Ailelerde aşırı korumacı davranış AİLELERDE AŞIRI KORUMACI TUTUM Çocukların psikolojik ve sosyal gelişiminde annebaba tutumlarının etkisi büyüktür Şahsiyet gelişimi her ne dek insanın yaşamı her tarafında süregelse de, karakter gelişiminin temeli çocukluk döneminde atılmaktadır Annebabanın, diğer aile bireylerinin ve çocuğun çevresindeki yetişkinlerin çocukla olan etkileşimi çocuğun aile içindeki yerini ve karakter gelişimini belirlemektedir Çocuklarımız en değerli varlıklarımız; onları büyük bir emekle, sabırla, sevgiyle büyütüyoruz Annebabalar olarak onları dünyadaki bütün tehlikelerden, musibet ve çirkinliklerden korumaya çalışmamız fazla doğaldır Ancak çocuklarımızı korurken aşırıya kaçmamız onların kişilik gelişimini negatif etkileyebilir Çocuklarına karşısında fazla koruyucu bir tavır benimseyen annebabalar kesintisiz çocuklarına müdahale ederler Bu tutumda çocuğa sevgiyle beraber çocuğun özgürlüğünü ve yapabilceklerini kısıtlayan davranışlar sunulmaktadır Çocuğun kendini tanıması ve yapabileceklerini farketmesi engellenir Çocuk annebabası göre “Sen daha küçüksün, yapamazsın gibi engellemelerle karşılaşır, ya da yapabileceği şeyler onun yerine annebaba göre yapılır Bu da çocuğun yetersizlik duygusunu yaşamasına neden olur Annebabanın fazla koruyucu tutumu çocuğun şahsiyet gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir Bu nesil annebaba tutumları çocuğun özgüven kazanmasına engel olabilir Çocuğun yapabileceklerinin onu koruma namına annebaba kadar yapılması veya başkalarının ona hizmet etmesi sonucu çocukta başarısız olduğu duygusunu uyandırabilir Çocuk: · Gereksinimlerini ayırt etmekte güçlük çekebilir, · Başkalarına bağımlı olabilir · Kolay yönlendirilir, hayır demeyi öğrenemez · Hayata aleyhinde olumsuz bakış açısı geliştirebilir · Mutsuz, isteksiz olabilir · Arkadaş edinmede sorun yaşayabilir · Hayatta herşeyin ailesi tarafından karşılanacağını düşünebilir Bunun sonucunda çocuklar yükümlülük almaktan kaçınırlar ve dış denetime gereksinim duyarlar Fazlakorumacı annebaba tutumlarına örnek gösterilebilecek davranışlar şunlardır: © Çocuğun yaşı uygun olmasına karşın bağımsız hareket etmesine müsade vermemek Örneğin, yalnız başına merenlerden inipçıkmak isteyen çocuğu engellemek, giysilerini kendi başına giyip çıkarmasına müsade vermemek © Çocuğun sorumluluğunda olan davranışları annebabanın üstlenmesi; Çocuk ödevlerini okulda unuttuğunda annenin gidip ödevleri alması veya çocuğun ödevlerini annebabanın yapması © Çocuğun arkadaşlarıyla yaşadığı problemleri annebabanın çözmesi Çocuğunuzun bağımsız ve kendine yetebilen, özgüveni gelişmiş bireyler olmaları için neler yapabilirsiniz? © Başta, çocuğu tehlikelerden gözetmek ve ona takviye etmekle aşırı koruyucu tavır arasındaki farkı iyi vermek gerekir Tabi ki, yetişkinler olarak çocukların yardıma ihtiyaçları olduğunda yanlarında olacağız, ancak yardımımız çocukların becerilerinin gelişmesini engellemek yerine onların gelişimini destekler nitelikte olmalıdır Örneğin kendi kendilerine yemek yemeleri ve üstlerini değiştirmelerine minik yaşlarda müsade belirlemek gibi © Çocuğa hasar gelmesini engellemenin tek yolu onun yerine işleri gerçekleştirmek yok, çocuğunuza zorunlu olan becerileri kazandırmak, yapabileceği işlerde onu serbest bırakmak ve hissettirmeden teftiş etmektir Sizin çocuğunuza güvenmeniz, gereksinim duyduğunda, sizden yardım alabileceğini hissettirmeniz onun da kendisine güvenmesini sağlayacaktır Ödevlerinde anlamadığı yerleri sorma istekliliğini destekleyin, ama ödevini siz yapmayın © Çocuğunuzu yeni şeyler denemesi için cesaretlendirmeli, bu konuda attığı adımları teşvik etmelisiniz Test yanılma yoluyla yapmaya çalıştıklarını onayladığınızı ve onu desteklediğinizi söyleyin © İşlerinizde size yardımcı olması için ona fırsatlar tanıyın Evin içinde yapabileceği sorumluluklar verin; masaya tabakları götürmek, veya sofranın toplanmasına yardımcı olmak gibi Bu sorumluluklarını yerine getirdiğinde onu sözlerinizle özendirme edin “Odanı fazla hoş toplamışsın, “Masayı kurduğun için teşekkür ederim gibi © Başarılı olamadığı şeyleri değil, başarılarını öne çıkarın Başarılı olduğunda onu sözlerinizle özendirme edin Yapmakta zorlandığı şeyleri onun yerine yerine getirmek yerine onu cesaretlendirin