Ağız ve dilde aft yaraları neden olur

Ağızda aft, ağızın icinde yer alan ve mukoza denilen hassas dokunun bir kısmının aşınması veya yok olması ile başlar Bazı ilacları kullanmak, bazı kimyasallar, ucuk ve pamukcuk gibi bazı enfeksiyonlar aftın sebepleri olabilirler En yaygın sebep, ağızın yanlışlıkla ısırılmasıdır yani mekanik bir sebeptir Coğu durumda ağızda oluşan aftlar zararsızdır ve herhangi tıbbi bir tedaviye ihtiyac duyulmadan kendi kendine birkac gun icinde gecer Aftlar, insanların yuzde yirmisini etkileyen ve bilinen belli bir sebebi olmayan ve tekrarlayan yaralardır

Aft Yara Neden Cıkar?

Yanlışlıkla yanağı ısırmak
Diş fırcalarken oluşabilecek kazalar (orneğin fırcanın kazara kayması)
Yanlış hizzalanmış veya cok sivri dişlerin surtmesi
Yanlış hizalanmış diş protezinin veya diş telinin surtmesi
Temizlenmeyen ağız
Acı yemekler nedeniyle ağızda oluşan yanıklar
Sigarayı bıraklamaya vucudun gosterdiği tepki (gecicidir)
Demir eksikliği
Gluten enteropatisi
B12 vitamini eksikliği
Gargara gibi guclu mikrop olduruculerden kaynaklı tahriş
Ağızda pamukcuk rahatsızlığı
Ucuk
Bazı ilaclara gosterilen tepki (orneğin kemoterapi icin verilenler)
Otoimmun rahatsızlıklar
Frengi rahatsızlığı
Dudak kanseri
AIDS, diyabet, tuberkiloz, bağırsak iltihabı
Yetişkinlerde gorulen ve tekrarlayan aftların beşte birinin bilinen bir nedeni yoktur Ağızın ic kısmı, dil ve diş etleri de afttan etkilenebilir Duygusal acıdan stresli olunan zamanlarda ve menstural periodlar sırasında (adet kanamaları) yeni aftların oluşma ihtimali fazladır



Bu durum aftaların bağışıklık sistemi ile bağlantılı olabileceği fikrini ortaya koyar Zira bağışıklık sistemi hormonal değişikliklerden ve stresden etkilenir Aftın arkasında yatan tetikleyici unsur virus veya alerjik bir reaksiyon olabilir

Tedavi edilmeyen aftlar:

– Bakteriyel enfeksiyonlara

– Ağızda iltihaplanmaya

– Diş apselerine sebep olabilir

Belirtileri Nelerdir:

Belirtiler, aftın sebeplerine gore değişkenlik gosterir Ancak bu belirtiler arasında one cıkanlar:

Ağızın icinde yuvarlak yara veya yaralar
Yaraların etrafında kabarıklık
Hassaslık
Ciğneme yada fırcalamada hassasiyet nedeniyle zorlanma
Tuzlu, ekşi veya baharatlı yiyecekler tuketildiğinde yarada duyulan acı ve rahatsızlık
İştah kaybı
Teşhisi:

Fiziksel Muayene: Aftlar rahatsızlıkların nedenlerine gore değişiklik gosterebilirler Orneğin aft buyuk ve sarımtırak ise bu aftın travma kaynaklı olması olasıdır Ucuklar ise dile, diş etlerine, yanak iclerine ve boğaza yayılırlar Eğer yarayla beraber ateş de goruluyorsa bu da bir ucuk belirtisi olabilir
Kan Testi: Enfeksiyon belirtilerinin teşhisi icin
Deri Biopsisi: Afttan kucuk bir doku parcası alınarak laboratuvarda incelenmesi
Şeklinde sıralanabilir

Tedavisi: Coğu aft zararsızdır ve tıbbi bir tedavi olmadan birkac gun icinde kendiliğinden gecer Ancak aftoz ve ucuk gibi bazı enfeksiyonlardan kaynaklı yaralar tedavi edilmelidir

Tedavi opsiyonları arasında:

Bitkisel Tedavi yontemlerini uygulayabilirsiniz
Aft iyileşene kadar acı ve ekşi gıdalardan uzak durmak
Sıvı gıdaları cokca tuketmek
Ağızı ılık ve biraz tuzlandırılmış su ile duzenli olarak calkalamak
Ağızı temiz tutmak
Parasetamol gibi ağrı kesiciler almak
Aftlara antiseptik jel surmek
İlaclı gargara kullanmak
Steroid jelleri veya tabletleri kullanmak
Aftozleri iltihap gidericiler ile tedavi etmek
Virus kaynaklı ucukları antivurus ilacları ile tedavi etmek
Ağızda oluşan mantar kaynaklı paslı tabakaları antimantar ilacları ile tedavi etmek
Bazı durumlarda bağışıklığı bastıran ilaclar kullanmak
Aftlardan korunmanın yolları:

Dişlerimiz gunde iki kere fırcalamalıyız
Diş ipi kullanmalıyız
Diş doktorumuza duzenli olarak gitmeliyiz
Dişlerimizi dikkatlice fırcalamalıyız, fırcanın kayıp ağızda bir hasar oluşturmasına izin vermemeliyiz
Dengeli beslenmeliyiz
Aftın arkasında yatan şeker hastalığı veya bağırsak iltihaplanması gibi rahatsızlıkları, bu hastalıklara uygun doğrultuda tedavi etmeliyiz
Eğer aftlarınız birkac gun icinde gecmiyorsa ya da sık sık tekrar ortaya cıkıyorsa, doktorunuza başvurmanız faydalı olacaktır