Akciğer kanseri erkeklerde en sık görülen kanser türlerinden biridir. Son yıllarda
sigara kullanımının artması ile birlikte kadınlarda da sık görülmeye başlanmıştır ve akciğer
kanseri sıklığı giderek artmaktadır. Hastalığın bilinen en sık nedeni sigara içmektir. %80-90
oranında akciğer kanserinden sigara sorumludur. %10-20’lik kısım ise genetik ve çevresel
faktörler ile ilişkilidir. Diğer kanserlerde olduğu gibi akciğer kanserinde de erken teşhis çok
önemlidir. Erken teşhis edilen hastalarda ameliyatla hastalıklı bölgenin çıkarılması en etkili
tedavi yöntemidir. Maalesef günümüzde teknik ilerlemelere rağmen erken (ameliyat
edilebilir) evrede tanı konabilen hasta oranı %15 civarındadır.
Akciğer kanserine neden erken tanı konamıyor?
Bunun başlıca iki nedeni vardır. Birincisi tümör akciğerin uç kısımlarında (periferik)
ise ileri evrelere gelinceye kadar belirti vermeyebilir. Diğer gecikme nedeni ise sigara içen
hastalarda sigaraya bağlı öksürük ve nefes darlığı gibi belirtiler akciğer kanseri belirtileri ile
karıştığı için hasta akciğer kanserine bağlı belirtilerin farkına varamaz. Hastaları doktora
getiren en önemli belirti ise kanlı balgamdır. Kanlı balgam çıkarma bu hastalarda kanser olma
ihtimalini akla getirir ve doktora başvururlar. Bu durum tümörün daha çok bronşların
görülebilir bölgelerinden (santral yerleşimli tümör) olduğunu düşündürür.
Kanlı balgam gerçekten akciğer kanseri belirtisi olabilir. Özellikle sigara içenlerde
uyarıcı bir belirtidir. Böyle hastalarda bazen akciğer grafisi ve bilgisayarlı tomografide
tümöre ait bulgu olmayabilir. Bu durumda en önemli erken tanı yöntemi bronkoskopidir.
Bronkoskopi hava yolarının içini bronkoskop cihazı yardımı ile kamerayla görerek
incelemektir. Bu yöntemle hastalıklı görünen bölgeden biyopsi alınır. Hastalığın kesin tanısı
ve türünü belirlemeye yardımcı olur. Bu bize tedavide de (akıllı ilaç) yol göstericidir.
2
Bronkoskopi nasıl yapılır?
Bronkoskopi iki şekilde yapılır. Birincisi hastanın boğaz ve burnuna sprey yardımı ile
lokal anestezi uygulanır. İşlem sırasında bronkoskop içinden lokal anestetik ilaç gerektiğinde
verilebilir. Hasta işlemlerin farkında ve uyanık olduğu için öksürük ve nefes alamama hissi
gibi şikâyetler olabilir. Hasta için konforlu bir işlem değildir. Bazen ikinci kez bronkoskopi
gerekirse çoğu hasta bunu kabul etmez. İkinci yöntemde ise hastaya anestezi doktoru
tarafından damar yolu ile ilaç verilerek uyutulur. Fakat diğer ameliyatlarda olduğu gibi
hastanın solunumu baskılanmaz ve solunum cihazına bağlanması gerekmez. Hasta işlem
sırasında kendi normal solunumuna devam eder. Hastanın bronkoskopi sırasında nefes darlığı,
öksürük ve ağrı gibi hiçbir şikayeti olmaz. Bu yöntem hasta için çok konforludur. Hasta rahat
olduğu zaman işlemi yapan hekim de çok daha rahat olduğundan gerektiği kadar biyopsi alınır
ve ikinci işlem çoğu zaman gerekmez. Özetle sigara içenlerde yada ailede akciğer kanseri
olanlarda öksürük kanlı balgam şikayeti devam ediyorsa akciğer grafisi ve bilgisayarlı
tomografi normal olsa bile akciğer kanseri erken teşhisi için bronkoskopi yapılması erken
teşhis için çok önemlidir.