Pahalı okurlarım bugünkü yazımda akne ve neticesinde oluşan izler ile bunların tedavilerinden bahsetmek istiyorum.
Değişik formları bulunan akne, kıl folikülü (yuvası) ve buna bitişik duran yağ bezlerinin uzun seyirli iltihabi bir illetidir. Her iki cinste, tüm ırklar ve yaş kümelerinde görülebilen akne en sık genç erişkinleri (15-20 yaş aralığı) tesirler. Akne umumiyetle bünyesel yatkınlık yerinde gelişse de ilaçlar (vitaminler, glukokortikoid/kortizon içeren ilaçlar, epilepsi ilaçları, birtakım antibiyotikler), kozmetik eserler, nemli çevresel ortam, beslenme alışkanlıkları (işlenmiş ve glisemik indeksi yüksek azıklar, süt ve süt ürünleri), duygusal gerilim ve hormonal düzensizlik üzere etkenler tarafından tetiklenebilir.
Akne umumide yüzü tutmakla bir arada ense, göğüs ve sırtı da tutabilir. Başlangıçta siyah nokta ve beyaz noktalar (açık ve örtük komedonlar), daha ilerleyen devirde ise kızarık şişlikler, irinli apse ve akıntılı kistler ile seyreden hastalık, tutarlı formda tedavi edilmezse kişinin toplumsal hayatını önemli manada olumsuz etkileyebilecek leke ve izler bırakarak güzelleşir.
Hafif şiddette seyreden akne olguları için antiseptik, antibiyotik ve a vitamini türevleri (retinoik asit, adapelen) içeren sürülecek ilaçlar (krem, jel, pomat), kimyasal peeling (salisilik asit, TCA), lazer (Spectra) peel, daha şiddetli seyreden olgularda ise ağızdan antibiyotikler ve isotretinoin kullanılabilir. Ek olarak, komedonların mekanik olarak temizlenmesi (komedon ekstraksiyonu), hormonal bozukluğun eşlik ettiği olgularda hormon tedavileri (doğum denetim hapları), kist ve apselerin drenajı ve/veya lezyon içi ilaç enjeksiyonu sistemleri de akne tedavisinde sıkça kullanılır.
Akne tedavisinde ağızdan isotretinoin tedavisi için kullanılan ilaçların (Roaccutane, Zoretanin, Acnegen, Aknetrent) hususî bir konumu olduğu için daha çokça açıklamanın gerekli olduğunu düşünüyorum. Bu ilaçlar aknenin oluşumundaki tüm evreler üzerine tesirli a vitamini türevleridir. Her ilaç tedavisi üzere birtakım istenmeyen tesirleri bulunan bu ilaçlar sadece Dermatoloji eksperi gözetiminde kullanılmalıdır. Hekiminiz sizi ilacın mümkün olumsuz sonuçları hakkında bilgilendirerek tedavi başlangıcında ve makul aralıklarla (genellikle ayda bir defa) sizi muayene edip kan tahlillerinizi görmek isteyecektir. Bu ilaçlarla ilgili en kıymetli bilinmesi gereken bahis, ilacın ana karnındaki bebek üzerinde hayatla bağdaşmayan olumsuz tesirleri (teratojenik) olduğudur. Bu bakımdan ilacı kullanırken ve tedavi bitiminden bir ay sonrasına kadar kan bağışında bulunmamak ve (yalnızca hatun hastalar için) tesirli bir veladet denetim yolu ile korunmak gerekir. Bu ilaçların hatun yahut erkek doğurganlığı üzerine olumsuz bir tesirleri (kısırlık) bulunmamaktadır.
Akne tedavisi çoklukla haftalar, aylar boyunca devam eden, çeşitli tıbbi tatbikler arasında elverişli geçişler yapılması suretiyle tedavinin kişiselleştirilmesinin gerektiği bir süreçtir. Bu süreci akıllıca yönetebilmek ise Dermatoloji eksperinin vazifesidir.
Bir sonraki yazımda akne izleri ve bunların tedavileri ile devam edeceğim. Sağlıklı günler dilerim.
Değişik formları bulunan akne, kıl folikülü (yuvası) ve buna bitişik duran yağ bezlerinin uzun seyirli iltihabi bir illetidir. Her iki cinste, tüm ırklar ve yaş kümelerinde görülebilen akne en sık genç erişkinleri (15-20 yaş aralığı) tesirler. Akne umumiyetle bünyesel yatkınlık yerinde gelişse de ilaçlar (vitaminler, glukokortikoid/kortizon içeren ilaçlar, epilepsi ilaçları, birtakım antibiyotikler), kozmetik eserler, nemli çevresel ortam, beslenme alışkanlıkları (işlenmiş ve glisemik indeksi yüksek azıklar, süt ve süt ürünleri), duygusal gerilim ve hormonal düzensizlik üzere etkenler tarafından tetiklenebilir.
Akne umumide yüzü tutmakla bir arada ense, göğüs ve sırtı da tutabilir. Başlangıçta siyah nokta ve beyaz noktalar (açık ve örtük komedonlar), daha ilerleyen devirde ise kızarık şişlikler, irinli apse ve akıntılı kistler ile seyreden hastalık, tutarlı formda tedavi edilmezse kişinin toplumsal hayatını önemli manada olumsuz etkileyebilecek leke ve izler bırakarak güzelleşir.
Hafif şiddette seyreden akne olguları için antiseptik, antibiyotik ve a vitamini türevleri (retinoik asit, adapelen) içeren sürülecek ilaçlar (krem, jel, pomat), kimyasal peeling (salisilik asit, TCA), lazer (Spectra) peel, daha şiddetli seyreden olgularda ise ağızdan antibiyotikler ve isotretinoin kullanılabilir. Ek olarak, komedonların mekanik olarak temizlenmesi (komedon ekstraksiyonu), hormonal bozukluğun eşlik ettiği olgularda hormon tedavileri (doğum denetim hapları), kist ve apselerin drenajı ve/veya lezyon içi ilaç enjeksiyonu sistemleri de akne tedavisinde sıkça kullanılır.
Akne tedavisinde ağızdan isotretinoin tedavisi için kullanılan ilaçların (Roaccutane, Zoretanin, Acnegen, Aknetrent) hususî bir konumu olduğu için daha çokça açıklamanın gerekli olduğunu düşünüyorum. Bu ilaçlar aknenin oluşumundaki tüm evreler üzerine tesirli a vitamini türevleridir. Her ilaç tedavisi üzere birtakım istenmeyen tesirleri bulunan bu ilaçlar sadece Dermatoloji eksperi gözetiminde kullanılmalıdır. Hekiminiz sizi ilacın mümkün olumsuz sonuçları hakkında bilgilendirerek tedavi başlangıcında ve makul aralıklarla (genellikle ayda bir defa) sizi muayene edip kan tahlillerinizi görmek isteyecektir. Bu ilaçlarla ilgili en kıymetli bilinmesi gereken bahis, ilacın ana karnındaki bebek üzerinde hayatla bağdaşmayan olumsuz tesirleri (teratojenik) olduğudur. Bu bakımdan ilacı kullanırken ve tedavi bitiminden bir ay sonrasına kadar kan bağışında bulunmamak ve (yalnızca hatun hastalar için) tesirli bir veladet denetim yolu ile korunmak gerekir. Bu ilaçların hatun yahut erkek doğurganlığı üzerine olumsuz bir tesirleri (kısırlık) bulunmamaktadır.
Akne tedavisi çoklukla haftalar, aylar boyunca devam eden, çeşitli tıbbi tatbikler arasında elverişli geçişler yapılması suretiyle tedavinin kişiselleştirilmesinin gerektiği bir süreçtir. Bu süreci akıllıca yönetebilmek ise Dermatoloji eksperinin vazifesidir.
Bir sonraki yazımda akne izleri ve bunların tedavileri ile devam edeceğim. Sağlıklı günler dilerim.