Akne oluşumu ve tedavisi

AKNE:

Ergenlik sivilceleri birinci gençlik çağının sıradan belirtilerinden biri üzere algılansa da, yalnızca yağ bezleri çok üretim yapan gençlerde görülür. Ergenlik sivilceleri tedavi edilmezse gencin bu hassas periyodunda psikolojisini, muhiti ve arkadaşlarıyla alakalarını olumsuz tesirler.

Oluşumu
Akne vulgaris, yani ergenlik sivilcesi aslında bir yağ bezi illetidir. Birinci görülme yaşı 12-15 arası olarak belirlenir. Bu devirde ölçüsüz yağ üretmeye başlayan cilt gereğince temizlenmezse yağ bezlerinin ucu tıkanır, içinde mikroplar üremeye başlar. Sonuçta siyah noktalar, pürüzler yahut cerahatlı, ağrılı kist biçiminde sivilceler meydana gelebilir.

Sebum diye isimlendirilen cilt yağı üretimi hormon murakabesi altında işlev görür. Hormonların en üst seviyede çalıştığı gençlik yılları boyunca ağır yağ üretiminin sürmesi sivilce gelişimini devam ettirebilir. Yağ bezlerinin çokça çalışması yıllar içinde yavaşlar. Ergenlik sivilceleri de hengam içinde azalır ya da külliyen kaybolur. Lakin bu düzelme yıllar sürebilir.

Hormonların tesiri
Genç kızlarda sivilcelere adet düzensizliği, çok tüylenme ve kilo alımı eşlik ediyorsa yumurtalıkta çok sayıda kistin görüldüğü ‘polikistik over sendromu’ denen durum laf konusu olabilir.

Ergenlik periyodunda sivilcesi olmadığı halde yirmili yaşlarında başlayan hatunlarda da hormon testleri yapılması önerilir. Bu durumlarda sivilce, çok hormon salgılayan kist ve tümörlerle bağlantılı olabilir.

Tetikleyiciler
Adet öncesindeki bir haftalık devirde ve gerilim ya da gerginlik varlığında sivilcelerde artma olur.

Her ne kadar araştırmalar sivilce ve diyet arasında ilişki kuramamışsa da, ölçüsüz yağlı ve şekerli, kalori bakımından güçlü bir diyetin sivilceleri hafifçe artırdığı gözlemlenir. Kabuklu yemişler, çikolata ve gazlı içeceklerin de çok ölçüde alınmaması önerilir.

Tedavi
Tedavi iki cihetten çok gereklidir. Sivilceli bireyler toplumsal hayata katılmakta zorlanabilir. Aknesi olan gençlerin arkadaşlık, mektep ve iş ortamlarında kendilerini mesut hissetmeleri zorlaşır. Ayrıyeten tedavi edilmeyen sivilceler iz de bırakabilir. Çoğalan izler yüze girintili çıkıntılı, pürüzlü, konum yer esmer ve al bir görünüm verebilir.

Lazer, peeling, mezoroller üzere sistemlerle izler tedavi edilebilse de, devranında sivilceyi tedavi etmek daha kolaydır.

Sivilce tedavisinde esas iki yaklaşım bulunur. Öncelikle kalıcı ve esaslı bir tahlil olan izotretionin içeren ilaçlar kullanılarak yağ salgısını azaltmak ya da oluşan ziyade yağı mütemadi olarak temizlemek üzere jeller, kremler, hususî hazırlanmış solüsyonlar, antibiyotikler kullanmak gerekir.

Bu tatbikin yanı sıra, sistemli olarak yapılan cilt bakımı yararlı olur. Peeling, ultraviyole, lazer tedavisi üzere seçenekler de bulunur.

En değerli mevzulardan biri, siyah nokta ve iltihaplı sivilcelerin sıkılmamasıdır. Elimizde, tırnaklarımızda bulunan mikroplar esasen hassas olan bu nahiyede yaygın enfeksiyona sebep olabilir. Ayrıyeten sivilceleri sıkmak iz kalmasına yol açabilir. Sair kıymetli nokta ise tedavinin sistemli olmasıdır.

Kliniğimizde sivilceler ayrıntılı olarak kıymetlendirilir ve tedavinin yanı sıra gereken tatbikler hijyenik koşullarda gerçekleştirilir.