Seconder dismenore Nedir?
Adet Sancısı Dismenorenin Sebepleri
Adet donemindeki fiziksel rahatsızlıkları
Adet kanaması esnasında ya da hemen oncesinde kasıklarda ortaya cıkan rahatsızlık ve kramp tarzında ağrılara dismenore ya da menstruel kramp adı verilir Adet sancısı alt karın bolgesine lokalize, sırta ve bacaklara yayılan yaygın bir ağrıdır Ağrı genellikle adet başlamadan 1 gun once başlar Adetin ilk gunu cok şiddetlidir ve en cok 23 gun surer Adet sancısı olan kadınlarda aynı zamanda bulantı, baş ağrısı, kabızlık veya ishal yakınmaları da izlenebilir
Dismenorenin Sebepleri:
Sancılı adet gorme aslında normal adet gorme mekanizmasının onemli bir parcası olan, adet kanını dışarı atmaya calışan uterus (rahim) kasılmalarının kadın tarafından ağrı şeklinde hissedilmesidir Genel olarak yumurtlamanın olduğu adet sikluslarında sancılı adet gorulur, yani adet doneminde bir miktar dahi olsa sancı olması oldukca normaldir ve kadının o adette yumurtladığının gostergesidir
Sancılı adet gormenin nadir gorulen nedenleri arasında serviks (rahim ağzı) girişi, kurtaj, enfeksiyon gibi nedenlere bağlı olarak daralmış olması ve buna bağlı olarak adet kanının zorlukla atılmasıve spiral kullanımı yer alır
Seconder dismenore:
Sekonder dismenore ise masum bir hastalık değildir Genelikle ureme organlarını icine alan bir hastalığın gostergesidir Ozellikle endometriozis denilen hastalıkte belirgin olarak adet sancısı vardır
Sekonder dismenore nedenleri nelerdir?
1Endometriozis
2Yumurtalık kistleri veya tumorleri
3Pelvik inflamatuar hastalık (PID)
4Myomlar
5Uterus polipleri
6Rahim ici yapışıklıklar
7Rahim ici araclar
8Rahim boynu darlıkları
9Rahim tumorleri
10İmperfore hymen (kızlık zarının adet gormeyecek şekilde tam kapalı olması)
11Cift uterus veya uterusda septun bulunması
12Enfeksiyonlar
Eğer ağrılar;
Normal zamanında gelen bir adet kanamasına eşlik etmiyorsa
Her zaman olduğundan cok daha şiddetli ise
23 gunden daha uzun suruyor ise
Her zaman olandan daha farklı ise
mutlaka bir hekim kontrolunden gecilmesi gerekir
Ne zaman jinekolojik değerlendirme gerekir?
Adet sancıları ağrı kesicilerle kontrol altına alınabiliyorsa ve başka bir jinekolojik belirti yoksa jinekolojik muayene gerekli değildir Ancak adet sancıları cok şiddetli olup genel iyilik halini etkilemeye başlamışsa veveya iş kaybına neden oluyorsa mutlaka jinekolojik değerlendirme yapılmalı etkili bir tedavi uygulanmalıdır
TEDAVİ NASIL YAPILIR?
Orta dereceli bolgesel sıcak uygulama iyi gelebilir Bunun icin sıcak banyo ya da ayaklara sıcak uygulama (sıcak bir havlu, termofor) onerilir Burada dikkat edilmesi gereken nokta sıcak uygulama direkt karına yapılmamalıdır; cunku karın icerisinde herhangi bir iltihabı reaksiyon varsa bu karın zarına yayılabilir ve oldukca tehlikelidir
Tedavisinde anti inflamatuar nonsteroid grubuna giren ağrı kesiciler oldukca etkilidir Kullanımına adet başlamadan bir gun once başlandığında etki daha da belirginleşir Ağrı kesicilere rağmen ağrı kesilmemişse doğum kontrol hapları kullanılabilir
Her zaman iyi beslenme ve bunun adet kanaması sırasındada surdurulmesi ağrıyı azaltama da etkilidir
Eğer kişide adet kanamasından once baş ağrısı, karında şişlik,vb problemler oluyorsa adetten 1 hafta once tuz kısıtlanmasına gidilebilir Yine doğal idrar yaptırıcı olan maydanoz, ıhlamur, kuşkonmaz gibi besinlerin bu donemde alınması odemi(vucutta su toplaması)ve odemin neden olacağı rahatsızlığı giderir
Yine diyette B vitamini (Et, balık, karaciğer, kurubaklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, diğer sebzeler ) ve Mg (magnezyum)'dan zengin besinlerin (Yağlı tohumlar(fındık, fıstık, susamvb), koyu yeşil yapraklı sebzeler, oğutulmemiş tahıllar(kepekli ekmek) alınması bu donemde oluşan rahatsızlıkları ve ağrıyı gidermede yardımcı olur
Ağrıyı gidermede kullanılan bir diğer yontem duzenli egzersizdir Kas tonusunu guclendirici egzersizler ve nefes egzersizleri dismeonoreyi kontrol eder Menstrual problemleri onlemek ve kas tonusunu artırmak icin yuzme onerilen bir egzersizdir Bunun yanında kişinin ev ortamında yapacağı hafif egzersizlerde ağrıyı azaltmada yardımcıdır
Duzenli uyku,gerginliği azaltacağından ağrıyı kontrol etmede kullanılır
Psikolojik faktorler primer (1cil) dismenorenin nedenlerinden biri olarak kabul edilir Bu yuzden cinsiyete ilişkin olumlu duyguların sergilenmesi ağrının azaltılması icin onemlidir
Adet kanaması oncesinde ve esnasında kahve, cay, kola, cikolata gibi kafein iceren gıdalardan uzak durulması, karın bolgesine masaj yapılması, uzun sure ayakta durmaktan ya da yuruyuş yapmaktan kacınılması şikayetler uzerinde olumlu etki yaratır Aşırı yorgun, sinirli kişilerde adet sancısı daha fazla gorulur Bu nedenle kanama esnasında dinlenmek son derece onemlidir Yine kabızlığı olanlar bu sancıları daha şiddetli yaşarlar Lifli gıdaların bol tuketilmesi kabızlığı onler Bol miktarda su icilmesi, sigaradan uzak durulması, fazla miktarda alkol tuketilmemesi gibi basit ve kısa sureli onlemler ile sancılı adet kanamaları biraz daha rahat gecirilebilir
Adet Sancısı Dismenorenin Sebepleri
Adet donemindeki fiziksel rahatsızlıkları
Adet kanaması esnasında ya da hemen oncesinde kasıklarda ortaya cıkan rahatsızlık ve kramp tarzında ağrılara dismenore ya da menstruel kramp adı verilir Adet sancısı alt karın bolgesine lokalize, sırta ve bacaklara yayılan yaygın bir ağrıdır Ağrı genellikle adet başlamadan 1 gun once başlar Adetin ilk gunu cok şiddetlidir ve en cok 23 gun surer Adet sancısı olan kadınlarda aynı zamanda bulantı, baş ağrısı, kabızlık veya ishal yakınmaları da izlenebilir
Dismenorenin Sebepleri:
Sancılı adet gorme aslında normal adet gorme mekanizmasının onemli bir parcası olan, adet kanını dışarı atmaya calışan uterus (rahim) kasılmalarının kadın tarafından ağrı şeklinde hissedilmesidir Genel olarak yumurtlamanın olduğu adet sikluslarında sancılı adet gorulur, yani adet doneminde bir miktar dahi olsa sancı olması oldukca normaldir ve kadının o adette yumurtladığının gostergesidir
Sancılı adet gormenin nadir gorulen nedenleri arasında serviks (rahim ağzı) girişi, kurtaj, enfeksiyon gibi nedenlere bağlı olarak daralmış olması ve buna bağlı olarak adet kanının zorlukla atılmasıve spiral kullanımı yer alır
Seconder dismenore:
Sekonder dismenore ise masum bir hastalık değildir Genelikle ureme organlarını icine alan bir hastalığın gostergesidir Ozellikle endometriozis denilen hastalıkte belirgin olarak adet sancısı vardır
Sekonder dismenore nedenleri nelerdir?
1Endometriozis
2Yumurtalık kistleri veya tumorleri
3Pelvik inflamatuar hastalık (PID)
4Myomlar
5Uterus polipleri
6Rahim ici yapışıklıklar
7Rahim ici araclar
8Rahim boynu darlıkları
9Rahim tumorleri
10İmperfore hymen (kızlık zarının adet gormeyecek şekilde tam kapalı olması)
11Cift uterus veya uterusda septun bulunması
12Enfeksiyonlar
Eğer ağrılar;
Normal zamanında gelen bir adet kanamasına eşlik etmiyorsa
Her zaman olduğundan cok daha şiddetli ise
23 gunden daha uzun suruyor ise
Her zaman olandan daha farklı ise
mutlaka bir hekim kontrolunden gecilmesi gerekir
Ne zaman jinekolojik değerlendirme gerekir?
Adet sancıları ağrı kesicilerle kontrol altına alınabiliyorsa ve başka bir jinekolojik belirti yoksa jinekolojik muayene gerekli değildir Ancak adet sancıları cok şiddetli olup genel iyilik halini etkilemeye başlamışsa veveya iş kaybına neden oluyorsa mutlaka jinekolojik değerlendirme yapılmalı etkili bir tedavi uygulanmalıdır
TEDAVİ NASIL YAPILIR?
Orta dereceli bolgesel sıcak uygulama iyi gelebilir Bunun icin sıcak banyo ya da ayaklara sıcak uygulama (sıcak bir havlu, termofor) onerilir Burada dikkat edilmesi gereken nokta sıcak uygulama direkt karına yapılmamalıdır; cunku karın icerisinde herhangi bir iltihabı reaksiyon varsa bu karın zarına yayılabilir ve oldukca tehlikelidir
Tedavisinde anti inflamatuar nonsteroid grubuna giren ağrı kesiciler oldukca etkilidir Kullanımına adet başlamadan bir gun once başlandığında etki daha da belirginleşir Ağrı kesicilere rağmen ağrı kesilmemişse doğum kontrol hapları kullanılabilir
Her zaman iyi beslenme ve bunun adet kanaması sırasındada surdurulmesi ağrıyı azaltama da etkilidir
Eğer kişide adet kanamasından once baş ağrısı, karında şişlik,vb problemler oluyorsa adetten 1 hafta once tuz kısıtlanmasına gidilebilir Yine doğal idrar yaptırıcı olan maydanoz, ıhlamur, kuşkonmaz gibi besinlerin bu donemde alınması odemi(vucutta su toplaması)ve odemin neden olacağı rahatsızlığı giderir
Yine diyette B vitamini (Et, balık, karaciğer, kurubaklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, diğer sebzeler ) ve Mg (magnezyum)'dan zengin besinlerin (Yağlı tohumlar(fındık, fıstık, susamvb), koyu yeşil yapraklı sebzeler, oğutulmemiş tahıllar(kepekli ekmek) alınması bu donemde oluşan rahatsızlıkları ve ağrıyı gidermede yardımcı olur
Ağrıyı gidermede kullanılan bir diğer yontem duzenli egzersizdir Kas tonusunu guclendirici egzersizler ve nefes egzersizleri dismeonoreyi kontrol eder Menstrual problemleri onlemek ve kas tonusunu artırmak icin yuzme onerilen bir egzersizdir Bunun yanında kişinin ev ortamında yapacağı hafif egzersizlerde ağrıyı azaltmada yardımcıdır
Duzenli uyku,gerginliği azaltacağından ağrıyı kontrol etmede kullanılır
Psikolojik faktorler primer (1cil) dismenorenin nedenlerinden biri olarak kabul edilir Bu yuzden cinsiyete ilişkin olumlu duyguların sergilenmesi ağrının azaltılması icin onemlidir
Adet kanaması oncesinde ve esnasında kahve, cay, kola, cikolata gibi kafein iceren gıdalardan uzak durulması, karın bolgesine masaj yapılması, uzun sure ayakta durmaktan ya da yuruyuş yapmaktan kacınılması şikayetler uzerinde olumlu etki yaratır Aşırı yorgun, sinirli kişilerde adet sancısı daha fazla gorulur Bu nedenle kanama esnasında dinlenmek son derece onemlidir Yine kabızlığı olanlar bu sancıları daha şiddetli yaşarlar Lifli gıdaların bol tuketilmesi kabızlığı onler Bol miktarda su icilmesi, sigaradan uzak durulması, fazla miktarda alkol tuketilmemesi gibi basit ve kısa sureli onlemler ile sancılı adet kanamaları biraz daha rahat gecirilebilir