AB'nin en büyük ekonomik kurtarma paketini çıkarması anlaşmazlığa takıldı

Bu kere koronavirüs nedeniyle varlık sebebi sorgulanan Avrupa Birliği (AB), pandeminin en ağır vurduğu İtalya, İspanya ve Fransa üzere ülkelere nasıl yardım edileceği konusunda bir sefer daha anlaşamadı. Brüksel'de toplanan AB maliye bakanları, salı gecesi sabaha kadar devam eden tartışmaların akabinde, çarşamba sabahı görüşmeleri perşembeye kadar askıya aldıklarını duyurdu.

Eurogrup'a başkanlık eden Portekiz Maliye Bakanı Mario Centeno, "16 saatlik tartışmaların akabinde bir muahedeye yaklaştık ancak şimdi varamadık. Toplantıyı askıya aldım, yarın devam edeceğiz" dedi. 

İhtilafın temelinde, İtalya, İspanya ve Fransa'nın talep ettiği ortak borçlanmanın Hollanda tarafından reddedilmesinin yattığı öğrenildi. Pandemiyle savaşan ülkelere verilecek Euro Bölgesi kredilerinde ne üzere kaideler olacağı konusundaki ihtilafın aşılamaması nedeniyle en az yarım trilyon euroluk yardım paketi çıkarılması bloke olmuş durumda.



Paketin hem hükümetler hem şirketler hem de tek tek yurttaşlara pandeminin ekonomik darbesinin altından kalkmakta yardımcı olması hedefleniyor. 

Lakin pandeminin en çok vurduğu ülkeler esasen bu sürecin öncesinde kredi batağı içindeydi. 

Reuters'e konuşan bir diplomatik kaynak şunları söyledi:

"İtalyanlar pakette gelecekte daha fazla tahlil edilecek bir mümkün bir ekonomik düzelme aracı olarak borçların ortaklaştırılmasına atıf yapılmasını istiyor, Hollandalılar 'hayır' diyor."

Görüşmelere katılan bir yetkili, 27 üye ülke içinde ekonomik kurtarma paketinin metnine itiraz eden tek ülkenin Hollanda olduğunu belirtti. 

Almanya Maliye Bakanı Olaf Scholz, Twitter'da şu paylaşımda bulundu: 

"Bo güç vakitte Avrupa birbirine çok daha yakın halde birlikte durmalı. Bugün Fransız mevkidaşım Bruno Le Maire ile birlikte bütün Euro Bölgesi ülkelerine bu sıkıntı mali sorunlara tahlil getirmeyi reddetmemeleri ve düzgün bir uzlaşıyı kolaylaştırmaları daveti yapıyorum - tüm yurttaşlar için-."

Toplantıya katılan bir yetkili, Le Maire'in geceki tartışmaların bir noktasında şöyle konuştuğunu aktardı:

"Yazıklar olsun size, yazıklar olsun Avrupa'ya, utanın da bu şaklabanlık gösterisini durdurun."

Toplantının akabinde İspanya hükümet sözcüsü Maria Jesus Montero, koronavirüs krizini 2. Dünya Savaşı ile kıyasladı. Montero, AB'nin koronavirüs krizine birlik beraberlik içinde karşılık verememesinin Avrupalıların birliğe itimatlarını kaybetmelerine neden olacağı ihtarında bulundu.



2008 mali krizi patlak verdiğinden beri İtalya, İspanya, Yunanistan gibi güney ülkeleri ile Almanya ve Hollanda üzere kuzey ülkeleri ortasında ortak borçlanma enstrümanı çıkarma konusunda uyuşmazlık sürüp gidiyor. 

Bu defa koronavirüs pandemisinin neden olduğu ziyanı gidermek üzere uygulanan siyasetlerin uzun vadeli finansmanına yönelik yeni bir enstrümana muhtaçlık duyulduğunu belirten güney ülkeleri, AB'den ortak bir borç enstrümanı (koronabono) çıkarması talebinde.

AB şimdilik devletin kamuyu sübvanse etmesine yönelik kısıtlamaları kaldırarak üyelerin daha fazla harcama yapması için borçlanmayı artırmalarına müsaade vermekle yetindi.

Bunu kâfi bulmayan İtalya, İspanya ve Fransa, daha fazla takviye ve dayanışma göstermenin AB açısından bir varoluş imtihanı olduğu, bu imtihan geçilmezse AB'nin dağılabileceği ihtarını yaptı.

Tartışılan mali teklifler ortasında Euro Bölgesi kurtarma fonundan her ülkenin ekonomik çıktısının yüzde 2'si kadar ya da toplamda 240 milyar euro kredi verilmesi. Bu paraya erişim için konulacak kaideler konusunda uyuşmazlık çözülemedi.

Avrupa Yatırım Bankası'na 25 milyar ekstra garanti vererek bankanın şirketlere 200 milyar euro daha borç vermesini hızlandırmak da bir öteki seçenek.



Tüm üye ülkelerin 25 milyar euroluk garantisi karşılığı piyasaya 100 milyar euro sürerek şirketlerin çalışan çıkarmak yerine çalışma saatlerini kısaltarak maaşları ödemelerini sübvanse etmek de seçenekler ortasında.

Acil dayanak fonu oluşturarak tıbbi materyal tedariki ve sıhhat hizmetleri için kaynak aktarmak ve AB'nin ortak dayanışma fonuyla uzun vadeli ekonomik düzelmeyi finanse etmek üzerinde de duruluyor.

Reuters'in hesaplamalarına nazaran tüm bunlar üzerinde bir uzlaşı sağlanırsa, ABD'ninkini de geçen dünyadaki en büyük mali dayanak programı ortaya çıkacak.