Adet nedir? Adet kanaması nedir? Adet kanaması hakkında bilgi

Adet kanaması ortalama 13 yaşından menapoza kadar her kadının yaşadığı doğal bir olaydırGebe kalamayan kadın rahminin icindeki doku(endometrium) her ay dokulerek yenilenirBu dokulme sırasında acılan damarlardan kan, olu hucreler ve endometriumdan salınan bazı maddeler kanla birlikte, pıhtısız koyu renk ve kıvamda bir karışım olarak vajinadan dışarı atılır Bu gorunumden ve ozel kokusundan dolayı halk arasında yaygın olarak “pis veya “kirli kan olarak adlandırılsa da bu doğru olmayıp, adet kanı mikropsuz ve ozel bir kandır Genel olarak 35 gun surerse de 1 ila 8 gun surmesi normal olarak kabul edilirOrtalama miktarı 30 ml (yarım cay bardağı ) kadar olmakla beraber damlama tarzında kanamadan 80 ml ye (bir cay bardağından biraz fazla) kadar varan miktarlarda olabilir
Adet donemi ile ilgili bilgiler genel olarak bir onceki kuşaktan edinilmektedir Son derece sıradan bir biyolojik olay olarak gorulse de bazı kurallara uyulmadığı takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol acabilir Hic doğum yapmamış bir kadın , normal menstruel kanamalarla (adet) ulkemizde ki ortalama menapoza girme yaşı 49 olarak alınırsa omrunun 1 ila 8 yılını adet kanamalarıyla gecirmektedirBu hesaplama ile ortaya cıkan rakamlar adet doneminde ki uyulması gereken hijyenik (sağlık) kurallarının ne kadar onemli olduğunu ortaya koymaktadır
Adet donemindeki bakım ve uyulması gereken kurallar aşağıdaki gibi ozetlenebilir:
1Genital (cinsel )organlara yonelik kurallar
Enfeksiyon
Fizik kirlilik ve koku
Cinsel davranışlar
2Psikolojik kurallar
3Sosyal kurallar

1Genital bakımın en onemli kısmı kanama ve bunun sonuclarına yonelik olmalıdır
Damar dışındaki kan mikropların uremeleri icin uygun bir ortam oluşturur Ayrıca parcalanan kan hucreleri ve ozellikle adet kanıyla karışık olarak atılan olmuş rahim ici hucreleri kotu bir koku oluştururlarBu yuzden adet suresince temizlik ve alınan onlemlerle kanın kokusu ve enfeksiyonlara zemin olutturması onlenmelidirBunun icin değişik evde yapılmış veya hazır hijyenik pedler,tamponlar kullanılabilir Pedlerin icinde kanı emen bir doku bulunurBunun etrafında ise bez veya dayanıklı kağıt ve giysiye tutturulmak icin ozel ekler vardır Pedler kanın vajina ve cevresindeki cildi tahriş etmesini ve giysileri kirletmesini onlemek icin kullanılır Vajinal tamponlar , silindir teklinde, vajina şekline uygun ucunda cıkartılmasını kolaylaştırmak uzere ipi olan, emici madde iceren nesnelerdir
Bakire olan bayanlarda da kullanılabileceği belirtilmekte ise de gerek ulkemizin sosyokulturel yapısı gereği kızlık zarına (hymen) verilen onem,gerekse kızlık zarının değişik şekillerde olabilmesi acısından dikkatli olunmalıdır Tamponun yerleştirilmesi sırasında kızlık zarında yırtık olması mumkundur Tampon veya pedlerin kullanımı sırasında başlıca dikkat edilmesi gereken konu temiz olmaları ve 68 saatte bir değiştirilmeleridir
Aynı ped veya tamponun uzun sureli (ozellikle vaginal tampon) kullanılması vajina icinde bazı bakteriler (mikroplar) ureyerek bunların oluşturduğu toksinlerle (zehir) ciddi,hatta bazan olumcul hastalıklar (toksik tok sendromu) bile gorulebilmektedir En azından bazı kronik iltihabi hastalıklar ve cildin tahriş olmasını onlemek icin uygun aralıklarla, uretici firmanın onerilerine gore ped ve tamponlar değiştrilmelidirPed veya tamponların kirlenmiş olanları genellikle satılan paket icerisinde bulunan kirli ped poşetlerine konularak cope atılmalıdırCunku kan yoluyla gecen bazı hastalıkların bulaşmasına neden olabilirler Aynı tamponun uzun sure kullanılması koku ve kirliliği de onlemekte yetersiz kalır Ancak yukarıda bahsedilen gerekceler nedeni ile cok az adet kanaması olsa bile kadınlar pedleri kirlenmemiş olsa da uygun aralıklarla değiştirmelidirler
Adet doneminde cinsel ilişki kanin varligina bagli olarak itici olabilir Tibbi olarak dişaridan iceriye dogru bir akim nedeniyle bazi mikroplarin iceri girmesi sonucu iltihabi hastaliklara da neden olabilmesi acisindan az da olsa risk oluşturabilirAncak eşlerin her ikisi de herhangi bir enfeksiyon hastaligi taşimiyorlarsa bu olasilik cok duşuktur Her şeye ragmen bu tur riskler bilinerek adet sirasinda cinsel ilişki olmasi ( bazi kadinlarda adet oncesi ve sonrasinda cinsel istekte artiş olabilmektedir)bir felaket degildirHatta adet sirasinda cinsel ilişkiden uzak durulmasi tibbi olmaktan cok sosyal nedenler,tabular ve psikolojik duruma baglidirOzellikle kadinin adet kanamasi sirasinda ilişki olursa ciddi bir hastalik ortaya cikmasi soz konusu degildir
2 Adet doneminde hormonal dalgalanmaların da etkisi ile adet oncesinde başlayıp devam eden duygusal ve psikolojik değişiklikler ve bazan bozukluklar olabilirBazan adetlerin ağrılı, yoğun ve uzun sureli olması ayrıca tybbi bir problem olabilir ve psikolojik sıkıntıya neden olabilir veya artırabilirPsikolojik sorunlar yelpazesinin bir ucunda basit gunluk aktivitelerdeki aksaklıklar, sinirlilik ve konsantrasyon guclukleri, diğer ucunda ise ciddi psikiatrik yaklaşım gerektiren depresyon ve psikozlar yer alır
Durumun ciddiyetine gore ilac ve psikiatrik desteğe başvurmaktan kacınılmamalıdır Hafif (coğunlukla olduğu gibi) olarak geciştirilen durumlarda aile ve iş yerindeki destek ve anlayış yeterli olacaktır Hafif vakalarda bazı ilac tedavileriyle gunluk ve profesyonel aktivitelerdeki performans artırılabilir Bunun icin kadınlar, adet donemlerinde kendilerini nasıl hissettiklerinin yanı sıra, cevrelerindeki insanların da onları nasıl algıladıklarını oğrenmeye calışarak, sorunlu olduklarını duşunuyorlarsa hemen bir kadın doğum uzmanına başvurmalıdırlar
3Sosyal cevre ile ilişkiler kişinin psikolojik durumu ile cok yakindan ilgili oldugundan adet doneminde sorunlar yaşaniyorsa ciddi konsantrasyon (tatil,eglence,sinav,evlenme,sportif yarişmalar, hac ziyareti vb) gerektiren aktiviteler ertelenebilir Eger bu tur sosyal aktiviteler ertelenemiyorsa kadin dogum uzmanina baş vurularak adet kanamasinin geciktirilmesi veya one alinmasi mumkundur Yuzme ve su sporlari uygun tamponlar kullanilarak yapilabilirSudan dolayi kirlenme genellikle soz konusu degildir
Ozetle omrunuzun yillarla ifade edilen bir bolumunu yanlış bilgi, tabu ve yasaklarla sağlıksız ve huzursuz gecirmeniz gereksizdir Uygun bir danışma ile doktorunuz yıllarınızın kaybolmasını onleyebilir