Addison hastalığı

Addison hastalığı
Tanım:

Bobrekustu bezlerinin yetersiz calışması nedeniyle oluşan sinsi ve genellikle ilerleyici tabiatta bir hastalıktırHastaların % 70 inde bobrekustu bezlerindeki doku gerilemesi birincil olarak ortaya cıkmaktadırGeri kalanlarında ise bobrekustu bezleri veremi, kanserleri, iltihaplanmaları gibi sebeplerden dolayı doku gerilemesi ortaya cıkmaktadır







Nedenler, gorulme sıklığı ve risk faktorler:

Bobrekustu bezleri herbir bobreğin ust kısmına yerleşmişlerdirMedulla adı verilen ic kısım ve kortex adı verilen kabuk kısmından oluşmuştur Kortex (kabuk) kısmı yaşam icin zorunlu olan ve kortikosteroidler olarak adlandırılan hormonların uc tipini uretir:Androjenler ve Ostrojenler, glukokortikoid hormonları ve mineralokortikoid hormonları
Androjen ve Ostrojenler, cinsi gelişme ve uremeyi etkilerler
Glukokortikoid hormonlar (Kortizol gibi) glikoz regulasyonunu korurlar,bağışıklık yanıtını baskılarlar ve vucudun baskılara karşı yanıtını sağlarlar
Mineralokortikoid hormonlar ( aldesteron gibi) vucuttaki sodyumpotasyum dengesini duzenler

Her 100000 kişiden 8 inde gorulurHer iki cinste de gorulme sıklığı aynıdır
Risk faktorler:Adetin erken kesilmesi, tip 1 diabetes mellitus,hipoparatiroidizm,hipopitutiarizm,pernisiyoz anemi,testikuler disfonksiyon,Grave's hastalığı,kronik tiroidid,kandidiyazis,herpetiform dermatit,vitiligo ve myastenya gravis



Bulgular:
Gucsuzluk
Aşırı yorgunluk, bitkinlik, kas gucsuzluğu
Kilo kaybı
Mide bulantısı
Kusma
Tekrarlayan ishaller
İştah kaybı
Deride koyulaşma, lekeler
Bazı bolgelerde deride anormal koyu renklenme
Soluklaşmalar da olabilir
El ve ayaklarda cilt dokuntuleri ve lezyonları
Ağızda yanak iclerinde renk değişiklikleri,pigmentasyon
Yavaş,uyuşuk hareketler
Kan basıncı ve kalp atımında değişiklikler
Yuzde ve avuclarda olağandışı ve aşırı terleme
Baş ağrısı
Pupillerde genişleme
Kalp atışlarında hızlanma
Hızlı ve ritmik titreme
Ani krizler
Hafıza bulanıklığı
Goz kapaklarında istemdışı anormal hareketler
Uyku bozukluğu
Heyecanlanma
İnişli cıkışlı ruh hali
Dikkat dağınıklığı
Hafıza kaybı (amnezi)
Halusinasyonlar
Bayılmalar


Belirtiler ve tetkikler:

Kan Basıncı duşmuştur
Kortizol seviyesi duşmuştur
Serum sodyum duzeyi duşuktur
Potasyum testi potasyumda artış gosterebilir
Karın rontgeninde adrenal kireclenme odakları gorulebilir
Karın tomografisinde adrenal kireclenme odakları ve atrofi gorulebilir






Hastalığın değişik sonuc verebileceği diğer testler:

renin
potasyum testi
idrar osmolaritesi
serum magnezyum testi
idrarda kortizol
karbondioksid
idrarda klorid
serum kloridi
aldosteron
ACTH
24 saatlik idrar aldesteronu
17 ketosteroid
17 hidroksikortikosteroid


Tedavi:

Omurboyu surecek kortikosteroidle yerine koyma tedavisi belirtileri kontrol altına alırGenellikle glukokortikoid (kortizon veya hidrokortizon) ve mineralokortikoid (fludrocortizon) kombinasyonları verilir

İlac tedavisi stresin arttığı durumlarda arttırılmalıdırEnfeksiyonlar,yaralanmalar ve aşırı terleme adrenal krize sebep olabilirAdrenal krizde damarici veya kasici hidrokortizon hemen yapılmalıdırDuşuk kanbasıncı tedavisi de gereklidirBircok hasta stres anında kendikendilerine acilen yapmak uzere acil hidrokortizon enjeksiyonu yapmayı oğrenmiştirHastaların yanlarında acil durumlarda yapılacak ilac ve dozlarının yazılı olduğu tanıtıcı bir sağlık kartını taşımaları cok onemlidir

İlac almayı asla aksatmamalıdırEğer şiddetli kusma dolayısı ile ilac alımı aksıyorsa doktora bildirilmelidirAşırı kilo artışı ve vucutta odem halinde mutlaka doktora bildirilmelidir



Hastalığın gidişi:

Uygun yerine koyma tedavisi ile bircok Addison hastası normal hayatını surdurebilmektedir



Komplikasyonlar:
Hastalığın seyri esnasında şu komplikasyonlar eşlik edebilir

Diabetes mellitus
Tirotoksikoz
Hashimato tiroiditi
Hipoparatiroidizm
Pernisiyoz anemi
Overlerde hipofonksiyon veya testislerde yetersizlik


Addison hastası hangi durumlarda tıbbi yardım almalıdır?
Addison hastası enfeksiyon, yaralanma, sıvı kaybına neden olabilecek hastalıklara yakalandığı zaman hastalığını tanıyan bir hekime başvurmalıdır

Kilosunda bir artma, ayak bileklerinde şişmeler veya diğer yeni belirtiler ortaya cıkarsa mutlaka tıbbi yardım almalıdır