iltasyazilim
FD Üye
ALAŞIMLAR
Alaşım: İki ya da birkaç maddenin muhtelif oranlarda beraberce eritilerek meydana getirilen karışıma alaşım denir
Alaşımda cıva bulunursa malgama adını alır Cıva yalnız demir ve platin madenleriyle malgama yapmaz Madenlerin çeşitli özellikleri vardır Bir Takım madenler yumuşak yalnız başına kullanılamazlar Altın ve gümüş gibi Bir Takım madenler ise döküme elverişli değildirler Bakır gibi, bazıları zahmetsizce aşınabilirler Bazıları dirençli ya da dayanıksızdırlar Bazıları yüksek ve bazıları da alçak sıcaklıkta ergirler İşte madenlerin gösterdikleri bu değişik özelliklerden ötürü teknikte layıkıyla kullanmak için ve daha elverişli olmalarını tedarik nedeniyle alaşımlar yapıldı Mesela bakır döküme elverişli olmadığından bakırı kalayla birlikte eriterek tunç ve çinko ile eriterek pirinç alaşımları yapıldı Alaşımlar; kendisini meydana getiren madenlerin erime noktalarından alt derecede eridikleri için teknikte kullanılmaya elverişlidirler
Alaşımların Elde Edilmesi
Alaşımlar: Aniden fazla dağıtılmış maden parçaları eritilmek suretiyle elde edilir Madenlerin oksitlenmelerine engel olmak için kömür tozu ile örtülür ve toprak bir pota içerisinde eritilir Eğer madenlerden biri buharlaşan ise diğer maden erimekte iken diğeri ile karıştırılır Uçmadan meydana gelecek eksikliği tamamlamak için biraz pozitif arz maden konur
Fazla miktarda bileşik olmak için reverber fırınlarında ergitilerek yapılır
Alaşımların Özellikleri
Alaşımlar, yoğun olup maden parlaklığında, ısı ve elektriği iletirler Bazıları beyazdır Fakat bakır ve altın gibi renkli madenler yeteri miktarda bulunursa alaşımlar renklidir
çoğunlukla alaşımlar, kendini teşkil eden maddelerden daha sert, lakin daha eksik levha haline gelebilir ve dayanıklıdırlar Çok artı levha ve yaprak haline gelebilen altın, antimon ya da kurşun ile karıştırıldığı zaman sert ve kırılabilir
Bakırda, kalayla birleştiği zaman levha haline gelebilme özeliğini kaybeder
Alaşımlarda her iki metal, ayrıca katı hem de istikrarsız halinde birbiri içerisinde ergimiştir
Metaller birbiri içerisinde erimezler Bu takdirde alelade bir karışım meydana gelmiştir Bu alaşım mikroskop altında iki çeşit kristal gösterir KurşunAntimon alaşımı gibi
Alaşım kristali, her iki atom sayıları oranında ihtiva eder Sodyum malgaması, BakırÇinko alaşımı, AlüminyumBakır alaşımı, Demir Karbon alaşımı gibi Lakin bu şekildeki alaşımlar teknik bakımdan kullanılmaya elverişli değildir Çünkü bunlar çok kırılıcıdır
Alaşımlar çoğunlukla kendilerini meydana getiren metallerden daha eksik aktiftirler Örneğin, sodyum malgaması suyu daha yavaş ayrıştırır Halbuki sodyum suya çok kaslı etki yapar
Alaşımlar: Yapılarına giren az eriyebilen madenlerden daha fazla ve daha kolaylıkla eriyebilir Bir kısmı bu madenlerden en ziyade eriyebilen madenin erime derecesinden daha alçak bir derecede erir Mesele kurşun 335 0 C, bizmut 264 0 C, kalay 228 0 C eridiği halde Bi 8 , Pb 5 , Sn 3 kısımlardan ibaret olan alaşım 94,5 0 C de erir(Darcet) darse alaşımı
Bakır ve kalay alaşımı zamanla dayanıklılığını kaybeder Bakır birçok alaşımların yapısına girer Değerli madenlerden gümüş ve altına sertlik verir Parlaklık ve renklerini bozmadan, inceliklerini korur
Kimyasal Özellikleri
Uçabilen bir madeni yer alan alaşımları ısı tahlil eder Bundan altın ve gümüş elde etmekte faydalanılırAltın veya gümüş tozu önce cıva ile karıştırılırGüderiden süzülerek cıvanın fazlası çıkarılır ve sonradan bileşik ısıtılarak uçabilen madde ayırt edilir Alaşımlar, alaşımları teşkil eden maddelerden daha eksik oksitlenebilen ve asitlerden daha eksik etkilenebilen karışımlardır
genelde oksijen, alaşımlar üstüne etki eder Bu halde madenden biri bir asit oksidi, diğeri, bir baz oksidi yapar İşte bunun içindir ama kalay ve kurşun, antimon ve potasyumdan ibaret alaşımlar alevle yanar Bazı madenler kimyaca birleşmişler ve birtakım alaşımlar yapmışlardır
Örneğin; (Sodyum cıva malgaması),(Bakır çinko),(Alüminyum bakır),(Demir karbon) bileşikleridirFakat bu alaşımların teknikte kullanılmaları kullanışlı değildir Tez kırılabilirler Bu alaşımlar kayıtlı oranlar kanununa göre teşekkül etmişlerdir
Alaşımların mikroskopla incelenmelerine gelince; bir alaşımın parlak yüzeyi üzerine asitler ya da bazı kimyasal ayıraçlar dökülürse alaşımda muhtelif renkler görülür Etkimeler birbirinden farklıdır Madenin cinsine göre farklı alanlara yönlendirilmiş irili ufaklı çukurlar meydana kazanç eski şekliyle karşılaştırılır Mikroskopta incelenir ve fotoğrafı alınır
Önemli Alaşımları Yer Alan Elementler
Bakır (Cu)
Bakır, manâlı alaşımların çoğunun bileşimine girer Kıymetli madenlerle karışarak , onlara, renk ve parlaklıklarını bozmaksızın sertlik ve ince kısımlarını bile koruma özelliği verir
Bronzlar (tunçlar); Bakır, kalay ile çok kayda değer olan tunçları teşkil eder Topların tuncu dayanıklılık bakımından önemlidir Çanların tuncu, top tuncuna tarafından kalayın daha çok oranda bulunduğu tunçtur Bu tunç kırılabilir, ama çok tınlar
Bakır alüminyum ile çok sert bir tunç meydana getirir Silisli ve fosforlu tunçlar da vardır
Bakır, çinko ile pirinci oluşturur Çinko ve nikel ile de mayekor (taklit gümüşü) yapar
*
Alaşım: İki ya da birkaç maddenin muhtelif oranlarda beraberce eritilerek meydana getirilen karışıma alaşım denir
Alaşımda cıva bulunursa malgama adını alır Cıva yalnız demir ve platin madenleriyle malgama yapmaz Madenlerin çeşitli özellikleri vardır Bir Takım madenler yumuşak yalnız başına kullanılamazlar Altın ve gümüş gibi Bir Takım madenler ise döküme elverişli değildirler Bakır gibi, bazıları zahmetsizce aşınabilirler Bazıları dirençli ya da dayanıksızdırlar Bazıları yüksek ve bazıları da alçak sıcaklıkta ergirler İşte madenlerin gösterdikleri bu değişik özelliklerden ötürü teknikte layıkıyla kullanmak için ve daha elverişli olmalarını tedarik nedeniyle alaşımlar yapıldı Mesela bakır döküme elverişli olmadığından bakırı kalayla birlikte eriterek tunç ve çinko ile eriterek pirinç alaşımları yapıldı Alaşımlar; kendisini meydana getiren madenlerin erime noktalarından alt derecede eridikleri için teknikte kullanılmaya elverişlidirler
Alaşımların Elde Edilmesi
Alaşımlar: Aniden fazla dağıtılmış maden parçaları eritilmek suretiyle elde edilir Madenlerin oksitlenmelerine engel olmak için kömür tozu ile örtülür ve toprak bir pota içerisinde eritilir Eğer madenlerden biri buharlaşan ise diğer maden erimekte iken diğeri ile karıştırılır Uçmadan meydana gelecek eksikliği tamamlamak için biraz pozitif arz maden konur
Fazla miktarda bileşik olmak için reverber fırınlarında ergitilerek yapılır
Alaşımların Özellikleri
Alaşımlar, yoğun olup maden parlaklığında, ısı ve elektriği iletirler Bazıları beyazdır Fakat bakır ve altın gibi renkli madenler yeteri miktarda bulunursa alaşımlar renklidir
çoğunlukla alaşımlar, kendini teşkil eden maddelerden daha sert, lakin daha eksik levha haline gelebilir ve dayanıklıdırlar Çok artı levha ve yaprak haline gelebilen altın, antimon ya da kurşun ile karıştırıldığı zaman sert ve kırılabilir
Bakırda, kalayla birleştiği zaman levha haline gelebilme özeliğini kaybeder
Alaşımlarda her iki metal, ayrıca katı hem de istikrarsız halinde birbiri içerisinde ergimiştir
Metaller birbiri içerisinde erimezler Bu takdirde alelade bir karışım meydana gelmiştir Bu alaşım mikroskop altında iki çeşit kristal gösterir KurşunAntimon alaşımı gibi
Alaşım kristali, her iki atom sayıları oranında ihtiva eder Sodyum malgaması, BakırÇinko alaşımı, AlüminyumBakır alaşımı, Demir Karbon alaşımı gibi Lakin bu şekildeki alaşımlar teknik bakımdan kullanılmaya elverişli değildir Çünkü bunlar çok kırılıcıdır
Alaşımlar çoğunlukla kendilerini meydana getiren metallerden daha eksik aktiftirler Örneğin, sodyum malgaması suyu daha yavaş ayrıştırır Halbuki sodyum suya çok kaslı etki yapar
Alaşımlar: Yapılarına giren az eriyebilen madenlerden daha fazla ve daha kolaylıkla eriyebilir Bir kısmı bu madenlerden en ziyade eriyebilen madenin erime derecesinden daha alçak bir derecede erir Mesele kurşun 335 0 C, bizmut 264 0 C, kalay 228 0 C eridiği halde Bi 8 , Pb 5 , Sn 3 kısımlardan ibaret olan alaşım 94,5 0 C de erir(Darcet) darse alaşımı
Bakır ve kalay alaşımı zamanla dayanıklılığını kaybeder Bakır birçok alaşımların yapısına girer Değerli madenlerden gümüş ve altına sertlik verir Parlaklık ve renklerini bozmadan, inceliklerini korur
Kimyasal Özellikleri
Uçabilen bir madeni yer alan alaşımları ısı tahlil eder Bundan altın ve gümüş elde etmekte faydalanılırAltın veya gümüş tozu önce cıva ile karıştırılırGüderiden süzülerek cıvanın fazlası çıkarılır ve sonradan bileşik ısıtılarak uçabilen madde ayırt edilir Alaşımlar, alaşımları teşkil eden maddelerden daha eksik oksitlenebilen ve asitlerden daha eksik etkilenebilen karışımlardır
genelde oksijen, alaşımlar üstüne etki eder Bu halde madenden biri bir asit oksidi, diğeri, bir baz oksidi yapar İşte bunun içindir ama kalay ve kurşun, antimon ve potasyumdan ibaret alaşımlar alevle yanar Bazı madenler kimyaca birleşmişler ve birtakım alaşımlar yapmışlardır
Örneğin; (Sodyum cıva malgaması),(Bakır çinko),(Alüminyum bakır),(Demir karbon) bileşikleridirFakat bu alaşımların teknikte kullanılmaları kullanışlı değildir Tez kırılabilirler Bu alaşımlar kayıtlı oranlar kanununa göre teşekkül etmişlerdir
Alaşımların mikroskopla incelenmelerine gelince; bir alaşımın parlak yüzeyi üzerine asitler ya da bazı kimyasal ayıraçlar dökülürse alaşımda muhtelif renkler görülür Etkimeler birbirinden farklıdır Madenin cinsine göre farklı alanlara yönlendirilmiş irili ufaklı çukurlar meydana kazanç eski şekliyle karşılaştırılır Mikroskopta incelenir ve fotoğrafı alınır
Önemli Alaşımları Yer Alan Elementler
Bakır (Cu)
Bakır, manâlı alaşımların çoğunun bileşimine girer Kıymetli madenlerle karışarak , onlara, renk ve parlaklıklarını bozmaksızın sertlik ve ince kısımlarını bile koruma özelliği verir
Bronzlar (tunçlar); Bakır, kalay ile çok kayda değer olan tunçları teşkil eder Topların tuncu dayanıklılık bakımından önemlidir Çanların tuncu, top tuncuna tarafından kalayın daha çok oranda bulunduğu tunçtur Bu tunç kırılabilir, ama çok tınlar
Bakır alüminyum ile çok sert bir tunç meydana getirir Silisli ve fosforlu tunçlar da vardır
Bakır, çinko ile pirinci oluşturur Çinko ve nikel ile de mayekor (taklit gümüşü) yapar
*