Af paketinde 40 bin kişiye hemen tahliye

Kalıcı bir indirim getiren düzenleme yargı paketi biçiminde olmayacak. Yılbaşına kadar Meclis’e getirilmesi planlanan paket yasalaşırsa 38 ile 40 bin mahkum tahliye olacak. ‘Terör, bayana şiddet, çocuğa istismar ile uyuşturucu’ kabahatleri kapsam dışında olacak.

AK Parti, 1. yargı paketinin TBMM’de kabul edilmesinin akabinde, uzun müddettir kamuoyunda tartışılan ‘infaz indirimi’ düzenlemesini öncelikli gündemine aldı. Bir müddettir Adalet Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı düzenlemenin, bundan sonra getirilmesi düşünülen yargı paketleri içinde değil, farklı bir düzenleme olarak Meclis’ten geçirilmesi planlanıyor. Düzenlemenin, son anda bir değişiklik olmazsa, yılbaşından evvel TBMM’den geçirilmesi hedefleniyor. 

Tek seferlik değil kalıcı:  



AK Parti, başlangıçta 2. yargı paketi içinde yer alması planlanan infaz düzenlemesi konusundaki kararını netleştirdi. BBC Türkçe’de yer alan habere nazaran AK Parti kaynakları, gerek cezaevindeki doluluk, gerekse kamuoyunda oluşan beklenti nedeniyle, sürecin uzamaması için de farklı bir düzenleme yapılmasının planlandığını belirtiyorlar.

Kelam konusu çalışma, daha evvel TBMM’ye, kamuoyunda ‘af’ olarak nitelendirilen ‘şartlı ceza indirimi’ teklifi sunan Cumhur İttifakı’ndaki ortağı MHP’nin de bilgisi dahilinde yürütülüyor. AK Paeri kaynakları, yapılacak düzenlemenin, MHP’nin, hala Meclis’te bekleyen ‘şartlı ceza indirimi’ teklifi üzere bir keze mahsus değil, infaz indirimi ve kontrollü özgürlük şartlarında kalıcı yasal düzenleme içerdiğine dikkat çekiyorlar. 

38 İLE 40 BİN TAHLİYE OLABİLİR:  

Cezaevlerinde hala 280 bin civarında tutuklu ve hükümlü bulunuyor. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün Temmuz 2019 bilgilerine nazaran Türkiye’de 353 cezaevi bulunuyor ve bunların toplam kapasitesi 218 bin. Yapılacak infaz düzenlemesiyle, cezaevinden en az 38 bin kişinin tahliye olacağı hesaplanıyor. AK Partili bir yetkili, üst hududu şimdiden öngörmenin mümkün olmadığını belirtmekle birlikte 38 ile 40 bin ortasında kişinin yasa çıkar çıkmaz tahliye olabileceğini varsayım ettiklerini söyledi. 

2004 ÖNCESİNE DÖNÜŞ:  



Yeni infaz çalışması, suça nazaran farklı infaz sistemlerinin belirlenmesinin yanısıra, cezaevinde kalınan müddetlerde indirime gidilmesini içeriyor. Parti kaynakları, caydırıcı olması bakımından birtakım kabahatlerde cezaların ve infaz oranının 2004 yılında yapılan değişiklikle artırıldığını fakat gelinen noktada, istenen sonucun alınamadığı, cezaevlerindeki doluluğun had safhaya ulaşmasına yol açtığına dikkat çekiyor. Yürürlükteki yasaya nazaran ağırlaştırılmış müebbet cezasından karar giyenlerin infazı 30 yıl, müebbet alanların 24 yıl, öteki müddetli mahpus cezası alanlar istikametinden ise üçte iki oranında uygulanıyor.

Yapılacak düzenlemeyle, müddetli mahpus cezalarındaki infaz oranının, 2004 değişikliği öncesindeki üzere, yarı yarıya uygulanması üzerinde duruluyor. Bu durumda örneğin 10 yıl ceza alan bir kişi 6 yıl 6 ay yerine 5 yıl cezaevinde kalacak. 

TERÖR VE İSTİSMAR KAPSAMDIŞI:  

‘Terör’, bayana şiddet, çocuğa cinsel istismar, uyuşturucu hatalarının da ortalarında bulunduğu birtakım hataların ise kapsam dışında tutulması bekleniyor. Lakin istisnaların kapsamı şimdi tam olarak netleşmedi. Hukukun genel unsuru gereği lehe olan kararlar geriye yürüyeceği için, yasanın yürürlüğe girdiği tarihte cezasının yüzde 50’sini çekenlere tahliye yolu açılmış olacak.

Kontrollü özgürlükten yararlanma şartlarında da değişikliğe gidilerek, cezayla orantılı olarak yararlanma unsurunun getirilmesi planlanıyor. Mevcut uygulamada, cezasının son 6 ayını açık cezaevinde geçiren mahkumlardan şartlı salıverilmesine 1 yıl yahut daha az müddet kalanlar kontrollü özgürlükten yararlanabiliyor. Yeni düzenlemede, kontrollü özgürlükten yararlanma şartının, tahliyeye 1 yıl kala değil, aldığı ceza oranına nazaran belirlenmesi üzerinde duruluyor. 

MHP DESTEK VERİYOR



MHP, terör, Atatürk aleyhine hatalar, cinsel taarruz, soykırım, çocuk istismarı, devlete karşı kabahatler hariç olmak üzere, 19 Mayıs 2018’e kadar işlenen kabahatlerde, bir sefere mahsus olmak üzere ‘5 yıl kurallı indirim’ içeren yasa teklifi hazırlamıştı. Eylül 2018’de TBMM Başkanlığı’na sunulan teklife AK Parti, ‘af’ içerdiği için dayanak vermemiş, düzenleme yasalaşamamıştı. Teklifinin yasalaşması halinde 160 bin dolayında kişinin tahliye olacağını hesaplayan MHP, AKP’nin getireceği değişikliğe de, kendi teklifleri yasalaşmasa da takviye vermeyi planlıyor. Çünkü edinilen bilgiye nazaran AK Parti ile MHP’li yetkililer ortasında hazırlanan paket için bir görüşme trafiği başladı. MHP’li bir yönetici  “Bu hususta uzlaşılır bir taban var” dedi. 

KARAR 1 GÜN DE OLSA CEZAEVİNDE OLACAK

AK Parti, MHP’nin, terör dahil kimi istisnalar hariç tüm cezalarda bir sefere mahsus olmak üzere ‘5 yıl kurallı indirim’ içeren yasa teklifini bir af düzenlemesi olarak kıymetlendirmiş ve “Devlet fakat kendisine karşı işlenen hataları affedebilir” gerekçesiyle karşı çıkmıştı. Habere nazaran bu nedenle de yapılacak düzenlemenin ‘af’ ve ‘cezasızlık’ algısı yaratmaması gerektiği söz ediliyor.

Yeni infaz sisteminde bu nedenle aldığı ceza ölçüsü ne olursa olsun, cürümlünün 1 gün bile olsa cezaevinde kalmasının sağlanması gerektiği söz ediliyor. Bu kapsamda kısa müddetli mahpus cezası alanların da cezaevine girmelerini öngören mevcut yasa kararına işlerlik kazandıracak düzenleme yapılması planlanıyor.

Uğur Erdinç/Karar