Abdullah bin muhammed murteiş

ABDULLAH BİN MUHAMMED MURTEİŞ

Evliyanın buyuklerinden İsmi, Abdullah bin MuhammedMurteiş enNişabUri olup, kunyesi, EbU Muhammed'dir Murteiş diye tanınır Aslen Nişabur'un Hire namıyla meşhUr mahallesinden olup Bağdad'a yerleştiŞunUziyye Mescidinde ikamet eder Orada sohbetine devam edenlere Allahu tealanın emir ve yasaklarını anlatır, dunyanın zevk ve eğlencelerinin gecici, ahiretin ise ebedi olduğunu bildirirdi 939 (H328) senesinde bu mescidde vefat etti

EbU Hafsı Haddad'ın talebelerindendir Ayrıca Cuneydi Bağdadi, EbU Osman Mağribi ve diğer buyuk zatlarla goruşup sohbet etti Kısa zamanda yetişip Irak'ta zamanının bir tanesi oldu Dunyaya duşkun olmaması, haram ve şuphelilerden cok sakınması belli başlı vasıflarıydı

Abdullah Murteiş hazretleri tasavvuf yoluna girip bu yolda ilerlemesini ve buna sebeb olan ibret verici hadiseyi şoyle anlatmıştır:

Babam, bulunduğumuz yerin ileri gelenlerinden idi Bir gun evimizin onunde otururken yanıma bir genc geldi Sırtında hırka, başında eski bir kulah vardı Fasih, acık bir lisan ile benden bir şey istedi Ben; Sapasağlam bir genc olsun da, utanmadan dilencilik yapsın, olacak şey değil!diye duşundum ve kendisine hic cevap vermedim Bana sertce; Kalbine gelen şeyden, Allahu tealaya sığınırımdedi Bunu duyunca cok korktum ve kendimden gecerek yere duştum Hizmetcilerimizden biri bu halimi gorup yanıma gelmiş Kendime geldiğimde, başımı dizine koyup, beni ayıltmaya calışıyordu Herkes etrafıma toplanmıştı O gencin gittiğini oğrendim Cok uzuldum ve yaptığıma cok pişman oldum O gun boyle gecti Gece olunca bu dert ve elem ile uyudum Ruyamda hazreti Ali'yi gordum O genc de yanında idi Bana:

Keşke oyle duşunmeseydin ve buna bir şeyler verseydin Allah rızası icin hic bir şey vermeyeni Allahu teala sevmezbuyurdu

Sabah olunca kendime ait ne varsa, hepsini, Allah rızası icin ihtiyacı olanlara dağıtıp, sefere cıktım Bağdad'a gelip ilim oğrenmeye başladım On beş sene sonra babamın vefat ettiğini haber alıp, Nişabur'a geldim Babamdan bana cok buyuk servet kalmıştı Onu da Allah rızası icin dağıtıp Bağdad'a dondum O gencin, o bakışı hala gozumun onunde Devamlı uzulup, pişman oluyordum

Vefat edinceye kadar da bu uzuntunun boyle devam ettiği bildirildi

Hocası EbU Hafsı Haddad, Abdullah Murteiş'e ilim oğrenmesi icin seyahat etmesini soylemişti Hocasının bu emrine uyarak, ilim oğrenmek icin her sene kilometrelerce yol yurur, uğradığı bir şehirde on gunden fazla kalmazdı Bir gun Rakka'ya geldi İbrahimi Kassar kendisine bir tabakta uzum ve ekmek gonderdi Verilen hediyelere karşı, hediye ile cevap verdiği icin kaftanını sattı İbrahimi Kassar'a bazı hediyeler alıp gonderdi

Abdullah Murteiş hazretlerinin menkıbeleri cok olup salih bir zat şoyle anlatmıştır: Bağdad'da bulunuyordum Hacca gitmeyi arzu ediyordum Gitmek icin hicbir şeyim yoktu Kendi kendime; Abdullah Murteiş hazretleri bana bir aba, elbise ve masraflarım icin de on beş gumuş hediye etse Elbiseyi giyerim gumuşler ile de kova, ip ve ayakkabı alırım yolda sıkıntı cekmemdiye duşundum

Bu sırada kapı calındı Acıp bakınca, Abdullah Murteiş hazretlerini gordum Cok şaşırdım bana, bir aba, elbise ve on beş gumuşu uzatıp; Bunları albuyurdu

Almak istemedim, fakat; Al, beni uzme, bunlar istemiş olduğun şeylerdirdedi MahcUbiyetle aldım

Bir defasında ramazanı şerif ayının son on gunu camide itikafa başladı Ancak birkac gun sonra itikafı bırakıp cıktı Sebebini soranlara:

Mescidde bazı kimselerin riya ile, gosteriş yaparak ibadet edip, Kur'anı kerim okuduklarını gordum Bu halleri sebebiyle, onlara gelecek olan beladan korkup dışarı cıktımdedi

Abdullah Murteiş hazretleri nasihat ve sohbetleriyle uzun muddet insanlara rehberlik yapmıştır Bir defasında da nasihat isteyenlere; Size nasihat vermeye benden daha munasib ve benden daha hayırlı olanlara gidiniz Boylece beni de, sizlerden cok daha hayırlı olan Rabbimle beraber bırakmış olursunuz ve ben de hep O'nunla meşgUl olurumbuyurdu

Hastalığı artıp vefatı yaklaştığı sırada huzUrunda bulunan sevenlerine borcu olduğunu, elbisesini satmalarını ve borcunu odemelerini soyledi Sonra buyurdu ki:

Allahu tealaya dua edip bana uc şeyi nasib etmesini istedim

Birincisi pekcok dost ve buyuk zatlarla goruşup sohbet ettiğim ŞunUziyye Camiinde vefat etmek

İkincisi vefat edip, dunyadan ayrılırken dunyalık bir şeyim olmasın istedim Şu altımda serili olan hırkamdan başka bir şeyim yok! Ben vefat edince onu da altımdan alıp satın Parasıyla bir şeyler alın ve fakirlere verin

Ucuncu isteğim de şu idi: Ben vefat ederken yanımda sevmediğim kimse bulunmasın Burada bulunanların hepsini seviyorum Şu anda aranızda sevmediğim kimse yok Elhamdulillah bu arzumun ucu de oldu

Buyurdu ki:

Kul, Allahu tealanın sevgisini, Allahu tealanın sevmediklerine duşman olmakla kazanır Allahu tealanın sevmedikleri ise, insanı Allahu tealadan uzaklaştıran şeylerin hepsidir

Tasavvuf guzel ahlaktır Bu da uc kısımdır: Birincisi, Hakk ile beraber olmak yani Allahu tealanın emirleine uymak ve bu hususta gosterişten uzak durmaktır

İkincisi halk ile beraber olmak Bu da buyuklere karşı saygı ve edeb, kucuklere karşı şefkat, emsallere ise insaflı ve adil davranmakla olur

Ucuncusu nefse sahib olmak Bu ise nefsin boş isteklerine, heva, hevese ve şeytana uymamakla olur Kim bu uc husUsu nefsinde doğru bir şekilde tatbik ederse guzel huylulardan olur

Tasavvuf tamamen ciddiyettir Şaka nevinden olan herhangi bir şeyi ona karıştırmayınız

Kul ne ile muhabbete nail olur?diye sorulunca; Allahu tealanın evliyasına dost olmak, duşmanlarına da duşman olmaklabuyurdu

Yine buyurdu ki:

Kalbin, Allahu tealadan ve O'nun dostlarından başkasına meyletmesi, o kalbin hasta olduğuna işarettir

Sebeplere yapışmalı, fakat bu durum, o sebeblerin ve her şeyin yaratıcısı olan Allahu tealaya itimad ve tevekkul etmeye mani olmamalıdır

Butun işlerin neticesinin sıhhatli ve faydalı olabilmesi icin iki şart vardır: Sabır ve ihlas

İrade, nefsin arzularına muhalefet edip, onu Allahu tealanın emirlerine yoneltmek ve kendisi icin Allahu tealanın takdir ettiğine razı olmaktır

Kul, muhabbet makamına, Allahu tealanın dostlarını sevmek ve Allahu tealaya duşman olanlara duşmanlık etmekle kavuşur

Amellerin en ustunu; doğru amel işlemek, sunnet uzere hizmete devam etmektir

Kalbin Allahu tealadan başkasına meyletmesi, Allahu tealanın azabını cabuklaştırır

Yaptığı amellerin, kendisini Cehennem azabından kurtarıp, Allahu tealanın rızasına kavuşturacağını zanneden kimse, buyuk hata etmiştir Allahu tealanın fadlı ve ihsanı ile kurtulabileceğini duşunen kimseyi, Allahu teala rıza makamlarının en sonuna ulaştırır Allahu teala Kur'anı kerimde YUnus sUresi 58 ayeti kerimesinde mealen buyurdu ki: De ki: Allahu tealanın ihsanı ve rahmetiyle, işte yalnız bunlarla ferahlansınlar Bu, onların toplamakta olduklarından (dunya menfaatinden) daha hayırlıdır

Allahu tealayı Rab olarak tanı O'nu bir olarak ikrar et ve O'na hic bir şeyi ortak koşma Tevhidin esası bu uc şeydir

Allahu tealanın, senin rızkına kefil olduğuna itimad et ve sana emrettiği ibadetleri yapmaya calış! Boyle yaparsan, evliyadan olursun

USTUN KİMSE!

Abdullah bin Murteiş'in dostlarından bir kısmı bazı kimselerin hallerinden bahsederek; Falan kimse su uzerinde yuruyor Onun bu haline ne dersiniz?diye sordular Buyurdu ki:

Allahu tealanın yardımı ile nefsinin arzularına uymayan kimse, havada ucandan ve su uzerinde yuruyenden daha ustundur