iltasyazilim
FD Üye
Adıyamanın tarihi eserleri nelerdir
Adıyaman tarihi yerler
Adıyaman tarihi mekanları
Nemrut Dağı
Doğu ve Batı Medeniyetlerinin, 2150 m yükseklikte harikulade bir piramitteki kesişme noktası, Dünyanın sekizinci harikası Nemrut, Yüksekliği on metreyi bulan büyüleyici heykelleri, metrelerce uzunluktaki kitabeleriyle, UNESCO Dünya Kültür Mirasında yer almaktadır
Nemrut Dağı, üzerinde barındırdığı dev heykellerin ve anıt mezarın yanı sıra, dünyanın en mükemmel gündoğumu ve gün batışının seyredilebildiği yer olmasıyla da ilgi çekmektedir Her sene binlerce insan gündoğumu ve gün batışını bakmak için Nemrut Dağına gelmektedir
UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası olarak ilan edilen Nemrut Dağı, çevresindeki Kommagene Uygarlığı eserleri ile birlikte ülkenin kayda değer Milli Parklarından biridir Nemrut Dağındaki dev heykeller ve tümülüs, Arsameia (Eski Kale), Yeni Kale, Karakuş Tepesi ve Cendere Köprüsü Milli Park sınırları içerisinde yer alıyor
Anıtlar
Karakuş Tümülüsü (Kadınlar Abide Mezarı) Milli Parkın güneybatısında AdıyamanKahta girişinde bulunan, Kommagene Kralı II Mithridates tarafından annesi İsas namına yaptırılan anıt mezar, kolon üzerindeki kartaldan nedeniyle Karakuş Tümülüsü olarak anılmaktadır Doğu, batı ve güney yönlerde dörder kolon varken günümüze doğuda iki, batıda ve güneyde birer kolon kalmıştır Doğu sütun üzerinde aslan ve kartal heykel kalıntıları, batıdaki sütunun üzerinde tokalaşma steli, yerde aslan heykel parçası vardır Nemrut Dağı giriş noktası olarak belirlenen Karakuş Tümülüsü, Milli Park içersindedir
Sofraz Tümülüsü İl merkezine 45 km, Besni ilçesine 15 km uzaklıkta, Üçgöz (Sofraz) köyündedir 15 m Yüksekliğinde olan mezarın üzeri kırma taş ve molozla örtülüdür
Sesönk (Dikilitaş) Besni ilçesinin 33 km güneydoğusunda, Kızıldağ üzerinde Kommagene Kralı II Mithridates tarafından yapı edilen abide mezar, herkes takriben 10 metre yükseklikte üç çift sütunla çevrelenmiştir Sütunları üstünde kadın, erkek ve aslan kabartmaları bulunmaktadır
Karadağ Tümülüsü Adıyaman'a 5 km mesafede, Karadağ eteğindedir, 2 bölümden oluşan bir kaya mezarı vardır
Beştepeler Adıyaman'a 25 km mesafedeki Ilıcak Köyü sınırları içindedir Yığın taşlardan yapılmış 6 adet tümülüs kabir bulunmaktadır Mezarların, Kommagene Kraliyet ailesine ait soylu kişiler için yapıldığı tahmin edilmektedir
Malpınarı Kaya Yazıtı Adıyaman'a takriben 35 km uzaklıkta Malpınar mezrasında doğal kaya üzerine oyulmuş Hiyeroglif bir kitabe ve kayalara üretilmiş yerleşim birimleri Geç Hitit dönemine aittir
Köprüler
Cendere Köprüsü Adıyaman'a 55 km uzaklıkta ve Karakuş tümülüsünün kuzeydoğusundadır Kahta çayının en çok daraldığı kesimde iki asıl kaya üstünde 92 iri kesme taştan yapılan bir büyük kemer ve doğu tarafındaki ufak bir tali kemerden oluşur
Köprü, depreme karşı korunacak şekilde, sütunlara köprüye elastikiyet payı verilerek yapı edilmiştir Köprünün hemen daha aşağı tarafında bulunan Kommageneliler'in Antiochos Theos döneminde inşa ettiği 5 kemerli diğer bir köprü, Romalılar kadar yıkılmıştır
Göksu Kızılin Köprüsü Gümüşkaya köyü ile Ağcin köyü arasında Göksu çayının daraldığı bir noktada kaya zemin üstünde kurulan köprü Roma dönemine aittir Orta kemerin açık havada genel olarak sağlam durumdadır
Altınlı Köprü Köprünün büyük bir kemeri ve kademeli olarak küçülen üç kemeri daha vardır Köprü taşları harç kullanılmadan sıkıştırma (Cendere) stiliyle yapılmıştır
Kaya Mezarı ve Mağaralar
Haydaran Kaya Mezarları Adıyaman'ın 17 km kuzeyinde Taşgedik Köyü sınırları içinde yer alır Kaya mezarlar ve Güneş Tanrısı Hellias ile Kral Antiochos'un tokalaşma kabartmaları vardır
Turuş Kaya Mezarları Adıyaman il merkezine 40 km uzaklıkta ve AdıyamanŞanlıurfa karayolunun 1 km batısında yer alan Turuş Kaya Mezarları Roma Dönemine aittir Mezarlar zeminden aşağıya içten başlıca kaya oyularak yapıldığından mezarların girişine aşağıya doğru inen 1013 basamaktan daha sonra ulaşılır Bazılarının duvar ve kapı girişlerinde farklı alanlara yönlendirilmiş figürlerde kabartmalar bulunmaktadır
Dolmenler Dikilitaşın kuzeyindeki kayalık alanlarda, Aşağı hozişi köyü yakınlarında dolmen tipi mezarlar bulunmaktadır Sala eş iki büyük kayanın birbirine çatılması ile yapılan bu mezarların Taş Devri insanlarından kaldığı varsayım edilmektedir
Zey Adıyaman'a 7 km mesafede, Zey Köyü yakınında, erken dönem Hıristiyanların yaşadığı yerleşim birimleri bulunmaktadır Köyde ayrıca Şeyh Abdurrahman Erzincani'ye ait bir türbe ve cami yer alır
Göksu Mağaraları Göksu ırmağı baştan başa bulunan 40 50 m yükseklikteki sarp kayalıklar üstünde doğal mağaralar bulunmaktadır Besni tarafında Kızılin ve Sarıkaya Köyleri ile Adıyaman tarafında Gümüş Kaya ve Mülk Pınarı civarında yoğunlaşmıştır
Palanlı Mağarası Adıyaman'ın 10 km kuzeyinde Adıyaman Çelikhan Malatya karayolunun üzerinde Palanlı köyünde yer almaktadır MÖ 40000 yıllarında kullanılmış doğal bir mağaradır Duvarında yer alan ve halen ayrım edilen geyik figürü yalın kontur çizgilerle oluşturulmuştur Mağaranın yer aldığı derin vadi ise ender bulunur bir doğa parçasıdır
Kitap Mağarası Kayaların oyulmasıyla oluşturulmuş (demir Kale 1) adıyla anılan, ikişer katlı erken dönem Hıristiyanların yaşadığı mesken birimleri bulunmaktadır Mağaralara İndere köyü (Zey) içinden yaya olarak gidilmektedir
Gümüşkaya (Palaş) Mağaraları Adıyaman ilinin 40 km güneybatısında Göksu nehri kenarında benzer adla anılan köyün batısında kayalardan oyma tünel biçiminde birbirleri ile benzer fazla sayıda mağaralar yer almaktadır Tarihte konut olarak kullanılan bu mağaraların MÖ 150 yılında yapıldığı varsayım edilmektedir
Camiler ve Kiliseler
Ulu Cami, Çarşı Cami, Kab Cami, Musalla Cami, St Paul Kilisesi en önemlileridir
Adıyaman Camileri
Nemrut (Kahta)
Adıyaman'ın 103 km doğusundadır Tümülüs esas kaya üstüne kırma taşların yığılmasıyla oluşturulmuştur Tümülüsün doğu, batı ve kuzeyinde asıl kaya düzleştirilerek teraslar düzenlenmiş, doğu ve batı teraslarda tanrı heykel ve kabartmaları yapılmıştır
Arsemia (Kahta)
Adıyaman'a 63 km uzaklıkta olup, Kahta çayının doğusundadır Güneyindeki tören yolunda Mitras'ın kabartma steli, ayin platformu üstünde AntiochosHeracles tokalaşma steli ve bunun önünde döneminin Anadolu'da bilinen en büyük kitabesi vardır *
Adıyaman tarihi yerler
Adıyaman tarihi mekanları
Nemrut Dağı
Doğu ve Batı Medeniyetlerinin, 2150 m yükseklikte harikulade bir piramitteki kesişme noktası, Dünyanın sekizinci harikası Nemrut, Yüksekliği on metreyi bulan büyüleyici heykelleri, metrelerce uzunluktaki kitabeleriyle, UNESCO Dünya Kültür Mirasında yer almaktadır
Nemrut Dağı, üzerinde barındırdığı dev heykellerin ve anıt mezarın yanı sıra, dünyanın en mükemmel gündoğumu ve gün batışının seyredilebildiği yer olmasıyla da ilgi çekmektedir Her sene binlerce insan gündoğumu ve gün batışını bakmak için Nemrut Dağına gelmektedir
UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası olarak ilan edilen Nemrut Dağı, çevresindeki Kommagene Uygarlığı eserleri ile birlikte ülkenin kayda değer Milli Parklarından biridir Nemrut Dağındaki dev heykeller ve tümülüs, Arsameia (Eski Kale), Yeni Kale, Karakuş Tepesi ve Cendere Köprüsü Milli Park sınırları içerisinde yer alıyor
Anıtlar
Karakuş Tümülüsü (Kadınlar Abide Mezarı) Milli Parkın güneybatısında AdıyamanKahta girişinde bulunan, Kommagene Kralı II Mithridates tarafından annesi İsas namına yaptırılan anıt mezar, kolon üzerindeki kartaldan nedeniyle Karakuş Tümülüsü olarak anılmaktadır Doğu, batı ve güney yönlerde dörder kolon varken günümüze doğuda iki, batıda ve güneyde birer kolon kalmıştır Doğu sütun üzerinde aslan ve kartal heykel kalıntıları, batıdaki sütunun üzerinde tokalaşma steli, yerde aslan heykel parçası vardır Nemrut Dağı giriş noktası olarak belirlenen Karakuş Tümülüsü, Milli Park içersindedir
Sofraz Tümülüsü İl merkezine 45 km, Besni ilçesine 15 km uzaklıkta, Üçgöz (Sofraz) köyündedir 15 m Yüksekliğinde olan mezarın üzeri kırma taş ve molozla örtülüdür
Sesönk (Dikilitaş) Besni ilçesinin 33 km güneydoğusunda, Kızıldağ üzerinde Kommagene Kralı II Mithridates tarafından yapı edilen abide mezar, herkes takriben 10 metre yükseklikte üç çift sütunla çevrelenmiştir Sütunları üstünde kadın, erkek ve aslan kabartmaları bulunmaktadır
Karadağ Tümülüsü Adıyaman'a 5 km mesafede, Karadağ eteğindedir, 2 bölümden oluşan bir kaya mezarı vardır
Beştepeler Adıyaman'a 25 km mesafedeki Ilıcak Köyü sınırları içindedir Yığın taşlardan yapılmış 6 adet tümülüs kabir bulunmaktadır Mezarların, Kommagene Kraliyet ailesine ait soylu kişiler için yapıldığı tahmin edilmektedir
Malpınarı Kaya Yazıtı Adıyaman'a takriben 35 km uzaklıkta Malpınar mezrasında doğal kaya üzerine oyulmuş Hiyeroglif bir kitabe ve kayalara üretilmiş yerleşim birimleri Geç Hitit dönemine aittir
Köprüler
Cendere Köprüsü Adıyaman'a 55 km uzaklıkta ve Karakuş tümülüsünün kuzeydoğusundadır Kahta çayının en çok daraldığı kesimde iki asıl kaya üstünde 92 iri kesme taştan yapılan bir büyük kemer ve doğu tarafındaki ufak bir tali kemerden oluşur
Köprü, depreme karşı korunacak şekilde, sütunlara köprüye elastikiyet payı verilerek yapı edilmiştir Köprünün hemen daha aşağı tarafında bulunan Kommageneliler'in Antiochos Theos döneminde inşa ettiği 5 kemerli diğer bir köprü, Romalılar kadar yıkılmıştır
Göksu Kızılin Köprüsü Gümüşkaya köyü ile Ağcin köyü arasında Göksu çayının daraldığı bir noktada kaya zemin üstünde kurulan köprü Roma dönemine aittir Orta kemerin açık havada genel olarak sağlam durumdadır
Altınlı Köprü Köprünün büyük bir kemeri ve kademeli olarak küçülen üç kemeri daha vardır Köprü taşları harç kullanılmadan sıkıştırma (Cendere) stiliyle yapılmıştır
Kaya Mezarı ve Mağaralar
Haydaran Kaya Mezarları Adıyaman'ın 17 km kuzeyinde Taşgedik Köyü sınırları içinde yer alır Kaya mezarlar ve Güneş Tanrısı Hellias ile Kral Antiochos'un tokalaşma kabartmaları vardır
Turuş Kaya Mezarları Adıyaman il merkezine 40 km uzaklıkta ve AdıyamanŞanlıurfa karayolunun 1 km batısında yer alan Turuş Kaya Mezarları Roma Dönemine aittir Mezarlar zeminden aşağıya içten başlıca kaya oyularak yapıldığından mezarların girişine aşağıya doğru inen 1013 basamaktan daha sonra ulaşılır Bazılarının duvar ve kapı girişlerinde farklı alanlara yönlendirilmiş figürlerde kabartmalar bulunmaktadır
Dolmenler Dikilitaşın kuzeyindeki kayalık alanlarda, Aşağı hozişi köyü yakınlarında dolmen tipi mezarlar bulunmaktadır Sala eş iki büyük kayanın birbirine çatılması ile yapılan bu mezarların Taş Devri insanlarından kaldığı varsayım edilmektedir
Zey Adıyaman'a 7 km mesafede, Zey Köyü yakınında, erken dönem Hıristiyanların yaşadığı yerleşim birimleri bulunmaktadır Köyde ayrıca Şeyh Abdurrahman Erzincani'ye ait bir türbe ve cami yer alır
Göksu Mağaraları Göksu ırmağı baştan başa bulunan 40 50 m yükseklikteki sarp kayalıklar üstünde doğal mağaralar bulunmaktadır Besni tarafında Kızılin ve Sarıkaya Köyleri ile Adıyaman tarafında Gümüş Kaya ve Mülk Pınarı civarında yoğunlaşmıştır
Palanlı Mağarası Adıyaman'ın 10 km kuzeyinde Adıyaman Çelikhan Malatya karayolunun üzerinde Palanlı köyünde yer almaktadır MÖ 40000 yıllarında kullanılmış doğal bir mağaradır Duvarında yer alan ve halen ayrım edilen geyik figürü yalın kontur çizgilerle oluşturulmuştur Mağaranın yer aldığı derin vadi ise ender bulunur bir doğa parçasıdır
Kitap Mağarası Kayaların oyulmasıyla oluşturulmuş (demir Kale 1) adıyla anılan, ikişer katlı erken dönem Hıristiyanların yaşadığı mesken birimleri bulunmaktadır Mağaralara İndere köyü (Zey) içinden yaya olarak gidilmektedir
Gümüşkaya (Palaş) Mağaraları Adıyaman ilinin 40 km güneybatısında Göksu nehri kenarında benzer adla anılan köyün batısında kayalardan oyma tünel biçiminde birbirleri ile benzer fazla sayıda mağaralar yer almaktadır Tarihte konut olarak kullanılan bu mağaraların MÖ 150 yılında yapıldığı varsayım edilmektedir
Camiler ve Kiliseler
Ulu Cami, Çarşı Cami, Kab Cami, Musalla Cami, St Paul Kilisesi en önemlileridir
Adıyaman Camileri
Nemrut (Kahta)
Adıyaman'ın 103 km doğusundadır Tümülüs esas kaya üstüne kırma taşların yığılmasıyla oluşturulmuştur Tümülüsün doğu, batı ve kuzeyinde asıl kaya düzleştirilerek teraslar düzenlenmiş, doğu ve batı teraslarda tanrı heykel ve kabartmaları yapılmıştır
Arsemia (Kahta)
Adıyaman'a 63 km uzaklıkta olup, Kahta çayının doğusundadır Güneyindeki tören yolunda Mitras'ın kabartma steli, ayin platformu üstünde AntiochosHeracles tokalaşma steli ve bunun önünde döneminin Anadolu'da bilinen en büyük kitabesi vardır *