Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Akarsuyun Özellikleri nedir
Akarsu Özellikleri
Dere Özellikleri nelerdir
Akarsuyun Özellikleri
Kaynak suları, yağışlar, kar veya buz erimeleri ile oluşan ve bir yatak baştan başa akan sulara akarsu denir Akarsular küçükten büyüğe doğru nehir, dere, öz, dere ve çay şeklinde sıralanır Bir akarsuyun doğduğu yere akarsu kaynağı, döküldüğü yere akarsu ağzı denir
AKARSULARIMIZIN GENEL ÖZELLİKLERİ
Türkiye! iklim koşullan ve yer şekillerinin çeşitliliğine emrindeki olarak sık bir dere ağına sahiptir Topraklarımızdan kaynağını bölge fazla sayıda nehir, altı manâlı havza ile bazı kapalı havzalara su taşır Ancak akarsularımızın uzunlukları fazla yok¬dir Türkiyenin bir yanmada oluşu ve dağların çoğunlukla kıyılara paralel sıralar hâlin¬de uzanması, uzun akarsuların oluşmasını engellemiştir Kıyılarımızdaki dağlardan kaynağını bölge akarsular, kısa bir yol aldıktan sonradan denize ulaşır böylece bu akarsuların boylan epeyce kısadır Kaynağını iç kesimlerden bölge akarsularımızın boylan daha uzundur bununla beraber en uzun akarsuyumuz olan Kızılırmakın boyu (iç Anadoluda genişçe bir kavis çizdiği hâlde) 1355 kmyi ancak bulur Akarsularımızın öteki bir özelliği de, taşıdıkları su miktarının az olmasıdır Türkiyenin büyük bir bölümünün alt kurak iklimin etkisinde olması sebebiyle az yağış alması bunun başlıca nedenidir Akarsularımızın taşıdıkları su miktarı azlığının diğer nedeni de, çay havzalarının gizli oluşudur Akarsularımızın boylan kısa, kollan da eksik olduğundan doğal olarak taşıdıkları su, artı olmamaktadır Fakat, her mevsim yağış¬lı olan Doğu Karadeniz Bölümünün akarsuları, daima bol su taşımaktadır Akarsularımızın rejimleri ahenkli değildir Türkiyede yağış rejiminin baştan savma oluşu, ilkbahardaki kar erimeleri ve yazın buharlaşmanın artı olması, akarsularımızın taşıdıkları su miktarının yıl her tarafında büyük değişikliklere uğramasının başlıca nedenle¬ridir Akarsularımızın tümünde, su seviyesinin en düşük düzeyde olduğu dönem, yaz mevsimidir Bu dönemde bazı akarsular baştan sona kurur Güz yağmurlarının başlaması ve buharlaşmanın azalmasıyla dere düzeylerinde artış başlar Akarsularımızın büyük bir kısmında su seviyesinin en yüksek düzeyde olduğu dönem, ilkba¬hara rastlar Bu dönemde yağışların artması ve kar erimeleri nedeniyle akarsuların su düzeyleri epeyce yükselir Yataklarının artı eğimli oluşu, akarsularımızın bir öteki özelliğidir bu nedenle akıntı hızları dolayısıyla erozyonu hızlandırıcı etkileri fazladır Bol alüvyon taşır ve de¬nizlere döküldükleri yerlerde deltalar oluştururlar Türkiyedeki akarsuların çoğunlukla denge profilini almamış olmaları, Türkiyenin son jeolojik zamanda şekillenmiş olma¬sından başka bir deyişle genç arazi yapısından kaynaklanmaktadır Akarsularımızın hidroelektrik enerji üretimine çok elverişli olmaları da kuytu ve derin vadiler oluşturma¬larının bir sonucudur böylece ülkemizde çok sayıda baraj üretilmiş ve hidroelektrik santrali kurulmuştur Akarsularımızın birçok, dağlık kesimlerden inmektedir Taşıdıkları kum ve çakıllarla yataklarını doldurdukları için denize yakın kısımlarında bile ulaşıma elverişli değildir Yalnızca Kocaırmak, kıyıdan 7 km iç kısma dek ulaşıma ihtimal verir Akarsularımızın, balıkçılık yönünden önemli bir potansiyele sahip olduğu söylene¬bilir Yeşilırmak, Kızılırmak ve Sakarya ağızlarında avlanan mersin balıklandın yumurtalarından havyar elde edilir Van Gölüne dökülen akarsuların ağızlarında da inci kefali denilen balık türü bolca avlanmaktadır Öteki akarsularımızda da kefal, sazan, ala¬balık, yayın vb balık türleri bulunmaktadır
2 BAŞLICA AKARSULARIMIZ
Her dere, bütün kollarıyla birlikte, kayıtlı bir bölgenin sularım toplar Akarsuyun sularını topladığı alana, o akarsuyun su toplama alanı ya da havzası denir Aynı deniz ya da gök dökülen akarsular da o göl ya da denizin havzasını oluşturur: Karadeniz havzası, Marmara havzası, Van Gölü havzası gibi Bir havzanın büyüklüğü, yer şekillerinin özelliklerine ve eğime göre değişir Sözgelimi; Ege ve Marmara havzaları epeyce bakımlı, Karadeniz havzası ise geniştir *
Akarsu Özellikleri
Dere Özellikleri nelerdir
Akarsuyun Özellikleri
Kaynak suları, yağışlar, kar veya buz erimeleri ile oluşan ve bir yatak baştan başa akan sulara akarsu denir Akarsular küçükten büyüğe doğru nehir, dere, öz, dere ve çay şeklinde sıralanır Bir akarsuyun doğduğu yere akarsu kaynağı, döküldüğü yere akarsu ağzı denir
AKARSULARIMIZIN GENEL ÖZELLİKLERİ
Türkiye! iklim koşullan ve yer şekillerinin çeşitliliğine emrindeki olarak sık bir dere ağına sahiptir Topraklarımızdan kaynağını bölge fazla sayıda nehir, altı manâlı havza ile bazı kapalı havzalara su taşır Ancak akarsularımızın uzunlukları fazla yok¬dir Türkiyenin bir yanmada oluşu ve dağların çoğunlukla kıyılara paralel sıralar hâlin¬de uzanması, uzun akarsuların oluşmasını engellemiştir Kıyılarımızdaki dağlardan kaynağını bölge akarsular, kısa bir yol aldıktan sonradan denize ulaşır böylece bu akarsuların boylan epeyce kısadır Kaynağını iç kesimlerden bölge akarsularımızın boylan daha uzundur bununla beraber en uzun akarsuyumuz olan Kızılırmakın boyu (iç Anadoluda genişçe bir kavis çizdiği hâlde) 1355 kmyi ancak bulur Akarsularımızın öteki bir özelliği de, taşıdıkları su miktarının az olmasıdır Türkiyenin büyük bir bölümünün alt kurak iklimin etkisinde olması sebebiyle az yağış alması bunun başlıca nedenidir Akarsularımızın taşıdıkları su miktarı azlığının diğer nedeni de, çay havzalarının gizli oluşudur Akarsularımızın boylan kısa, kollan da eksik olduğundan doğal olarak taşıdıkları su, artı olmamaktadır Fakat, her mevsim yağış¬lı olan Doğu Karadeniz Bölümünün akarsuları, daima bol su taşımaktadır Akarsularımızın rejimleri ahenkli değildir Türkiyede yağış rejiminin baştan savma oluşu, ilkbahardaki kar erimeleri ve yazın buharlaşmanın artı olması, akarsularımızın taşıdıkları su miktarının yıl her tarafında büyük değişikliklere uğramasının başlıca nedenle¬ridir Akarsularımızın tümünde, su seviyesinin en düşük düzeyde olduğu dönem, yaz mevsimidir Bu dönemde bazı akarsular baştan sona kurur Güz yağmurlarının başlaması ve buharlaşmanın azalmasıyla dere düzeylerinde artış başlar Akarsularımızın büyük bir kısmında su seviyesinin en yüksek düzeyde olduğu dönem, ilkba¬hara rastlar Bu dönemde yağışların artması ve kar erimeleri nedeniyle akarsuların su düzeyleri epeyce yükselir Yataklarının artı eğimli oluşu, akarsularımızın bir öteki özelliğidir bu nedenle akıntı hızları dolayısıyla erozyonu hızlandırıcı etkileri fazladır Bol alüvyon taşır ve de¬nizlere döküldükleri yerlerde deltalar oluştururlar Türkiyedeki akarsuların çoğunlukla denge profilini almamış olmaları, Türkiyenin son jeolojik zamanda şekillenmiş olma¬sından başka bir deyişle genç arazi yapısından kaynaklanmaktadır Akarsularımızın hidroelektrik enerji üretimine çok elverişli olmaları da kuytu ve derin vadiler oluşturma¬larının bir sonucudur böylece ülkemizde çok sayıda baraj üretilmiş ve hidroelektrik santrali kurulmuştur Akarsularımızın birçok, dağlık kesimlerden inmektedir Taşıdıkları kum ve çakıllarla yataklarını doldurdukları için denize yakın kısımlarında bile ulaşıma elverişli değildir Yalnızca Kocaırmak, kıyıdan 7 km iç kısma dek ulaşıma ihtimal verir Akarsularımızın, balıkçılık yönünden önemli bir potansiyele sahip olduğu söylene¬bilir Yeşilırmak, Kızılırmak ve Sakarya ağızlarında avlanan mersin balıklandın yumurtalarından havyar elde edilir Van Gölüne dökülen akarsuların ağızlarında da inci kefali denilen balık türü bolca avlanmaktadır Öteki akarsularımızda da kefal, sazan, ala¬balık, yayın vb balık türleri bulunmaktadır
2 BAŞLICA AKARSULARIMIZ
Her dere, bütün kollarıyla birlikte, kayıtlı bir bölgenin sularım toplar Akarsuyun sularını topladığı alana, o akarsuyun su toplama alanı ya da havzası denir Aynı deniz ya da gök dökülen akarsular da o göl ya da denizin havzasını oluşturur: Karadeniz havzası, Marmara havzası, Van Gölü havzası gibi Bir havzanın büyüklüğü, yer şekillerinin özelliklerine ve eğime göre değişir Sözgelimi; Ege ve Marmara havzaları epeyce bakımlı, Karadeniz havzası ise geniştir *
