Akaryakıtta Zamlar İsyan Ettirdi: Veresiye Yakıt Alışverişi Başladı mı?

Akaryakıt artırımlarında savaş nedeniyle yükselen petrol fiyatları tesirli olsa da bizde bu tesirin iki kat yaşanıyor olması ise iktisadın kırılganlığı olurken, her gün gelen artırımlardan son olarak dünkü iptal edildi. Son artırım iptal edilse de ay üzere bir müddette yaklaşık 3 kat yükseliş yaşanan fiyatlara vatandaşlar isyan ediyor.


Fiyat artış suratı ürkütücü!



Akaryakıta günlerdir üst üste gelen artırımlar herkesi isyan ettirdi. Altı ay evvel akaryakıt 7,76, motorin ise 7,30 liradan satılırken, artık 20 liraları aştı. 

Diken’e konuşan iktisatçı Mustafa Sönmez akaryakıt fiyatlarının şubat ayı itibariyle yıllık artışı yüzde 131’i bulduğunu belirterek “Mart sonunda bunun yüzde 155’i bulması çok muhtemel” dedi. İktisatçı Dönmez, akaryakıtta yaşanan artışın suratına dikkat çekerek şunları söyledi: 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’in datalarına nazaran, geniş tarifli akaryakıt fiyatlarının şubat itibariyle yıllık artışı yüzde 131’i buldu ve mart sonunda bunun yüzde 155’i bulması çok beklenen. Yıllık genel fiyat artışının yüzde 54,5 olduğu anımsandığında akaryakıttaki fiyat artış suratının ürkütücülüğü anlaşılabilir.

Akaryakıt fiyatlarında dünya genelinde artış var fakat TL’deki paha kaybı nedeniyle bu durumdan en çok etkilenen ülkelerden biri Türkiye.

Devletin aldığı vergi deponun yüzde kaçı?



Sönmez vergi konusunda hafifletici bir tedbir alınmadığını da söylerken, “Devlet, litre başına maktu olarak 2,2 TL ÖTV ve bu ÖTV’nin eklenmesi sonrası oluşan fiyattan da yüzde 18 KDV alıyor. Bu iki vergi, tüketicinin ödediği akaryakıt fiyatında yüzde 30’a yakın yer tutuyor” dedi. 

Akaryakıt üzerinden taban fiyattaki artırım ve alım gücü istikrarına örnek olarak da Şubat 2021’de 2 bin 825 TL olan net aylık taban fiyat ile o günün litre fiyatı 7,3 TL olan akaryakıttan 387 litre almanın mümkün olması ile 2022 Mart ayında taban fiyatın yüzde 50 artması ve net 4 bin 254 TL olmasına rağmen akaryakıtın litre fiyatının 20 TL olması ile alınabilen akaryakıtın 212 litreye inmesi ile karşılaştırdı. Bir yılda aylık taban fiyatın alım gücünün 175 litre daha az akaryakıt alabilmek olduğunun altını çizdi.

Her gün artırım olur mu?



Akaryakıttaki bu artışlar hem vatandaşların hem de esnafın gündeminde birinci sırada. Sokakta halk bu artırımları nasıl yorumluyor? 

Her gün artırım olur mu? Canımıza tak etti. Kâfi artık. Cumhurbaşkanı Erdoğan ‘Ekonomimiz çok âlâ artık kapıcıların bile arabası var’ diyor lakin o kapıcı otomobile binebiliyor mu onu da konuşmak lazım! Otomobilim çok kullanmıyorum artık. Sabah bakışıyoruz karşılıklı, sonra toplu taşımaya gidiyorum. Fakat toplu taşıma da değerli. Onlara da artırım gelmesi kaçınılmaz bu durumda. Arabayı çıkarsam bir kaygı çıkarmasam diğer bir sıkıntı. Hayatımda bu türlü bir periyot görmedim. Artık artırımları takip edemiyorum. Yalnızca akaryakıt artırımı da değil. Dolar fikir fiyatlar da düşecek dendi lakin düşmedi, tersine arttı.

Arabamı garaja çektim kullanmıyorum!



İsmini vermek istemeyen bir devlet memuru ise şu formda konuşuyor: 

Mazotun litre fiyatı 24 lira olmuş. Otomobilimi garaja çektim kullanmıyorum. Bu bu türlü durmaz da. Haftaya 30 lira olur. Her gün geliyor. Tamam dünya genelinde bir artış var lakin en çok etkilenen ülke biziz! Nedeni döviz! Ekonomik istikrarlarla keyfi olarak oynamalarının bedelini ödüyoruz. Daha da ödeyeceğiz üzere görünüyor. Çok üzülüyorum.

Taksiciler ise artık işlerin durmak üzere olduğunu anlatıyor: 

Kontak kapatacağız öbür bir devası kalmadı. Para kazanmıyorum ki. Aldığım para yakıta gidiyor. Yakıta çalışıyoruz artık. Bittik artık biz. Günde 15 saat çalışırsam lakin para kazanabilirim o da imkansız. Yalnızca yakıt masrafımız da yok. Plaka kirası, otomobil bakımı, durak aidatı derken yeni aya eksi bakiyeyle başlıyoruz. Güne eksi 700 lirayla başlıyoruz. Ayda bu 21 bin lira yapar. Taksilere en az yüzde 60 ek artırım yapılmalı. Akaryakıttan ÖTV ve KDV’yi de kaldırsınlar artık.

Gün içinde kazandığım parayı akşam akaryakıt şirketine verip meskene dönüyorum!



Dolmuş sürücüsü Naci beyefendi şöyle konuştu

Akaryakıt artırımları durmayacak muhakkak. Her gün artırım haberi alıyoruz, köşeye sıkışmış üzereyiz. Çalışsak öbür keder çalışmasak öteki sıkıntı. Kontak kapatmayı düşünüyoruz. Gün içinde kazandığım parayı akşam akaryakıt şirketine verip meskene dönüyorum. Fiyatlar daha da artacak görünüyor. Bir sonraki adımda aldığımız mazotu veresiye yazdırmak zorunda kalacağız. Acil artırım yapılması lazım. Fakat bu sefer de vatandaş mağdur olacak. Beşerler işe gelip giderken dolmuş kullanıyor. Onlar da dolmuş parasına çalışıyor olacak. Zati her şeye büyük oranda artırım geldi. Taban fiyata yüzde 50 artırım yaptılar ancak  2 bin 800 liranın alım gücü 4 bin 500 liradan daha fazlaydı. 2 bin liraya alabildiğimiz şeyleri artık 4 bin liraya alamıyoruz.