Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Abdestin Hukmu nedir
Abdeste ait hukumler
Abdestin Hukmu geniş bilgi
Abdestin Hukmu
Hukum: Yapılan bir fiile terettup eden ve sari' tarafından konulan bir eserdir Buradaki maksat da zaten budur Şari', abdest alma fiilini işleyenin, hades halinin ortadan kalkacağını beyan buyurmuştur Ki abdest almakla farz ve nafile namazlar, tilavet secdesi, şukur secdesi, farz olsun nafile olsun “beyti muazzamanin tavafı gibi dini gorevler eda edilebilir Hanefiler indinde: Abdestsiz olarak Kabe'yi tavaf edenin tavafı sahih olur Ama bununla birlikte bir haram işlemiş olur Zira tavaf icin hadesten temizlik vacibtir Vacibi terkeden ise gunahkar olur Ama abdest, tavafın sıhhat şartı değildir
Zira Peygamber (sas) Efendimiz buyurmuşlardır ki: “Beytin etrafında tavaf yapmak, namaz gibidir Ancak şu farkla ki: Tavafta sizler konuşuyorsunuz Tavaf esnasında kim konuşacak olursa hayırdan başka bir şey soylemesin
Bu gibi amelleri eda edecek birisinin abdestli olması farzdır Abdestsiz birinin bu işleri yapması helal olmaz Mushaf'a dokunmak da boyledir İster bir kısmına dokunulsun ister tamamına dokunulsun abdest alınması vacibtir Bir ayet okuyacak olsa bile yine boyledir
Maliki Uleması: Abdestsiz olarak bir kısmına da olsa Mushaf'a dokunabilmenin bazı şartları vardır:
a Mushaf, arapcadan başka bir dille yazılmış olmalıdır Arapca yazılmış olana abdestsiz olarak dokunmak hicbir surette mumkun değildir Yazı stili kufi de olsa mağribi de olsa veya başka bir tarzda da olsa hukum aynıdır
b Mushaf'ın bazı ayetleri para uzerinde yazılı ise bu paralar, insanların muamele aracları olduğundan buna mecburen dokunulacağından, zorluklar gozonunde tutularak buna ruhsat verilmiştir:
c Mushaf'ın tumunu veya bir kısmını korumak amacıyla ele almak Bu durumdaki bir kişi abdestsiz de olsa Mushaf'ı eline alabilir Bazıları da derler ki: Korumak gayesiyle de olsa abdestsiz biri, Mushaf'ın ancak bir kısmını tutabilir Abdestsiz olarak tumunu eline alması caiz değildir Ayrıca abdestsizin, korumak amacıyla Mushaf'ı eline alabilmesinin iki şartı vardır:
1 Mushaf'ı eline alacak kimse musluman olmalıdır
2 Mushaf, pisliklerin kendisine ulaşmasına engel olacak bir ortu ile ortulu bulunmalıdır
d Mushaf'ı abdestsiz olarak eline alan kimsenin, Kur'an'ı oğrenen veya oğreten biri olması gerekir Bunların abdestsiz olarak Mushaf'ı ellerine almaları caizdir Bunların mukellef veya gayrı mukellef olmaları hukum bakımından bir farklılık getirmez Kur'anı Kerim'i oğrenen veya oğreten kişinin, aybaşı halini gecirmekte olan hayızh bir kadın olması mumkundur Bunların dışındaki kimselerin abdestsiz olduklarında Mushaf'a dokunmaları hicbir surette caiz olmaz Abdestsiz bir kimsenin canta icinde veya askıda da olsa Mushaf'ı taşıması, uzerinde Mushaf bulunan sandık, kursu ve yastığı taşıması da caiz olmaz Ama Mushaf, bir şeyin icine konulmuşsa abdestsiz biri o şeyi taşıyabilir Cunku bu durumda Mushaf, o eşyaya tabi olmuş oluyor Eğer maksadı Mushaf'ın icinde bulunduğu şeyi değil de sadece Mushaf'ı taşımaksa bu caiz olmaz Abdestsiz birinin Mushaf'sız olarak ezberden Kur'an okuması caİz ise de en faziletlisi, abdestli olarak okunmasıdır
Hanbeliler ise: Abdestsiz olarak Mushaf'a dokunmak veya ele alıp taşımak bazı şartlara bağlıdır:
Mushaf, kendisinden tamamen ayrı bir kılıfta bulunmalıdır Eğer torba gibi kendisine bitişik bir kılıfta bulunursa mendile veya kağıda sanlı olursa, bir sandıkta olursa veya taşınması istenen bir ev eşyası icinde Mushaf'a dokunmak gayesi gudulsun gudulmesin bulunursa bu durumda abdestsiz olarak Mushaf'a dokunmak veya onu ele alıp taşımak caiz olur Yine aynı şekilde temiz bir bez icinde bulunması şartıyla Mushaf'ı korumak gayesiyle ele almak da caizdir Ayrıca taşıyacak olan şahıs mukellef olsun olmasın Mushaf'ı elde taşımanın caiz olması icin abdestli olmak şarttır Ancak bu durumdaki gayri mukellef cocuğun abdest alması vacib değilse de velisinin kendisine abdest almayı emretmesi vacibtir
Hanefi Uleması: Mushaf'ın tumune veya bir kısmına dokunmanın veya elde taşımanın veyahut da Mushaf'taki ayetleri yazmanın caiz olmasının bazı şartlara tabi olduğunu soylemişlerdir
1 Zaruret hali Mesela bir şahıs Mushaf'ın suya batıp gideceğini veya yanmak uzere olduğunu gorse abdestsiz de olsa, kurtarmak amacıyla Mushaf'a elini vurabilir
2 Mushaf, kendisinden ayrı olmalıdır Mesela bir kese icinde veya canta icinde veya kağıda veyahut mendile sanlı olursa abdestsiz olarak dokunabilir ve taşıyabilir Ama kendisine bitişik cildi icinde veyahutta satımı esnasında ayrıca bir pazarlığa tabi olmadan kendisiyle birlikte satılan bir kabın icinde bulunursa abdestsiz olarak dokunulamaz ve taşınamaz Ayrı bir pazarlığa tabi olmadan kendisiyle birlikte satılan bu kap ayrı da olsa “Muftabih goruşe gore hukum değişmez
3 Buluğ cağma gelmemiş cocuk, oğrenmek amacıyla abdestsiz olarak Mushaf'a dokunabilir Bunda, zorlukların giderilmesi prensibi gozonunde tutulmuştur Ama buluğa ermiş bir insan veya hayız halini gecirmekte olan bir kadın, oğretici de olsa oğrenci de olsa Mushaf'a dokunamaz
4 Mushaf'a dokunacak şahsın musluman olması gerekir Musluman birinin gucu yettiği takdirde “gayri muslim bir şahsın Mushaf'a dokunmasına fırsat ve imkan vermesi helal olmaz İmam Muhammed, gusul yaptıktan sonra “gayri muslimin Mushaf'a dokunmasının caiz olduğunu soylemiştir Gayri muslim'e Kur'anı muhafaza ettirmek, yukarıdaki şartlara uygun olduğu takdirde caiz olur Zira abdest alıp da temizlenmeyen birinin, vucudundaki organlardan herhangi biriyle Mushaf'a dokunması helal değildir
Kur'anı Kerim'i ezberden okumak, abdestsiz olarak da caizdir Cunup kimselerin ve hayızlı kadınların ezber de olsa okumaları haramdır Kur'anı Kerim'i ezberden okuyacak birinin, abdestsiz ise abdest alması mustehabtır Şunu da hatırlatmakta yarar vardır kanısındayım: Kur'anı Kerim tefsirlerine abdestsiz olarak dokunmak mekruhtur Fakat hadis ve fıkıhla alakalı diğer kitaplara abdestsiz olarak dokunmak, ruhsat kabilinden'caizdir
Şafiiler: Mushaf'ın tumune veya bir kısmına abdestsiz olarak dokunmak veya taşımak bazı şartlara bağlı olarak caiz olur demişlerdir Şoyle ki:
1 Mushaf'ı korumak amacıyla dokunacak veya taşıyabilecektir
2 Mushaf'taki ayetler dirhem, cuneyh veya diğer paralar uzerinde yazılı ise abdestsiz olarak bunlara dokunulabilecektir
3 Mushaf'taki ayetlerin bazısı delil olarak ilim kitaplarında yazılı olursa abdestsiz olarak bu kitaplara dokunabilir Bu kitaplardaki ayetler az da olsa cok da olsa aynı hukme tabidir
Tefsir kitaplarına gelince bunlara abdestsiz olarak dokunmak, tefsirin Kur'andan fazla olması halinde caizdir Eğer Kur'an, tefsirden fazla ise abdestsiz olarak dokunulamaz
4 Kur'an ayetleri bir elbise uzerinde yazılı olursa, abdestsiz olarak bu elbiseye dokunulabilir Ve bu elbise taşınabilir Kabe ortusu de bunun gibidir
5 Oğrenmek amacıyla cocuğun Mushaf'a abdestsiz olarak dokunması veya Mushaf'ı taşıması caizdir Velisi dokunma veya taşıma işinde bu durumdaki cocuğa destek de olabilir Ardı sıra cocuğu korumakta olsa bile yine bu durumdaki cocuğun Mushaf'a dokunup onu taşıması caizdir
Bu beş şarttan biri ihlal edilecek olursa Mushaf'a dokunmak caiz olmaz Bu durumda Mushaf'tan bir tek ayet de olsa yine caiz değildir Mushaf, cuzlerin muhafaza sandığı gibi kucuk bir sandığa konulursa veya kucuk bir rahlenin uzerine konulmuş olursa abdestsiz birinin bu sandığa veya rahleye dokunması da caiz olmaz Ama eğer buyuk bir sandığın icine veya buyuk bir kesenin icine konulursa, Mushaf'ın hizasındaki kısım dışında bu sandığa veya keseye dokunmak caiz olur Mushaf'ın cildi kopar da icinde Mushaf'tan bir parca kalmazsa, bu cild başka bir kitaba takılmadıkca abdestsiz olarak dokunulamaz Fakat koptuğu Mushaf'a ait olduğu surece abdestsiz olarak dokunulması haramdır Bu durumlarda Mushaf'a dokunmak haram olduğu gibi, uzerinde Kur'an ayeti yazılı levhalara dokunmak da haramdır Abdestsiz birinin bir parcasına da olsa, uzerindeki Kur'an ayeti silinmiş de olsa dokunması haramdır Şunu da bilmek gerekir ki: Mukellef birisi, abdestsiz de olsa elini uzerine dokundurmaması şartıyla Ievha ve benzeri şeylere Kur'an ayetlerini yazabilir
Şu hususu hatırlatmakta da fayda vardır ki: Mushaf'ı Şerif sandık, elbise ve benzeri ev eşyalarının icine konulmuşsa bunları da abdestsiz olarak taşımak haramdır Ancak maksat, sadece bu eşyaları taşımaksa bu helaldir Yok, ama bunlarla beraber Mushaf'ı da taşımak kastedilmişse veya maksat, sadece Mushaf'ı taşımaksa bu helal olmaz
Abdeste ait hukumler
Abdestin Hukmu geniş bilgi
Abdestin Hukmu
Hukum: Yapılan bir fiile terettup eden ve sari' tarafından konulan bir eserdir Buradaki maksat da zaten budur Şari', abdest alma fiilini işleyenin, hades halinin ortadan kalkacağını beyan buyurmuştur Ki abdest almakla farz ve nafile namazlar, tilavet secdesi, şukur secdesi, farz olsun nafile olsun “beyti muazzamanin tavafı gibi dini gorevler eda edilebilir Hanefiler indinde: Abdestsiz olarak Kabe'yi tavaf edenin tavafı sahih olur Ama bununla birlikte bir haram işlemiş olur Zira tavaf icin hadesten temizlik vacibtir Vacibi terkeden ise gunahkar olur Ama abdest, tavafın sıhhat şartı değildir
Zira Peygamber (sas) Efendimiz buyurmuşlardır ki: “Beytin etrafında tavaf yapmak, namaz gibidir Ancak şu farkla ki: Tavafta sizler konuşuyorsunuz Tavaf esnasında kim konuşacak olursa hayırdan başka bir şey soylemesin
Bu gibi amelleri eda edecek birisinin abdestli olması farzdır Abdestsiz birinin bu işleri yapması helal olmaz Mushaf'a dokunmak da boyledir İster bir kısmına dokunulsun ister tamamına dokunulsun abdest alınması vacibtir Bir ayet okuyacak olsa bile yine boyledir
Maliki Uleması: Abdestsiz olarak bir kısmına da olsa Mushaf'a dokunabilmenin bazı şartları vardır:
a Mushaf, arapcadan başka bir dille yazılmış olmalıdır Arapca yazılmış olana abdestsiz olarak dokunmak hicbir surette mumkun değildir Yazı stili kufi de olsa mağribi de olsa veya başka bir tarzda da olsa hukum aynıdır
b Mushaf'ın bazı ayetleri para uzerinde yazılı ise bu paralar, insanların muamele aracları olduğundan buna mecburen dokunulacağından, zorluklar gozonunde tutularak buna ruhsat verilmiştir:
c Mushaf'ın tumunu veya bir kısmını korumak amacıyla ele almak Bu durumdaki bir kişi abdestsiz de olsa Mushaf'ı eline alabilir Bazıları da derler ki: Korumak gayesiyle de olsa abdestsiz biri, Mushaf'ın ancak bir kısmını tutabilir Abdestsiz olarak tumunu eline alması caiz değildir Ayrıca abdestsizin, korumak amacıyla Mushaf'ı eline alabilmesinin iki şartı vardır:
1 Mushaf'ı eline alacak kimse musluman olmalıdır
2 Mushaf, pisliklerin kendisine ulaşmasına engel olacak bir ortu ile ortulu bulunmalıdır
d Mushaf'ı abdestsiz olarak eline alan kimsenin, Kur'an'ı oğrenen veya oğreten biri olması gerekir Bunların abdestsiz olarak Mushaf'ı ellerine almaları caizdir Bunların mukellef veya gayrı mukellef olmaları hukum bakımından bir farklılık getirmez Kur'anı Kerim'i oğrenen veya oğreten kişinin, aybaşı halini gecirmekte olan hayızh bir kadın olması mumkundur Bunların dışındaki kimselerin abdestsiz olduklarında Mushaf'a dokunmaları hicbir surette caiz olmaz Abdestsiz bir kimsenin canta icinde veya askıda da olsa Mushaf'ı taşıması, uzerinde Mushaf bulunan sandık, kursu ve yastığı taşıması da caiz olmaz Ama Mushaf, bir şeyin icine konulmuşsa abdestsiz biri o şeyi taşıyabilir Cunku bu durumda Mushaf, o eşyaya tabi olmuş oluyor Eğer maksadı Mushaf'ın icinde bulunduğu şeyi değil de sadece Mushaf'ı taşımaksa bu caiz olmaz Abdestsiz birinin Mushaf'sız olarak ezberden Kur'an okuması caİz ise de en faziletlisi, abdestli olarak okunmasıdır
Hanbeliler ise: Abdestsiz olarak Mushaf'a dokunmak veya ele alıp taşımak bazı şartlara bağlıdır:
Mushaf, kendisinden tamamen ayrı bir kılıfta bulunmalıdır Eğer torba gibi kendisine bitişik bir kılıfta bulunursa mendile veya kağıda sanlı olursa, bir sandıkta olursa veya taşınması istenen bir ev eşyası icinde Mushaf'a dokunmak gayesi gudulsun gudulmesin bulunursa bu durumda abdestsiz olarak Mushaf'a dokunmak veya onu ele alıp taşımak caiz olur Yine aynı şekilde temiz bir bez icinde bulunması şartıyla Mushaf'ı korumak gayesiyle ele almak da caizdir Ayrıca taşıyacak olan şahıs mukellef olsun olmasın Mushaf'ı elde taşımanın caiz olması icin abdestli olmak şarttır Ancak bu durumdaki gayri mukellef cocuğun abdest alması vacib değilse de velisinin kendisine abdest almayı emretmesi vacibtir
Hanefi Uleması: Mushaf'ın tumune veya bir kısmına dokunmanın veya elde taşımanın veyahut da Mushaf'taki ayetleri yazmanın caiz olmasının bazı şartlara tabi olduğunu soylemişlerdir
1 Zaruret hali Mesela bir şahıs Mushaf'ın suya batıp gideceğini veya yanmak uzere olduğunu gorse abdestsiz de olsa, kurtarmak amacıyla Mushaf'a elini vurabilir
2 Mushaf, kendisinden ayrı olmalıdır Mesela bir kese icinde veya canta icinde veya kağıda veyahut mendile sanlı olursa abdestsiz olarak dokunabilir ve taşıyabilir Ama kendisine bitişik cildi icinde veyahutta satımı esnasında ayrıca bir pazarlığa tabi olmadan kendisiyle birlikte satılan bir kabın icinde bulunursa abdestsiz olarak dokunulamaz ve taşınamaz Ayrı bir pazarlığa tabi olmadan kendisiyle birlikte satılan bu kap ayrı da olsa “Muftabih goruşe gore hukum değişmez
3 Buluğ cağma gelmemiş cocuk, oğrenmek amacıyla abdestsiz olarak Mushaf'a dokunabilir Bunda, zorlukların giderilmesi prensibi gozonunde tutulmuştur Ama buluğa ermiş bir insan veya hayız halini gecirmekte olan bir kadın, oğretici de olsa oğrenci de olsa Mushaf'a dokunamaz
4 Mushaf'a dokunacak şahsın musluman olması gerekir Musluman birinin gucu yettiği takdirde “gayri muslim bir şahsın Mushaf'a dokunmasına fırsat ve imkan vermesi helal olmaz İmam Muhammed, gusul yaptıktan sonra “gayri muslimin Mushaf'a dokunmasının caiz olduğunu soylemiştir Gayri muslim'e Kur'anı muhafaza ettirmek, yukarıdaki şartlara uygun olduğu takdirde caiz olur Zira abdest alıp da temizlenmeyen birinin, vucudundaki organlardan herhangi biriyle Mushaf'a dokunması helal değildir
Kur'anı Kerim'i ezberden okumak, abdestsiz olarak da caizdir Cunup kimselerin ve hayızlı kadınların ezber de olsa okumaları haramdır Kur'anı Kerim'i ezberden okuyacak birinin, abdestsiz ise abdest alması mustehabtır Şunu da hatırlatmakta yarar vardır kanısındayım: Kur'anı Kerim tefsirlerine abdestsiz olarak dokunmak mekruhtur Fakat hadis ve fıkıhla alakalı diğer kitaplara abdestsiz olarak dokunmak, ruhsat kabilinden'caizdir
Şafiiler: Mushaf'ın tumune veya bir kısmına abdestsiz olarak dokunmak veya taşımak bazı şartlara bağlı olarak caiz olur demişlerdir Şoyle ki:
1 Mushaf'ı korumak amacıyla dokunacak veya taşıyabilecektir
2 Mushaf'taki ayetler dirhem, cuneyh veya diğer paralar uzerinde yazılı ise abdestsiz olarak bunlara dokunulabilecektir
3 Mushaf'taki ayetlerin bazısı delil olarak ilim kitaplarında yazılı olursa abdestsiz olarak bu kitaplara dokunabilir Bu kitaplardaki ayetler az da olsa cok da olsa aynı hukme tabidir
Tefsir kitaplarına gelince bunlara abdestsiz olarak dokunmak, tefsirin Kur'andan fazla olması halinde caizdir Eğer Kur'an, tefsirden fazla ise abdestsiz olarak dokunulamaz
4 Kur'an ayetleri bir elbise uzerinde yazılı olursa, abdestsiz olarak bu elbiseye dokunulabilir Ve bu elbise taşınabilir Kabe ortusu de bunun gibidir
5 Oğrenmek amacıyla cocuğun Mushaf'a abdestsiz olarak dokunması veya Mushaf'ı taşıması caizdir Velisi dokunma veya taşıma işinde bu durumdaki cocuğa destek de olabilir Ardı sıra cocuğu korumakta olsa bile yine bu durumdaki cocuğun Mushaf'a dokunup onu taşıması caizdir
Bu beş şarttan biri ihlal edilecek olursa Mushaf'a dokunmak caiz olmaz Bu durumda Mushaf'tan bir tek ayet de olsa yine caiz değildir Mushaf, cuzlerin muhafaza sandığı gibi kucuk bir sandığa konulursa veya kucuk bir rahlenin uzerine konulmuş olursa abdestsiz birinin bu sandığa veya rahleye dokunması da caiz olmaz Ama eğer buyuk bir sandığın icine veya buyuk bir kesenin icine konulursa, Mushaf'ın hizasındaki kısım dışında bu sandığa veya keseye dokunmak caiz olur Mushaf'ın cildi kopar da icinde Mushaf'tan bir parca kalmazsa, bu cild başka bir kitaba takılmadıkca abdestsiz olarak dokunulamaz Fakat koptuğu Mushaf'a ait olduğu surece abdestsiz olarak dokunulması haramdır Bu durumlarda Mushaf'a dokunmak haram olduğu gibi, uzerinde Kur'an ayeti yazılı levhalara dokunmak da haramdır Abdestsiz birinin bir parcasına da olsa, uzerindeki Kur'an ayeti silinmiş de olsa dokunması haramdır Şunu da bilmek gerekir ki: Mukellef birisi, abdestsiz de olsa elini uzerine dokundurmaması şartıyla Ievha ve benzeri şeylere Kur'an ayetlerini yazabilir
Şu hususu hatırlatmakta da fayda vardır ki: Mushaf'ı Şerif sandık, elbise ve benzeri ev eşyalarının icine konulmuşsa bunları da abdestsiz olarak taşımak haramdır Ancak maksat, sadece bu eşyaları taşımaksa bu helaldir Yok, ama bunlarla beraber Mushaf'ı da taşımak kastedilmişse veya maksat, sadece Mushaf'ı taşımaksa bu helal olmaz
