını okumakdır
23 — Abdestden sonra (Sübhâ), yanî iki rek’at namâz kılmakdır
24 — Abdestli iken, abdest almakdır Yanî namâz kıldıkdan sonra, abdestli iken, yeni namâz için, bir dahâ abdest almakdır
25 — Yüzü yıkarken, göz pınarını, çapakları temizlemekdir
26 — Yüzü, kolları, ayakları yıkarken, farz olan yerlerden biraz fazlasını yıkamak Kolları yıkarken, avuca su doldurmalı, bunu dirseğe doğru akıtmalıdır
27 — Abdest alırken, kullanılan sudan, elbiseye, üste, başa sıçratmamakdır
28 — İbni Âbidîn, abdesti bozanlarda diyor ki, (Kendi mezhebinde mekrûh olmayan birşey, başka mezhebde farz ise, bunu yapmak müstehabdır) İmâmı Rabbânî, 286 cı mektûbda diyor ki, (Mâlikîde, abdest a’zâsını oğmak farz olduğu için, muhakkak oğmalıdır) İbni Âbidîn, ric’î talâkı anlatırken diyor ki, (Hanefî mezhebinde olanın, mâlikî mezhebini taklîd etmesi evlâdır Çünki, imâmı Mâlik, İmâmı a’zamın talebesi gibidir)
