Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Akne nedir?
Akne, cildimizin gözeneklerinin üzerinde yerleşen, al renkte, ciltten kabarık olarak görülen, vakit devir içi iltihaplı olabilen sivilcedir. Çoklukla yüzde, daha sonra sırtta, omuz başlarında ve göğüs V ortamında görülür. Buna emsal görünümde her sivilce akne değildir. Bazen folikülit denilen kıl dönmeleri de akne üzere görünebilir.
Kimlerde görülür?
Ergenlik periyodunun sorunu olduğu için 12-25 yaş arasında sık olarak görülür. Günümüzde bu yaş aralığı bazen münhasıran kızlarda 9-10’lu yaşlara kadar inmiştir. Ergenlik periyodunda olmasına karşın çoklukla kan hormon seviyeleri olağandır.
Lakin androjen hormonlar denilen baskın olan hormonlar cilt üzerinde sebum üretimini arttırarak, cildi parlak ve yağlı, gözenekleri genişlemiş, içleri siyah nokta (komedon) ile dolmuş hale getirebilir. Velev bu hormonlar süreksiz olarak ciltte tüylenme de yapabilir. Bununla birlikte kızlarda daha şiddetli tüylenmeler varsa ve beraberinde adet düzensizliği de görülüyorsa polikistik over denilen (yumurtalıklarda kistik yapı) durum açısından bir jinekoloji bilirkişisi tarafından değerlendirilmekte yarar vardır.
Yağlanan cildin gözeneklerinin tıkanması daha kolaydır, tıkalı gözenekler bakteriler için şık bir hayat yeri olduğundan bakteriler, bu küçük deliklerin içinde yuvalanırlar ve orayı şişirerek akneye neden olurlar.
Akne Tedavisi
Aknenin tedavisinde prensip, cildi sistemli olarak sabah ve akşam ılık suyla ve yağlı yahut akneli ciltlere müsait jellerle yıkamaktır.
Akabinde tonik kullanmak bu tip durumlarda kalan yağı uzaklaştırmak, gözenek içlerini daha düzgün temizlemek için iyidir. Bu maksatla formüle edilmiş hafif salisilik asitli solusyonlar, birebir vakitte sivilceler üzerinde de düzgünleştirici özelliklere sahiptir.
Temizlenen cilde akneli ciltler için tasarlanan nemlendiriciler kullanılabilir. Şayet cildin nemi âlâ ise gerek yoktur.
Hekiminizin önerdiği akne ilaçlarını sabah ve akşam sistemli olarak kullanmak ve bilhassa 2-3 ay sabretmek kuraldır. Zira cildin aylık döngülerini atlatıp kullanılan eserlerin olumlu karşılık vermesi için en az bu müddete gereksinim vardır. Bazen sürülen ilaçların yanına kısa müddetli kullanılan antibiyotik tedavileri de ek edilebilmektedir. Akne için kullanılan bu ilaçların 2-4 ay kullanılabilen düşük dozlu formları birden fazla kere başarılı olmaktadır, ama ne yazık ki akne tekrar tekrar edebilmektedir. Zira bu hastalık akıntıya kürek çekilen bir devrin yani mütemadi androjen tesirli hormonların yönetimdedir.
Kistik akne nedir?
Birtakım akneler ufak değildir. Bir çok gözeneğin çıkışları birebir anda tutulmuştur. Epeyce sert, bazen ortası hafifçe yumuşamış, pembeden mora gerçek değişen renklerde, birden fazla sefer ağrılı ve büyük nodüller ya da kistler biçimindedir. Bunların tedavisi sürülen ilaçlarla değil, ağızdan önerilen retinoidlerle yani A vitamini türevi eserlerle olmaktadır. Şayet devrinde bu tedavilere başlanmazsa bu lezyonlar çok geç iyileştikleri için mekanlarında önemli iz bırakmaktadırlar. Bu izler ciltten çukur olucak biçimde, bazen fibröz (sert) bantlar, ya da büzülmeler halinde olabilmektedir.
Retinoik asitler
Hücre büyümesinde ve farklılaşmasında rol oynayan A vitamini, görme fonksiyonunda, üreme ve başka üreyen hücrelerin olduğu tüm sistemlerde gereksinim duyulan bir vitamindir. A vitamininden (retinol) doğal olarak oluşan retinoidler ve sentetik türevleri, kimyasal yapılarıyla ve işlevleriyle A vitaminine benzemektedir.
Doğal retinoidler; A vitamini (retinol), ve onun metabolitleri olan retinaldehit ve retinoik asittir. İçeriğinde retinol ve gibisi olan her şey A vitamini üzere vazife yapacaktır. Cildin 2. tabakası ve gençliğinin anahtar konumu olan dermis ve bazal katmanda aktive olur. Burada kollajen ,elastin ve hyaluronik asit denilen şeker jölesi kıvamındaki şeffaf bağ dokusunun üretimini arttırmak için fibroblastları (cildin fabrika hücrelerini) uyarır. Kollajen ve elastin üretimini arttırarak cilde kaybettiği elastikliği tekrar kazandırır. Cilt ve saç hücrelerinin (keratinositlerin) hücresel üretimini-genetik yazılımını onarır. Ciltteki yeni damar imalatını da düzenleyerek cildi tamir eder ve sıhhat verir.
Eczanelerde yalnızca cilt marazları bilirkişisinin yazacağı reçete ile alınabilen isotretinoin içerikli sentetik retinoik asitler bulunur. Hekiminiz umumiyetle her ay sizi takip eder, birden fazla kez kan testleri ile karaciğer enzimlerine bakılarak yapılan bu aylık takipler 6-8 ay sürer. Her ay takip edilen hasta günden güne güzelleşmeye başladığında morali tekrar bölgesine geleceğinden sabretmeyi de basitçe kabullenir, takiplerini hiç aksatmaz. Bu tedavide cilt adeta içeriden peeling olur yani soyulur. Lakin o kadar naif ve uzun devirli bir soyulmadır ki; bu durumu bizler yalnızca, ciltte kuruma olarak görürüz, dudaklar da dahil kurur. Sonuç çoklukla çok güzeldir, nadiren tekrar akne meselesi olabilir fakat bu durum daha kısa müddetli ve süratli bir halde çözülebilmektedir.
Referanslar:
1.Elias PM, Williams ML. Retinoids, cancer and the skin.archives of dermatology 1981;117:160-180.
2. Connor MJ. Mechanism of retinoid actionin the skin. In:Lowe NJ, Marks R eds.retinoids a Clinician’s Guide, (2nd ed.).london.Martin Dunitz ltd,1998; 1-7
3. Savaşkan H.Oral Retinoidler.ed. Tüzün Y. Dermatolojide Gelişmeler, İstanbul. İstanbul Deri ve Zührevi Illetler Derneği Yayını,teknografikMatbaacılık,1991;67-72
Akne, cildimizin gözeneklerinin üzerinde yerleşen, al renkte, ciltten kabarık olarak görülen, vakit devir içi iltihaplı olabilen sivilcedir. Çoklukla yüzde, daha sonra sırtta, omuz başlarında ve göğüs V ortamında görülür. Buna emsal görünümde her sivilce akne değildir. Bazen folikülit denilen kıl dönmeleri de akne üzere görünebilir.
Kimlerde görülür?
Ergenlik periyodunun sorunu olduğu için 12-25 yaş arasında sık olarak görülür. Günümüzde bu yaş aralığı bazen münhasıran kızlarda 9-10’lu yaşlara kadar inmiştir. Ergenlik periyodunda olmasına karşın çoklukla kan hormon seviyeleri olağandır.
Lakin androjen hormonlar denilen baskın olan hormonlar cilt üzerinde sebum üretimini arttırarak, cildi parlak ve yağlı, gözenekleri genişlemiş, içleri siyah nokta (komedon) ile dolmuş hale getirebilir. Velev bu hormonlar süreksiz olarak ciltte tüylenme de yapabilir. Bununla birlikte kızlarda daha şiddetli tüylenmeler varsa ve beraberinde adet düzensizliği de görülüyorsa polikistik over denilen (yumurtalıklarda kistik yapı) durum açısından bir jinekoloji bilirkişisi tarafından değerlendirilmekte yarar vardır.
Yağlanan cildin gözeneklerinin tıkanması daha kolaydır, tıkalı gözenekler bakteriler için şık bir hayat yeri olduğundan bakteriler, bu küçük deliklerin içinde yuvalanırlar ve orayı şişirerek akneye neden olurlar.
Akne Tedavisi
Aknenin tedavisinde prensip, cildi sistemli olarak sabah ve akşam ılık suyla ve yağlı yahut akneli ciltlere müsait jellerle yıkamaktır.
Akabinde tonik kullanmak bu tip durumlarda kalan yağı uzaklaştırmak, gözenek içlerini daha düzgün temizlemek için iyidir. Bu maksatla formüle edilmiş hafif salisilik asitli solusyonlar, birebir vakitte sivilceler üzerinde de düzgünleştirici özelliklere sahiptir.
Temizlenen cilde akneli ciltler için tasarlanan nemlendiriciler kullanılabilir. Şayet cildin nemi âlâ ise gerek yoktur.
Hekiminizin önerdiği akne ilaçlarını sabah ve akşam sistemli olarak kullanmak ve bilhassa 2-3 ay sabretmek kuraldır. Zira cildin aylık döngülerini atlatıp kullanılan eserlerin olumlu karşılık vermesi için en az bu müddete gereksinim vardır. Bazen sürülen ilaçların yanına kısa müddetli kullanılan antibiyotik tedavileri de ek edilebilmektedir. Akne için kullanılan bu ilaçların 2-4 ay kullanılabilen düşük dozlu formları birden fazla kere başarılı olmaktadır, ama ne yazık ki akne tekrar tekrar edebilmektedir. Zira bu hastalık akıntıya kürek çekilen bir devrin yani mütemadi androjen tesirli hormonların yönetimdedir.
Kistik akne nedir?
Birtakım akneler ufak değildir. Bir çok gözeneğin çıkışları birebir anda tutulmuştur. Epeyce sert, bazen ortası hafifçe yumuşamış, pembeden mora gerçek değişen renklerde, birden fazla sefer ağrılı ve büyük nodüller ya da kistler biçimindedir. Bunların tedavisi sürülen ilaçlarla değil, ağızdan önerilen retinoidlerle yani A vitamini türevi eserlerle olmaktadır. Şayet devrinde bu tedavilere başlanmazsa bu lezyonlar çok geç iyileştikleri için mekanlarında önemli iz bırakmaktadırlar. Bu izler ciltten çukur olucak biçimde, bazen fibröz (sert) bantlar, ya da büzülmeler halinde olabilmektedir.
Retinoik asitler
Hücre büyümesinde ve farklılaşmasında rol oynayan A vitamini, görme fonksiyonunda, üreme ve başka üreyen hücrelerin olduğu tüm sistemlerde gereksinim duyulan bir vitamindir. A vitamininden (retinol) doğal olarak oluşan retinoidler ve sentetik türevleri, kimyasal yapılarıyla ve işlevleriyle A vitaminine benzemektedir.
Doğal retinoidler; A vitamini (retinol), ve onun metabolitleri olan retinaldehit ve retinoik asittir. İçeriğinde retinol ve gibisi olan her şey A vitamini üzere vazife yapacaktır. Cildin 2. tabakası ve gençliğinin anahtar konumu olan dermis ve bazal katmanda aktive olur. Burada kollajen ,elastin ve hyaluronik asit denilen şeker jölesi kıvamındaki şeffaf bağ dokusunun üretimini arttırmak için fibroblastları (cildin fabrika hücrelerini) uyarır. Kollajen ve elastin üretimini arttırarak cilde kaybettiği elastikliği tekrar kazandırır. Cilt ve saç hücrelerinin (keratinositlerin) hücresel üretimini-genetik yazılımını onarır. Ciltteki yeni damar imalatını da düzenleyerek cildi tamir eder ve sıhhat verir.
Eczanelerde yalnızca cilt marazları bilirkişisinin yazacağı reçete ile alınabilen isotretinoin içerikli sentetik retinoik asitler bulunur. Hekiminiz umumiyetle her ay sizi takip eder, birden fazla kez kan testleri ile karaciğer enzimlerine bakılarak yapılan bu aylık takipler 6-8 ay sürer. Her ay takip edilen hasta günden güne güzelleşmeye başladığında morali tekrar bölgesine geleceğinden sabretmeyi de basitçe kabullenir, takiplerini hiç aksatmaz. Bu tedavide cilt adeta içeriden peeling olur yani soyulur. Lakin o kadar naif ve uzun devirli bir soyulmadır ki; bu durumu bizler yalnızca, ciltte kuruma olarak görürüz, dudaklar da dahil kurur. Sonuç çoklukla çok güzeldir, nadiren tekrar akne meselesi olabilir fakat bu durum daha kısa müddetli ve süratli bir halde çözülebilmektedir.
Referanslar:
1.Elias PM, Williams ML. Retinoids, cancer and the skin.archives of dermatology 1981;117:160-180.
2. Connor MJ. Mechanism of retinoid actionin the skin. In:Lowe NJ, Marks R eds.retinoids a Clinician’s Guide, (2nd ed.).london.Martin Dunitz ltd,1998; 1-7
3. Savaşkan H.Oral Retinoidler.ed. Tüzün Y. Dermatolojide Gelişmeler, İstanbul. İstanbul Deri ve Zührevi Illetler Derneği Yayını,teknografikMatbaacılık,1991;67-72
