Alan Adı Nasıl Satın Alınır? Popüler Alan Adı Uzantıları Nelerdir?

Web sitelerinin dijital ortamdaki adına ve adresine domain ya da denir. Dijital dünyada her şey IP (Internet Protocol ) adresleri yardımı ile birbirlerini bulur. Bu adresler alan adı (domain) internet sitelerinin kolayca bulunabilmesini sağlayan dijital adresleridir. IP adreslerinin akılda tutulması zor olduğu için alan adı sistemi oluşturulmuş ve kullanıma açılmıştır.

Domain (alan adı) oluşturma, tescil etme ve yönetme ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) İnternet Tahsisli İsimler ve Sayılar Kurumu ve IANA (Internet Assigned Number Authority) internet atanmış numaralar kurulu tarafından organize edilmiş ve birtakım kurallarla dünya genelinde tescil edilebilmesinin yolu açılmıştır.

Alan adları satılan değil kiralanan hizmetlerdir ve her yıl yeniden adınıza tescil edilmelidir. Türden türe değişik şartlar ve sürelerde olmak üzere en az 1 yıl en fazla 10 yıl olmak üzere toplu tescil işlemi de yapılabilir.

Alan Adı Nasıl Tescil Edilir?​

Bu hizmeti veren kuruluşların internet sayfalarına girip üye olarak kolayca alan adı sorgulayıp adınıza tescil ettirebilirsiniz. Uzun yıllardır sorunsuz bir şekilde ve güvenle alan adı tescil işlemi yaptırdığım niobehosting.com üzerinden örnek vermem gerekirse domain sorglamau ekranına gelerek belirlediğiniz kelime rakam ve harf kombinasyonlarını aratabilirsiniz. Domain sorgulama ve kayıt sayfasına bu adrese tıklayarak direkt olarak erişebilirsiniz.

Zaman zaman gerçekleşen kampanyalar ile yıllık ücretlerde yüksek oranda indirimleri takip edin ve bazen sadece hosting hizmeti alarak bazı alan adlarını ücretsiz tescil edebilirsiniz.

DNS Sistemi Nedir?​

DNS (Domain Name System) alan adı isim sistemi ise dünyanın herhangi bir yerinden tarayıcıya alan adı yazıldığında internette o web sitesini barındıran sunucuya bağlanmak gerekecektir değil mi? İşte bu süreç Name Server sunucuları ve DNS sunucuları sayesinde olmaktadır.

Bir domain tescil ettiğinizde registrar firma o domaine default olarak name server adresleri ile bağlantılandırır. Alan adına birbirinin yedeği olacak şekilde, ns1 (name server 1) ve ns2 (name server 2) adresleri tanımlanır.

Bu adreslerin bağlı bulunduğu isim sunucularından (Name Server) biri çalışmaz ise yedeği cevap vererek domainin IP adresinin bulunmasını sağlayacaktır. Bu sistemin içinde bir de DNS (Domain Name System) Alan Adı İsim Sistemi sunucuları vardır ve bu sunucular dünya genelinde belirli lokasyonlara dağıtılmıştır.

Dünyada belirli lokasyonlara dağıtılmış ve internet uzayını kontrol eden ve bölen 13 adet Root (Kök) DNS sunucusu bulunur, bu ana sunuculara bölgesel olarak birçok DNS sunucusu bağlanır ve tüm dünyadaki istekleri karşılayarak alan adına bağlı IP adreslerinin ve bu IP adresine bağlı web sitesinin barındırıldığı Hosting sunucusunun (server) bulunması sağlanır.

Özetle DNS sistemi internetteki tüm domainlerin ve IP adreslerinin birbiri ile eşleşmesini ve bu sayede bağlantı kurulmasını sağlayan ve yöneten sistemin kendisidir.

URL ve Alan Adı Arasındaki Fark Nedir?​

Alan adı ve uzantısı (domain) web sitemizin adresini belirtir; ancak web sitemizde birçok sayfa, yazı, video veya fotoğraf galerisi olabilir. Bunların her biri web sitenizin barındırıldığı sunucuda bir dosyaya kaydedilir ve o dosya yolu internette link olarak da adlandırılan URL’ yi oluşturur.

URL (Uniform Resource Loader) yani Tek Düzen Kaynak Bulucu terimi ise bu yollara verilen addır. URL en başta bağlantı protokolü, sonrasında SLD (Second Level Domain) ardından TLD (Top Level Domain) ve sonunda da sayfanın kayıtlı olduğu dosya yolu olarak kısımlandırılır.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link , görmek için Giriş yap veya üye ol.

adresi bir URL’dir.

“https://www.” bağlantı protokolünü, “niobehosting.com” web sitesine ait alan adını, “/blog/nameserever-ns-nedir/” kısmı ise alan adının saklandığı hosting sunucusunda makalenin bulunduğu dosya yolunu ifade ve işaret eder.

SLD ve TLD Nedir?​

Alan adları iki kısımdan oluşmaktadır, biri bizim belirlediğimiz ve harf rakam kombinasyonlarından üretilen kısmı, diğeri ise “.com”, “.net” gibi uzantı kısmıdır.

SLD (Second Level Domain) ikinci düzey etki alanı adı bizim belirlediğimiz kısım, TLD (Top Level Domain) üst seviye alan adı ise çeşitli seçeneklerde olan uzantı kısmıdır.

TLD Çeşitleri Nelerdir?​

TLD (Top Level Domain) üst seviye alan adı, ICANN tarafından belirlenir ve kullanıma sunulur. ICANN alan adı uzantılarının bazılarının daha popüler olması ve tekelcilik oluşturma ihtimali üzerine daha fazla seçenek geliştirerek ve dünya üzerinde birçok şirkete tescil yetkisi vererek bu organizasyonu sağlar.

TLD’ler Generic, Country Code ve Sponsored olmak üzere 3 ana başlıkta değerlendirilir. Her birinin oluşturulma amacı ve kullanılış biçimi farklıdır ve başka başka anlamlar içerirler.

gTLD (Generic Top Level Domain)​

En çok bilinen ve tercih edilen TLD’ler bu kısımdadır. Genel kullanım için açılan bu TLD formlarına değinelim.

• .com (commercial) ticari işletmeler.
• .net (network) internet hizmetleri.
• .biz (business) iş dünyası.
• .co (corporation) şirketler.

En çok bilinen gTLD çeşitleridir ve dünya genelinde kullanıma sunulan 1584 adet gTLD bulunur. Farklı amaçlarla ve çeşitli bölgelerde kullanılmak üzere türetilen gTLD çeşitlerinden bazı örnekler vermek gerekirse; “.istanbul”, “.nyc”, “.paris” gibi gTLD türleri yerel ve turistik amaçlı oluşturulmuştur.

Ayrıca “.money”, “.me”, “.shop”, “.name” gibi örnekler ile finansal veya kişisel domainler oluşturmak mümkündür.

gTLD ler en az 1 yıl ve en fazla 10 yıllık sürelerle toplu olarak hiçbir belge gerektirmeden adınıza tescil (register) edilebilir. ICANN akreditasyonu olan firmalar doğrudan ICANN adına işlem yaparlarken bayilik sistemi ile akreditasyona ihtiyaç duymadan birçok alt bayi tarafından domain tescil işlemi yapılabilmektedir.

ccTLD (Country Code Top Level Domain)​

Country Code Top Level Domain (ccTLD), yani ülke kodu üst seviye alan adı, ülkeleri birbirinden ayıran TLD türüdür. Bu uzantı sayesinde domainin hangi ülkeye ait olduğunu anlamış oluruz. Dünyada şu anda kullanılan 312 adet ccTLD mevcuttur.

Genelde alan adı uzantısının sonuna “nokta” dan sonra ülke plaka kodu gibi konuşlanır. Ancak bazısı doğrudan SLD devamına eklenerek oluşturulur.

“com.tr” örneğinde ccTLD aslında bir gTLD olan “.com” arkasına kuyruk olarak eklenir ancak benzer şekilde bir ccTLD olan “.de” doğrudan SLD (Second Level Domain) sonuna eklenir.

Örneğin “google.com.tr” Türkiye uzantılıdır ancak “google.de” Deutchland (Almanya) uzantılıdır ve ccTLD lerin bu şekilde farklı kullanımlarına da müsaade edilir. Bazı ccTLD’ lere örnek vermek gerekirse;

• .tr - Türkiye
• .fr - Fransa
• .de – Deutchland (Almanya)
• .uk - United Kingdom (İngiltere)
• .us - USA (Amerika Birleşik Devletleri)
• .cn - China (Çin Halk Cumhuriyeti)
• .br - Brazil (Brezilya)
• .in - India (Hindistan)
• .ch - Switzerland (İsviçre)
• .es - Espania (İspanya)
• .eu - European Union (Avrupa Birliği)
• .ru - Rusya
• .ca - Canada (Kanada)
• .nl - Netherland (Hollanda)

ccTLD ler ilk tescil edilmeye başlandığında Türkiye’de yetkilendirilen ODTÜ (Orta Doğu Teknik Üniversitesi) tarafından yönetilmekteydi. Daha sonra “nic.tr” şirketi kuruldu ve “.tr” uzantılarının tamamı nic.tr tarafından tescil edilmeye başlandı.

Daha sonra BTK’ ya (Bilgi Teknolojileri Kurumu) devredilen nic.tr şirketi resmi dairelere ait “gov.tr”, “.bel.tr”, “.edu.tr”, “pol.tr”, “tsk.tr” gibi uzantılı domain tescilini hala kendisi gerçekleştiriyor.

Ancak “.com.tr”, “.org.tr”, “.net.tr” gibi uzantılar nic.tr tarafından Mart 2021 tarihi itibariyle üzerinden gerçekleştiriliyor.

“.com.tr”, “.org.tr” ve “net.tr” uzantılarının tescili için gTLD’ lerden farklı olarak bazı ek belgelere ihtiyaç vardır. En az 1 yıl en fazla 5 yıl tescil edilebilir ve kişiden kişiye şirket ve marka devri haricinde devredilemez.

sTLD (Sponsored Top Level Domain)​

Sponsored Top Level Domain (sTLD) Sponsorlu Üst Seviye Alan Adı ise bir topluluk, bir kuruluş veya bir bölgede bulunan belirli gruplar tarafından desteklenen bir TLD çeşididir. Bu alan adı uzantısı için birkaç örnek vermek gerekirse “.museum” uzantısı MuseDoma (Museum Domain Management Association International) uluslararası müzeler alan adı yönetimi birliği tarafından organize edilmektedir.

• .aero - Hava Yolu Taşıma Endüstrisi Birliği
• .asia - Asya Pasifik Şirketler ve Organizasyonlar Birliği (DotAsia Organization)
• .coop – Kooperatifler
• .post - Posta Servisleri
• .travel - Seyahat Acenteleri
• .xxx - Adult Siteler
• .jobs - Uluslararası İnsan Kaynakları Yöneticileri
• .gov - Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti ve Eyaletler Yerel Yönetimler (government)

Bahsi geçen sTLD çeşitleri belirtilen organizasyonlar ve birlikler tarafından desteklenir ve yönetilir.

Popüler Alan Adı Uzantıları Nelerdir?​

Popüler alan adı uzantılarının sıralaması statista.com un yayınladığı rapora göre aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir.

• “.com”, en çok kabul gören ve en çok değer gösterilen alan adı uzantısıdır. Birçok web sitesi kurulurken öncelikle bu uzantıya sahip olmaya çalışmaktadır. Bu sebeple ticareti yapılmakta ve tescil edilen kullanılan veya kullanılmayan domainler binlerce dolar değer ile satılmaktadır. Mevcut alan adlarının % 50 üzeri “.com” uzantılıdır.
• “.ru”, %6 civarında olmak üzere ikinci sırada yer alır. Rusya ccTLD uzantısıdır.
• “.org“, %4.5 ile 3. Sırada bulunmaktadır. Ayrıca .org uzantılı olup dünyanın ilk 10 web sitesi içinde olan tek web sitesi “wikipeida.org” dir.
• “.net”, yine en çok tercih edilen diğer bir alan adı uzantısıdır. Yine aynı şekilde yüksek değerler ile el değiştirmektedir.
• Bundan sonra ülkelere ait ccTLD olan uzantılar sırasıyla “.in”, “.ir”, “.au”, “.uk”, “.de”, “.br” şeklinde sıralanmaktadır

Yine yeni gTLD’ ler arasında bazıları popüler olmakta sıklıkla tercih edilmektedir “.xyz”, “.site”, “.online”, “.top” yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

Spam Olarak Değerlendirilen Alan Adı Uzantıları​

En çok spam olarak değerlendirilen domainler ise aşağıdaki TLD 'lerden çıkmıştır.

• .fail
• .viajes
• .surf
• .gq
• .exposed
• .london
• .ml
• .cf
• .ga
• .tk

Bu olay tabi ki, bu TLD’leri tercih eden web sitesi yöneticilerinden kaynaklanıyor. Ancak bu şekilde kötü ünvana sahip TLD’leri tercih edip etmemek size kalmış.

Özetle, alan adları çeşitli amacı, organizasyonu, birliği veya ülkeyi TLD’ler yardımıyla ifade etmekte ancak çoğu ülke kodlu TLD gibi kesinlik ifade etmez. Siz de projenize uygun bir alan adı tescil edip sitenizi oluşturabilirsiniz. Başarılar…