Akıllı Tasarım - Akıllı Tasarımın Teorisi Hakkında Bilgi

Akıllı Tasarım Akıllı Tasarımın Teorisi

Akıllı tasarım, evrenin ve icerisindeki canlıların doğal secilim gibi modern bilimin kabul ettiği sureclerle oluşamayacağını, bu nedenle zeki ve bilincli bir varlık tarafından tasarlandığını iddia eden bir goruş Akıllı tasarım iddiası, bilim cevreleri tarafından Yeni yaradılışcılık (İng: New creationism) olarak anılmaktadır


AT destekcilerine gore ise Akıllı Tasarım evrimin gayesel bir icerik taşıdığını iddia eden evrimsel bir yaklaşımdır Canlı genomlarında ki bilginin kokeninin ancak tasarımla acıklanabileceğini iddia eder İlk canlı organizmadaki temel tasarımın, tanık olduğumuz tum canlılığı ortaya cıkaran kaynak kodu icerdiğine, evriminde bu kaynak kodu kullanarak ve onun cevresinde bir oğrenme sureci olarak belirli bir amac doğrultusunda, genomun icerisinden, gene genomun cevre koşullarına uymasını sağlayacak şekilde gerekli verileri urettiğini, sectiğini, derlediğini iddia eder Doğal secilim, mutasyon ve diğer evrimsel mekanizmaların kendilerinin de aslında temel tasarımı şekillendiren surec mekanizmasındaki parcalar olduğunu savunur


Akıllı Tasarım argumanı, tum canlı organizmaların aşağı yukarı gunumuzdeki halleri ilebir akıllı tasarımcıtarafından tasarlandığını goruşunu benimserAkıllı tasarımın kuramını benimseyenler, coğunlukla bu tasarımın kimintarafından yapıldığını acıklamaktan ozenle kacınır, herhangi bir tek tanrılı dinin tanrısının ismini telaffuz etmezler (Allah, Kutsal Ucleme, Yehova vs) Bunun nedeni kısmen, Akıllı Tasarım'ın okullarda evrim teorisine bilimsel bir alternatif olarak okutulmasını sağlamaktır Akıllı tasarımın onderliğinin yapıldığı ABD'de din reklamının yapılması ve dinin yaygınlaştırılmaya calışılması anayasaya aykırıdır


Akıllı Tasarım kuramını benimseyenler arasında genel olarak iki kol olduğu soylenebilir Bunlardan ilki yaratılışcılığa yakın olan ve turlerin ortak bir atadan gelmediğini savunan kısımdır Akıllı tasarım kuramını benimseyenlerin buyuk kısmını bunlar oluşturur Diğer kol ise evrimin var olduğunu ve ortak atayı savunan fakat yaratılıştan sonraki bu sureclerin ve evrendeki diğer tum sureclerin belirlenmiş bir şekilde bir tasarımcı tarafından yonlendirildiğini savunan gruptur Onden yuklemeli evrim bu tur bir goruştur Akıllı tasarım kuramcıları icinde ceşitli goruşler olsa da; genel olarak Akıllı tasarım kuramının neyi savunduğu konusunda yapılan acıklamalarda, turlerin değişmediği iddiası yer almaz Bu yuzden hem turlerin ortak atadan geldiğine inanan hem de inanmayanlar Akıllı tasarımı savunabilmektedir


Tarihce

Tasarım kuramının temelleri ilk olarak 1802 yılında İngiliz Anglikan din adamı William Paley tarafından ortaya atılmıştır Paley, Yerde bir cep saati bulursanız, daha once hic boyle bir şey gormemiş olsanız bile onun zeki bir varlık tarafından yapıldığını hemen anlardınız diyordu9 Paley aynı şeyin doğa icin de gecerli olduğunu duşunuyordu Ona gore doğanın karmaşıklığı tasarımının kanıtıydı


Akıllı tasarım kuramı, 1990'larda Darwinci biyolojik evrim teorisinin bir reddi olarak başlıca ABD'de ortaya cıktı Biyokimyacı Michael Behe'nin Darwin'in Kara Kutusu kitabı bu kuramın ilk buyuk cıkışı olmuştur


Akıllı Tasarım argumanı, 17431805 yılları arasında yaşamış Anglikan din adamı William Paley'in temellerini attığı indirgenemez karmaşıklıkiddiaları ekseninde şekillendi
İndirgenemez karmaşıklık

Akıllı tasarımın en yaygın kullanılan kavramlarından biri indirgenemez karmaşıklıktır Bu kavram AT'nin onde gelen isimlerinden Michael J Behe tarafından her biri temel işleve katkıda bulunan, birbiriyle etkileşim halinde olan, iyi eşleşmiş ceşitli parcalardan oluşan ve bu parcalardan herhangi birinin cıkarılmasıyla işlevini gercekleştiremez hale gelecek tek bir sistemiifade etmek icin icad edilmiştir Akıllı tasarım doğada bu tur sistemler bulunduğunu ve bu sistemlerin kademe kademe doğal sureclerle oluşamayacağını cunku daha basit bir sisteme indirgenemeyeceğini iddia eder Fakat bu gune kadar one surulen tum orneklerin indirgenebilir oldugu bilimsel calışmalarla gosterilmiştir Richard Dawkins'in Kor Saatcikitabı tamamen bu konuya odaklanmıştır ve karmaşıklığın nasıl daha basite inergenebileceğini gosteren pek cok ornek icermektedir İndiregenebildiği gozlenenen bazı ornekler şunlardır:

* Ucma işlevini yerine getiremeyen yarıkanatların, yuksekten atlarken duşuşu yavaşlatma ozelliğinin olması Ozellikle sadece ağacların uzerinde yaşayan ve toprak tabanının kendileri icin tehlike arz ettiği canlılarda, bu ozellik hayati bir oneme sahiptir ve ağactan ağaca atlamaya olanak sağlar
* Renkleri veya şekilleri ayırt edemeyen farklı gozlerin varlığı Bu gozler daha ilkeldir ve algı dereceleri cok duşuktur Buna rağmen hareketleri gorebilmeye ve bunlardan kacabilmeye olanak sağlar

Bilimsellik tartışmaları

Akıllı tasarım kuramını benimseyenlerin makaleleri ceşitli yayınlarda yer almıştır fakat hicbirisi biyoloji ve genel olarak bilim alanında saygın ve kabul goren yayınlar olmamakla beraber kimi yayınlardan geri cevrilmiştir Bu makalelerden hicbirisi somut bir araştırma sonucu uretilmiş yayınlar değildir


Bilim camiasına gore ise akıllı tasarım, doğal secilim konusundaki temel bir yanlış anlamaya dayanır ve bircok canlının evrimsel tarihindeki oncul sistemlerin varlığını inkar ettiğini savunurHicbir şekilde deneysel bulgulara dayanmaz ve dolayısıyla bilimsel değildir


Bilimsel camianın cok buyuk bir coğunluğu akıllı tasarımı bilimsel olmayan, sozdebilim veya cop bilimolarak gormektedir


Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi gibi sayısız bilimsel birlik, hayatın kokenine dair akıllı tasarım ve diğer tum ilahi mudahele iddialarının, deneysel olarak test edilecemeyecekleri, hicbir tahminde bulunamayacakları ve kendi yeni hipotezlerini yaratamayacakları icin bilim olmadığını belirtmiştir Akıllı tasarımı savunanlar bu goruşe katılmaz ve akıllı tasarımın iddialarının test edilebilir olduğunu savunurlar Fakat Akıllı Tasarım kuramına karşı cıkan bazı bilim insanları Akıllı Tasarım kuramının iddialarını bilimsel kabul ederek curutme amaclı bilimsel savlar ortaya koymuşlardır Buna karşın tartışmalar hala surmektedir