Addison Hastaligi nasıl anlaşılır

Addison Hastaligi nasıl anlaşılabilir Addison Hastaligi ADDISON HASTALIGI Böbreküstü bezi yetmezliği böbreküstü bezlerinin işlevlerinde yavaşlamayı anlatan bir terimdir Bu durumda aldosteron, kortizol, cinsel hormonlar, adrenalin ve noradrenalin gibi hormonların üretimi yetkisiz kalır Bazen bu hormonlardan bazısındaki eksiklikle bazısındaki büyüme birlikte görülür, ama bu nesil olgulara fazla ender rastlanır Çeşitli böbreküstü bezi hormonlarının asıl maddesi kolesteroldür Bu ana madde bir dizi kimyasal tepkime sonucunda hormona dönüşür Kimyasal tepkimeler için zorunlu enzimlerden birinin eksikliği, tüm üretim zincirinin durmasına ve son ürünün, yani hormonun yapılamamasına yol açar Olguların büyük bölümünde hastalık böbreküstü bezi kabuğunun her üç katmanına da yerleştiğinden böbreküstü bezi yetmezliği genel bir hormon eksikliği olarak ortaya çıkar NEDENLERİ Olguların yüzde 7080 ine Koch basilinin etken olduğu böbreküstü bezi veremi yol açar Hastalık belirtilerinin görülebildiği ilerlemiş olgularda böbreküstü bezleri belli bir biçimden yoksun, sangri renkli ve peynirimsi yapıda iki torbacık halini almıştır Rahatsızlık belirtilerinin ortaya çıkması için veremin yol açtığı doku yıkımına emrindeki bu yapı bozulmalarının böbreküstü bezlerinin yüzde 90 ma yayılması gerekir Bundan da anlaşılacağı gibi böbreküstü bezlerinin yedek imal kapasitesi çok geniştir Kumaş dokusunun takriben yüzde l0u sağlam kaldığı sürece yetmezlik belirtileri yalnız vücudun yüksek düzeyde hormona ihtiyaç duyduğu anlarda ortaya çıkar Bu gibi durumlarda böbreküstü bezleri organizmanın pat diye çoğalan hormon gereksinimini karşılayamaz Böbreküstü bezlerinde verem akciğerlerdeki enfeksiyonu izleyen ikincil bir odak olarak belirir Veremin yanı sıra kronik enfeksiyon hastalıkları, frengi, böbreküstü bezi tümörleri, bu doku hücrelerini yaygın yıkıma uğratan kloroform ve salvarsan gibi zehirli maddeler ve böbreküstü bezlerini besleyen damarların tıkanması da böbreküstü bezi yetmezliğine yol açabilir Bazen sorun diğer nedenlerden de kaynaklanabilir Bu durumlarda hastalığın kökeni vücudun daha yukarısında yer alan merkezlerdir Örneğin, etmen beynin hipotalamus bölgesinde üretilen ve hipofiz bezini adrenokortikotrop hormon (ACTH) salgılamaya iten serbestleştirici etmen eksikliği olabilir Hipofizin ACTH salgılayamaması böbreküstü bezlerinde doku gerilemesine yol açar ve böbreküstü bezi yetmezliğiyle sonuçlanır BELİRTİLERİ Addison hastalığı veya hipoadrenalizm adıyla aşina böbreküstü bezi yetmezliğinin ilk belirtisi aşırı yorgunluktur Hasta takâtsizlik duyar ve ilerlemiş olgularda yataktan kalkıp yürüyecek gücü kendinde bulamaz Gittikçe zayıflar Tansiyonu kesintisiz düşük kalır Hastalığın tüm bunlardan daha tipik belirtisi ise deri renginin koyulaşmasıdır (melanodermi) Deri özellikle yüz, el ve kollarda koyu, bronz bir renk alır Elin üstündeki deri koyulaşarak pembemsi avuç içiyle bariz bir zıtlık oluşturur Meme başları ve varsa yara izleri siyaha çalan koyu kahverengiye döner Dişetleri, yanaklar ve üreme organlarında koyu renkli lekeler belirir Erkeklerde cinsel dayanıksızlık, kadınlarda adet düzensizlikleriyle birlikte bilhassa koltukaltı ve dış üreme organları çevresinde kil dökülmesi hastalığın öbür belirtileridir Derhal bu hastalıkta eksikliği duyulan hormonların yukarıda sıralanan belirtilere nasıl yol açtığına bakalım Takâtsizlik ve düşük tansiyon birbiriyle yakından ilgilidir Her ikisi de su ve sodyumun böbrekler aracılığıyla dışarı atılmasını denetleyen aldosteron hormonunun eksikliğinden kaynaklanır Aldosteron eksikliği sebebiyle su ve sodyumun boşaltım sisteminden dışarı atılması denetlenemeyen su kaybına, dolayısıyla da dolaşımdaki kan miktarının azalmasına ve tansiyonun düşmesine yol açar Kilo kaybı bu bozukluğa ilave olarak kortizol eksikliğiyle de ilgilidir Kortizolun görevi proteinleri şekere dönüştürerek hücrelere enerji sağlamaktır Addison hastalarında kortizol eksikliği nedeniyle kan şekeri olağan düzeyin altına düşer Bu koşul bütün organizmayı olumsuz etkiler; hastanın yorgunluk duymasına da yol açar Cilt renginin koyulaşması böbreküstü bezlerinin dışarıda çoğalan bir belirtidir Bu bezlerdeki işlev yetersizliği sebebiyle kanda kortizol miktarının azalması ön hipofizin aralıksız uyarılarak fazla ACTH salgılamasına yol açar Aynı süreçte hipofizin orta lobu da etkilenerek, fizyolojik denge durumunda çok eksik tartı içeren melanosit uyarıcı hormonu (MSH) salgılar Bu hormon deri hücrelerindeki melanin adlı koyu renkli pigmentin artmasına ve deri renginin koyulaşmasına neden olur Cinsel organlarla ilgili bozukluklar ve kıl dökülmeleri ise böbreküstü bezlerince salgılanan cinsel hormonların eksikliğinden kaynaklanır AKUT BÖBREKÜSTÜ BEZİ KABUK BÖLGESİ YETMEZLİĞİ Akut hipokortikoadrenalizm adıyla da aşina bu fazla şiddetli rahatsızlık neyse fakat çok ender görülür Ağır enfeksiyon hastalıkları sırasında böbreküstü bezini besleyen bir damarın çatlaması sonucunda gelişebilir Az Kalsın yalnızca çocuklarda ve yaşlılarda görülen bu biçime WaterhouseFriederichsen sendromu adı verilir Bir başka ihtimal kronik böbreküstü bezi kabuk bölgesi yetmezliği sırasında duyulan aşırı hormon gereksinimiyle sıra dışı olarak hastalığın akut biçime dönüşmesidir Hastalığın bunların hepsinden yeni bir nedeni ise çare nedeniyle kullanılan kortizonun ansızın kesilmesidir Kortizon tedavisi sırasında kanda tatmin edici miktarda kortizon bulunduğu için hipofiz bezi böbreküstü bezlerini uyarmaz Bu Nedenle böbreküstü bezleri geçici bir dinlenmeevresine girer ve dinlenme durumundan çıkıp sıradan işleyişe dönmeleri için belirli bir süre gerekir Dışarıdan verilen kortizon ansızın kesilince böbreküstü bezleri vücudun kortizon gereksinimini karşılayamaz ve akut böbreküstü bezi kabuk bölgesi yetmezliği gelişir Belirtileri ve tedavisi Hastalığın belirtileri yürek, akciğer, beyin ve sindirim sistemiyle ilgilidir Mide bulantısı, kusma, kan şekeri ve basıncında kayda değer ölçüde düşme, su ve tuz dengesinde aşırı bozukluklar görülür Günümüzde akut böbreküstü bezi kabuk bölgesi yetmezliği eksik hormonların dışarıdan verilmesiyle ürkütücü bir rahatsızlık olmaktan çıkmıştır Hormon tedavisi hastaların sıradan bir hayat sürdürmesine olasılık vermektedir id