Son seçimlerden sonra mahallî idarelerdeki yükü azalan AKP, denetimi kaybetmeme çabalarını sürdürüyor. AKP Genel Lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla evvelki gün Resmi Gazete’de yayımlanan genelge ile belediyelerin Mahallî Akıllı Kentler Konseyi tarafından yönetilmesini öngören “Ulusal Akıllı Kentler Stratejisi ve Aksiyon Planı (2020-2023)” açıklandı.
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülecek plan, mahallî idarelerde bütüncül strateji ile “ortak vizyon ve yol haritası” belirleme temelinde hayata geçirilecek. Aksiyon Planı’nda “Akıllı Şehir” modeli “insan müdahalesine gerek duyulmadan kentin bilgi ve uzmanlığa dayalı olarak gelecek öngörüleriyle kendi kendini yönetebilmesi” olarak tanımlanmakla birlikte yönetimsel önemli değişiklikler getiriyor.
EVVEL KANAL İSTANBUL’A
Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, projeyi Kanal İstanbul vurgusu ile tanıttı. Kurum, “Kanal İstanbul projesiyle İstanbul’a trafik, toplumsal donatı ve yeşil alanlarıyla nefes aldıracak birinci örnek akıllı kenti de yapacağız” dedi.
CUMHURBAŞKANI HİMAYESİ
İktidarın lokal seçimlerden çabucak evvel çalışmalarına başladığını duyurduğu plan on ayda yayımlanacak hale getirildi.
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından başlatılan çalışmalarda, yeni hükümet sistemi ile Cumhurbaşkanlığı bünyesinde oluşturulan Mahallî İdare Siyasetleri Şurası da tesirli oldu. Şuraya “Akıllı şehircilikle ilgili araştırmalar yaparak strateji tekliflerinde bulunmak” misyonu verilerek bu hususun “Cumhurbaşkanlığı himayesine alındığı” bildirildi.
UYUM SARAY’DA
Hareket Planı’nın hayata geçirilmesinde Cumhurbaşkanlığı ile Etraf ve Şehircilik Bakanlığı ve mahallî idareler faal rol oynayacak. Cumhurbaşkanlığı’nın birtakım kurumlarla ortaklaşarak üstleneceği vazifeler şöyle:
>2020-2023 Ulusal Akıllı Kentler Stratejisi ve Aksiyon Planı’nın hayata geçirilmesi, izlenmesi ve kıymetlendirilmesi,
>Akıllı kent paydaşları ortasında işbirliği ve uyum sağlanması,
>Kente has lokal akıllı kent stratejisi ve yol haritası hazırlanması ve yaygınlaştırılması,
>Mahallî akıllı kent yönetişim sistemi ve tertip oluşturulması, işlerliği ve sürdürülebilirliğinin sağlanması.
>Kentsel dönüşüm ve gelişim alanlarının Akıllı Bölgeler olarak kıymetlendirilmesi.”
HARCAMADA KELAM SAHİBİ
Akıllı kent yatırımlarında kaynakların faal ve verimli kullanımına yönelik bütüncül ve planlı bir yatırım ortamı sağlanması maksadını gerçekleştirme vazifesini de Cumhurbaşkanlığı, Hazine ve Maliye ile Etraf ve Şehircilik Bakanlığı yerine getirecek. Bu gaye doğrultusunda mahallî idareler dahil tüm kamu yönetimlerinin yatırım projeleri ve buna ait harcamalarının izlenmesi Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılacak.
LOKAL AKILLI KENT KONSEYİ
Plana nazaran kentler, Mahallî Akıllı Kent Şurası tarafından merkezi olarak yönetilecek. Konsey, üst seviye siyasi ve bürokratik iradeyi temsil eden siyasi başkanlar ile tüm ekosistem paydaşlarının üst idaresinden oluşacak.
ÖLÇÜ 50 BİN NÜFUS
Akıllı Kent dönüşümü nüfusu 50 binin üzerinde olan tüm yerleşim yerlerini kapsayacak. Bunun yanı sıra tarım, sanayi, turizm ve hizmet üzere kesimlerde ağır faaliyet gösteren ve nüfusu dönemsel olarak 50 bin ve üzeri olan kentsel alanlar da kent olarak nitelendirilerek kapsama dahil edildi.
UZAKTAN YÖNETME ANLAYIŞI
CHP İzmir Milletvekili, Bornova eski Belediye Lideri Kamil Okyay Sındır, Ulusal Akıllı Kentler Stratejisi ve Aksiyon Planı’nı, “Yerelin yetkilerini merkeze devretme stratejisi” olarak kıymetlendirdi. Aksiyon planının kentleri “uzaktan yönetmeye” yarayacağını tabir eden Sındır, “Avrupa ülkelerinde lokal idareler için demokrasi, diyalog ve ademi merkeziyetçilik yani idarenin yerele aktarılması stratejisi izlenir. Türkiye’de ise bunun tam zıddı uygulanıyor. Aslında iktidar, bakanlık eliyle plan notlarında tadilat yaparak yerelin yetkilerinin bir kısmını kullanıyordu. Artık bunu genişletecekleri görülüyor. Dünya yerele daha çok özerklik ve yetki verme uğraşı içerisindeyken bizim bilim ve teknolojiyi merkeziyetçi anlayışa hapsetmemiz kabul edilemez. Bu durum demokrasiye, temel hak ve özgürlüklere karşı bir anlayıştır” dedi
SARAY’IN DEĞİLHALKIN AKLI OLMALI
“Akıllı şehir” kavramının bilim ve teknoloji kullanılarak etrafın, tabiatın, kent idaresinin daha faal ve verimli sürdürülmesini söz ettiğini bildiren Sındır, “Akıllı kent, merkezi idare aklına ilişkin bir kenti değil, yerelin kendi dinamiklerinden elde edilen datalar üzerinden idaresi söz eder. Bunu bile bir manipülasyonla merkeziyetçi idareye evirmeye çalışmalarını reddediyoruz. Akıllı kent halkın ve ömrün aklının kullanıldığı kentleri söz eder, Saray’ın aklını değil” diye konuştu.
Nurcan Gökdemir/Birgün