Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
A. ATOPİK DERMATİT ( EGZEMA ) NEDİR ?
Kronik, tekrarlayan, pembe renkli, yüzeyi pütürlü olan kaşıntılı döküntülerdir. Faal lezyonlar tüm vücütta yaygın yahut bir nahiyede hudutlu olabilir. Bunlar pembe renkli, sulantılı, kaşıntılı lezyonlar formunda olabilir. Çok kaşınma sonucu enfekte olabilirler. Lezyonların mütemadi olarak nüks ettiği yahut güzelleşmediği devirlerde cilt kalınlaşması, çizgilenmesi, soyulmalar ve renk yoğunlaşması olabilir. Marazın başlangıç yaşına nazaran lezyonların vücüttaki dağılımı farklılık gösterir.
1. İnfantil ( bebeklik devri ) Atopik Dermatit:
2 ay-2 yaş arası çocuklarda görülür. Lezyonlar münhasıran yüzde ( sıklıkla yanaklarda ), saçlı deride, uzunluğunda, sırtta, diz ve dirsek nahiyelerinde oluşur. Bu devirde başlayan hastalık 3 yaşında güzelleşebilir yahut ileri çocukluk yaşlarında da devam edebilir.
2. Çocukluk Çağı Atopik Dermatiti:
2-12 yaşlar arasında görülür. Cilt lezyonları sıklıkla dirsek önü, diz ardı, boyun, el bileği ve ayak bileğinde görülür. Lezyoların olduğu cilt yerlerinde kuruluk, çizgilenme, sulanma ve kaşıntı vardır.
3. Erişkin Periyodu Atopik Dermatiti:
Çocukluk çağı atopik dermatitinin devam etmesi yahut birinci defa 12-20 yaşlar arasında başlayan cilt marazı halinde ortaya çıkabilir. Cilt lezyonları sıklıkla dirsek önü ve diz ardında bulunur. Bazen ellerde de olabilir. Umumiyetle ciltte çizgilenme, kalınlaşma ve rengin kahverengileşmesine neden olur. Bazen göz etrafı ve ağız etrafında kuruluk ve cildin dökülmesi eşlik edebilir. Çoklukla kronik seyirlidir.
Atopik Dermatite Eşlik Edebilen Bulgular:
· El ve ayak tabanı çizgilerinin belirginleşmesi
· Göz altında koyu gölgeler
· Yanak, sırt, kol ve bacakta hadleri sarih soluk renkli nahiyeler
· Atopik dermatiti olan bebekler ileriki yıllarda astım yahut allerjik rinit olabilirler
Atopik Dermatit ( Egzema ) Nasıl Tedavi Edilir?
1.Koruyucu Tedbirler:
Bu hastaların ciltleri çok kurudur. Cilt kuruluğu belirtilerin alevlenmesine neden olur. Bu nedenle cildin daima olarak nemlendirilmesi son radde değerlidir. Ayrıyeten bu kimseler sıradan sabun kullanmamalıdır. Kremli sabunların kullanılması önerilir. Terleme şikayetleri arttırdığından, münhasıran sıcak havalarda dikkat edilmesi önerilir. Tetkiklerde belirtilere sebep olan rastgele bir allerjen ( inek sütü, yumurta, hane tozu akarı üzere ) saptanırsa, bu allejenden kaçınmak için tabibin önerdiği tedbirler kesinlikle alınmalıdır.
2.İlaç Tedavisi:
1.Kaşıntı önleyiciler ( antihistaminikler-şurup, tablet )
Bu hastaların en değerli şikayeti kaşıntıdır. Bu şikayetlerin ortadan kalkması için hekiminizin önerdiği ilacı şikayetlerin alevlendiği devirlerde kullanmak gerekir.
2.Lokal Kortikosteroidler ( merhem, krem )
Cilt lezyonlarının faal olduğu periyotlarda lezyon üzerine haricen ince bir tabaka halinde hekiminizin önerdiği kullanma müddeti dikkate alınarak uygulanır. Bu ilaçlar hekimin önerdiği nemlendirici ile cilt nemlendirildikten sonra uygulanmalıdır.
B. ÜRTİKER ( KURDEŞEN ) VE / YAHUT ANJİYOÖDEM ( KUŞPALAZI )
Hadler besbelli olan pembe renkli, bazen ortası soluk olabilen, yüzeyden kabarık, kaşıntılı, çapı birkaç milimetreden birkaç santimetreye kadar değişebilen cilt döküntülerine ürtiker denir. Bu döküntüler vücudun rastgele bir ortamında olabilir. Anjiyoödem ise sıklıkla göz kapakları, dudak ve lisan üzere yüzün birtakım kesimlerinde deri ve deri altı tabakasının şişmesi durumudur. Anjiyoödemde renk değişikliği olmaz ve kaşıntı yoktur. Nadiren larenks ( soluk borusunun giriş ortamı ) yahut farenks ( yemek dorusunun giriş nahiyesi ) nahiyesinde olan anjiyoödem ses kısıklığı, soluk almada güçlük üzere önemli bir tabloya neden olabilir. Ürtiker ve anjiyoödem bazen birebir hastada birlikte görülebilir.
Ürtiker ve Anjiyoödemin Klinik Tipleri Nelerdir ?
1. Akut Ürtiker ve Anjiyoödem: Tanım edilen tipik kaşıntılı döküntülerin aniden ortaya çıkması durumudur. Lezyonlar çoklukla 24 saat içinde söner, lakin 6 hafta mühlet ile aralıklı olarak yine çıkabilir. Bazen anjiyoödem de ürtikere eşlik edebilir.
2. Kronik Ürtiker: Tekrar eden ürtiker ve anjiyoödem tablosunun 6 haftadan daha uzun sürmesi halinde buna kronik ürtiker denir. İlaçlar, yiyecek katkı hususları, allerjenler, parazitler yahut gayrı kimi enfeksiyonlar sebep olabilir. Hastaların fakat % 10’unda sebep olan etken saptanabilir.
3. Kolinerjik Ürtiker: Merkezi vücut ısısının yükselmesine neden olan durumlardan ( sıcak duş, yahut
egsersiz üzere ) birkaç dakika sonra döküntülerin ortaya çıkması durumudur.
4. Fizikî Ürtiker:
1.Demografizm: Sert sivri uçlu bir cisim yahut tırnak ile cildin çizilmesini takiben birkaç dakika içinde çizilen ortamda oluşan pembe renkli kabarıklık durumudur. Akut yahut kronik ürtikeri olan bireylerde ekseriyetle dermografizm vardir.
2.Basınç Ürtikeri:
1. Erken tipte basınç ürtikeri: Cilde basınç pratiğini takiben birkaç dakika içinde oluşan
al renkli, yanma hissi veren döküntülerin oluşması durumudur. Umumiyetle 30 dakika sürer.
2. Geç tipte basınç ürtikeri: Cilde uzun müddetli bir basınç tatbikini takiben ( ağır bir çantanın omuza uzun vadeli asılan askısı, elde bavul taşınması, uzun periyodik oturma üzere ) 30 dakika ile 9 saat içinde basınca maruz kalan yerde döküntülerin oluşması durumudur. Bazen ateş, titreme, baş ağrısı eşlik edebilir.
1. Solar Ürtiker: Kuvvetli ışık yahut ultrviyole ( güneş ışınları ) ışınlarına maruz kaldıktan sonra birkaç
dakika yahut birkaç saat içinde ürtikeryal lezyonların oluşması durumudur.
2. Soğuk Ürtiker: Soğuk hava yahut soğuk su ile temas sonrası, dakikalar içinde ciltte yanma hissi veren ürtikeryal döküntülerin olması durumudur. Bazen bayılma, baş ağrısı, teneffüs külfeti, baş dönmesi ve nabzın hızlanması eşlik edebilir. Soğuk ile temastan birkaç saat sonra ortaya çıkabilen klinik formları da vardır. Bu hastaların tanı konduktan sonra soğuk denize girmesi kesinlikle önlenmelidir.
3. Adrenerjik Ürtiker: Insanda ruhsal stress yaratan durumların akabinde birkaç milimetre büyüklüğünde pembe döküntülerin kümeler halinde ortaya çıkması durumudur.
1. Kontakt Ürtiker: Kişinin hassas olduğu bir husus ile cildinin temas etmesi sonucu ortaya çıkan ürtikeryal bir döküntüdür. Son yıllarda en çok suçlanan unsur latex’dir. Latex cerrahi eldivenlerde ve bir çok tıbbi materyalde kullanılan bir eserdir. Latex allerjisi olan bireylerde, latex içeren gereçlerle tıbbi müdahale sonrası ürtikerden anafilaksi ismi verilen önemli allerjik durumlara kadar çeşitli reaksiyonlar oluşabilir. Bu türlü bir allerjisi olduğu saptanan kimselere kesinlikle tutarlı testler ile tanı konmalı ve tıbbi müdahale öncesi gerekli tedbirler alınmalıdır.
2. Egsersiz ile Tetiklenen Ürtiker: Kişinin egsersiz yapmasını takiben ciltte allerjik döküntü olması halidir. Bazen eşlik eden anjiyoödem, bronş spazmı ( nefes darlığı, hırıltı ), hipotansiyon ve bayılma olabilir.
Ürtiker ve Anjioödem Nasıl Tanınır ?
1.Öykü Alma ve Yaklaşım:
Bilirkişi kişi tarafından ürtikeryal döküntülerin ve eşlik eden reaksiyonların oluş vakti, hali, vadesi ve tetikleyici faktörler hakkında alınan ayrıntılı hikaye tanının en değerli kısmıdır. Başkaca hastanın bu döküntülerine sebep olabilecek sair tüm mümkün faktörler ( muhit kaideleri, kullandığı ilaçlar, geçirdiği illetler üzere ) dikkatle sorgulanmalıdır. Bu hikayenin bir allerji kompetanı tarafından alınması gerekir.
2.Spesifik Yaklaşım:
Ayrıntılı hikaye alınmasını takiben, dikkatli bir fizik muayene yapılmalıdır. Ürtikerin tipine nazaran ( akut, kronik yahut gayrı ürtiker tipleri ) hastadan gerekli labaratuvar tetkikleri istenir.
Ürtiker ve Anjioödem Nasıl Tedavi Edilir?
1.Eliminasyon: Belirtilerin ortaya çıkmasına sebep olduğu farkedilen yahut tetkiklerle saptanan yiyecek, ilaç, gayrı hususlar ve faktörlerden uzak durulması önerilir. Bunların mekanına kullanılması müsait olanlar hakkında hastaya haber verilir. Enfeksiyon varsa tedavi edilir. Önemli reaksiyon yaşayan hastalarda acil durumda kendi kendilerine uygulayabilecekleri epinefrin içeren preparatlar önerilir.
2.İlaç Tedavisi:
1.H1 reseptör blokerleri ( antihistaminikler ) ( şurup, tablet ): Bu küme ilaçlar tedavide en kıymetli ilaçlardır. H1 reseptör blokerleri kendi içinde 1 ve 2. kuşak ilaçlar olmak üzere iki kümeye ayrılır. Bir küme ilacı tek başına yahut bazen gerekli görüldüğünde iki küme ilacın birlikte kullanılması biçiminde tedavi prosedürleri vardır. Bu ilaçları hekiminizin önerdiği doz ve müddette kullanmak gerekir.
2.H2 reseptör blokerleri ( tablet ): H1 reseptör blokerleri ile tedaviye ehliyetli cevap alınmadığı durumlarda allerji bilirkişisinin önerisi ile tedaviye eklenen ilaçlardır.
3.Kortikosteroidler ( tablet, injeksiyon ): Önemli akut reaksiyonlarda yahut öteki tedavilere direnci olan durumlarda tek doz yahut makul bir vade için kesinlikle hekim denetiminde kullanılması gereken ilaçlardır.
Adrenerjik ajanlar ( injeksiyon ): Ürtiker yahut anjiyoödeme eşlik eden soluk almada zorluğa neden olabilen larenks ödeminin olduğu durumlarda acilen uygulanan ilaçlardır. Tekrarlayan anjioödem atakları geçiren hastaların bu ilaçı yanında taşıması, ani teneffüs yolu tıkanması durumunda koluna cıltaltı enjeksiyon halinde pratiği öğretilirç İlaç dozu enjektörde hazırlanmış biçimde ticari sunumdadır
Kronik, tekrarlayan, pembe renkli, yüzeyi pütürlü olan kaşıntılı döküntülerdir. Faal lezyonlar tüm vücütta yaygın yahut bir nahiyede hudutlu olabilir. Bunlar pembe renkli, sulantılı, kaşıntılı lezyonlar formunda olabilir. Çok kaşınma sonucu enfekte olabilirler. Lezyonların mütemadi olarak nüks ettiği yahut güzelleşmediği devirlerde cilt kalınlaşması, çizgilenmesi, soyulmalar ve renk yoğunlaşması olabilir. Marazın başlangıç yaşına nazaran lezyonların vücüttaki dağılımı farklılık gösterir.
1. İnfantil ( bebeklik devri ) Atopik Dermatit:
2 ay-2 yaş arası çocuklarda görülür. Lezyonlar münhasıran yüzde ( sıklıkla yanaklarda ), saçlı deride, uzunluğunda, sırtta, diz ve dirsek nahiyelerinde oluşur. Bu devirde başlayan hastalık 3 yaşında güzelleşebilir yahut ileri çocukluk yaşlarında da devam edebilir.
2. Çocukluk Çağı Atopik Dermatiti:
2-12 yaşlar arasında görülür. Cilt lezyonları sıklıkla dirsek önü, diz ardı, boyun, el bileği ve ayak bileğinde görülür. Lezyoların olduğu cilt yerlerinde kuruluk, çizgilenme, sulanma ve kaşıntı vardır.
3. Erişkin Periyodu Atopik Dermatiti:
Çocukluk çağı atopik dermatitinin devam etmesi yahut birinci defa 12-20 yaşlar arasında başlayan cilt marazı halinde ortaya çıkabilir. Cilt lezyonları sıklıkla dirsek önü ve diz ardında bulunur. Bazen ellerde de olabilir. Umumiyetle ciltte çizgilenme, kalınlaşma ve rengin kahverengileşmesine neden olur. Bazen göz etrafı ve ağız etrafında kuruluk ve cildin dökülmesi eşlik edebilir. Çoklukla kronik seyirlidir.
Atopik Dermatite Eşlik Edebilen Bulgular:
· El ve ayak tabanı çizgilerinin belirginleşmesi
· Göz altında koyu gölgeler
· Yanak, sırt, kol ve bacakta hadleri sarih soluk renkli nahiyeler
· Atopik dermatiti olan bebekler ileriki yıllarda astım yahut allerjik rinit olabilirler
Atopik Dermatit ( Egzema ) Nasıl Tedavi Edilir?
1.Koruyucu Tedbirler:
Bu hastaların ciltleri çok kurudur. Cilt kuruluğu belirtilerin alevlenmesine neden olur. Bu nedenle cildin daima olarak nemlendirilmesi son radde değerlidir. Ayrıyeten bu kimseler sıradan sabun kullanmamalıdır. Kremli sabunların kullanılması önerilir. Terleme şikayetleri arttırdığından, münhasıran sıcak havalarda dikkat edilmesi önerilir. Tetkiklerde belirtilere sebep olan rastgele bir allerjen ( inek sütü, yumurta, hane tozu akarı üzere ) saptanırsa, bu allejenden kaçınmak için tabibin önerdiği tedbirler kesinlikle alınmalıdır.
2.İlaç Tedavisi:
1.Kaşıntı önleyiciler ( antihistaminikler-şurup, tablet )
Bu hastaların en değerli şikayeti kaşıntıdır. Bu şikayetlerin ortadan kalkması için hekiminizin önerdiği ilacı şikayetlerin alevlendiği devirlerde kullanmak gerekir.
2.Lokal Kortikosteroidler ( merhem, krem )
Cilt lezyonlarının faal olduğu periyotlarda lezyon üzerine haricen ince bir tabaka halinde hekiminizin önerdiği kullanma müddeti dikkate alınarak uygulanır. Bu ilaçlar hekimin önerdiği nemlendirici ile cilt nemlendirildikten sonra uygulanmalıdır.
B. ÜRTİKER ( KURDEŞEN ) VE / YAHUT ANJİYOÖDEM ( KUŞPALAZI )
Hadler besbelli olan pembe renkli, bazen ortası soluk olabilen, yüzeyden kabarık, kaşıntılı, çapı birkaç milimetreden birkaç santimetreye kadar değişebilen cilt döküntülerine ürtiker denir. Bu döküntüler vücudun rastgele bir ortamında olabilir. Anjiyoödem ise sıklıkla göz kapakları, dudak ve lisan üzere yüzün birtakım kesimlerinde deri ve deri altı tabakasının şişmesi durumudur. Anjiyoödemde renk değişikliği olmaz ve kaşıntı yoktur. Nadiren larenks ( soluk borusunun giriş ortamı ) yahut farenks ( yemek dorusunun giriş nahiyesi ) nahiyesinde olan anjiyoödem ses kısıklığı, soluk almada güçlük üzere önemli bir tabloya neden olabilir. Ürtiker ve anjiyoödem bazen birebir hastada birlikte görülebilir.
Ürtiker ve Anjiyoödemin Klinik Tipleri Nelerdir ?
1. Akut Ürtiker ve Anjiyoödem: Tanım edilen tipik kaşıntılı döküntülerin aniden ortaya çıkması durumudur. Lezyonlar çoklukla 24 saat içinde söner, lakin 6 hafta mühlet ile aralıklı olarak yine çıkabilir. Bazen anjiyoödem de ürtikere eşlik edebilir.
2. Kronik Ürtiker: Tekrar eden ürtiker ve anjiyoödem tablosunun 6 haftadan daha uzun sürmesi halinde buna kronik ürtiker denir. İlaçlar, yiyecek katkı hususları, allerjenler, parazitler yahut gayrı kimi enfeksiyonlar sebep olabilir. Hastaların fakat % 10’unda sebep olan etken saptanabilir.
3. Kolinerjik Ürtiker: Merkezi vücut ısısının yükselmesine neden olan durumlardan ( sıcak duş, yahut
egsersiz üzere ) birkaç dakika sonra döküntülerin ortaya çıkması durumudur.
4. Fizikî Ürtiker:
1.Demografizm: Sert sivri uçlu bir cisim yahut tırnak ile cildin çizilmesini takiben birkaç dakika içinde çizilen ortamda oluşan pembe renkli kabarıklık durumudur. Akut yahut kronik ürtikeri olan bireylerde ekseriyetle dermografizm vardir.
2.Basınç Ürtikeri:
1. Erken tipte basınç ürtikeri: Cilde basınç pratiğini takiben birkaç dakika içinde oluşan
al renkli, yanma hissi veren döküntülerin oluşması durumudur. Umumiyetle 30 dakika sürer.
2. Geç tipte basınç ürtikeri: Cilde uzun müddetli bir basınç tatbikini takiben ( ağır bir çantanın omuza uzun vadeli asılan askısı, elde bavul taşınması, uzun periyodik oturma üzere ) 30 dakika ile 9 saat içinde basınca maruz kalan yerde döküntülerin oluşması durumudur. Bazen ateş, titreme, baş ağrısı eşlik edebilir.
1. Solar Ürtiker: Kuvvetli ışık yahut ultrviyole ( güneş ışınları ) ışınlarına maruz kaldıktan sonra birkaç
dakika yahut birkaç saat içinde ürtikeryal lezyonların oluşması durumudur.
2. Soğuk Ürtiker: Soğuk hava yahut soğuk su ile temas sonrası, dakikalar içinde ciltte yanma hissi veren ürtikeryal döküntülerin olması durumudur. Bazen bayılma, baş ağrısı, teneffüs külfeti, baş dönmesi ve nabzın hızlanması eşlik edebilir. Soğuk ile temastan birkaç saat sonra ortaya çıkabilen klinik formları da vardır. Bu hastaların tanı konduktan sonra soğuk denize girmesi kesinlikle önlenmelidir.
3. Adrenerjik Ürtiker: Insanda ruhsal stress yaratan durumların akabinde birkaç milimetre büyüklüğünde pembe döküntülerin kümeler halinde ortaya çıkması durumudur.
1. Kontakt Ürtiker: Kişinin hassas olduğu bir husus ile cildinin temas etmesi sonucu ortaya çıkan ürtikeryal bir döküntüdür. Son yıllarda en çok suçlanan unsur latex’dir. Latex cerrahi eldivenlerde ve bir çok tıbbi materyalde kullanılan bir eserdir. Latex allerjisi olan bireylerde, latex içeren gereçlerle tıbbi müdahale sonrası ürtikerden anafilaksi ismi verilen önemli allerjik durumlara kadar çeşitli reaksiyonlar oluşabilir. Bu türlü bir allerjisi olduğu saptanan kimselere kesinlikle tutarlı testler ile tanı konmalı ve tıbbi müdahale öncesi gerekli tedbirler alınmalıdır.
2. Egsersiz ile Tetiklenen Ürtiker: Kişinin egsersiz yapmasını takiben ciltte allerjik döküntü olması halidir. Bazen eşlik eden anjiyoödem, bronş spazmı ( nefes darlığı, hırıltı ), hipotansiyon ve bayılma olabilir.
Ürtiker ve Anjioödem Nasıl Tanınır ?
1.Öykü Alma ve Yaklaşım:
Bilirkişi kişi tarafından ürtikeryal döküntülerin ve eşlik eden reaksiyonların oluş vakti, hali, vadesi ve tetikleyici faktörler hakkında alınan ayrıntılı hikaye tanının en değerli kısmıdır. Başkaca hastanın bu döküntülerine sebep olabilecek sair tüm mümkün faktörler ( muhit kaideleri, kullandığı ilaçlar, geçirdiği illetler üzere ) dikkatle sorgulanmalıdır. Bu hikayenin bir allerji kompetanı tarafından alınması gerekir.
2.Spesifik Yaklaşım:
Ayrıntılı hikaye alınmasını takiben, dikkatli bir fizik muayene yapılmalıdır. Ürtikerin tipine nazaran ( akut, kronik yahut gayrı ürtiker tipleri ) hastadan gerekli labaratuvar tetkikleri istenir.
Ürtiker ve Anjioödem Nasıl Tedavi Edilir?
1.Eliminasyon: Belirtilerin ortaya çıkmasına sebep olduğu farkedilen yahut tetkiklerle saptanan yiyecek, ilaç, gayrı hususlar ve faktörlerden uzak durulması önerilir. Bunların mekanına kullanılması müsait olanlar hakkında hastaya haber verilir. Enfeksiyon varsa tedavi edilir. Önemli reaksiyon yaşayan hastalarda acil durumda kendi kendilerine uygulayabilecekleri epinefrin içeren preparatlar önerilir.
2.İlaç Tedavisi:
1.H1 reseptör blokerleri ( antihistaminikler ) ( şurup, tablet ): Bu küme ilaçlar tedavide en kıymetli ilaçlardır. H1 reseptör blokerleri kendi içinde 1 ve 2. kuşak ilaçlar olmak üzere iki kümeye ayrılır. Bir küme ilacı tek başına yahut bazen gerekli görüldüğünde iki küme ilacın birlikte kullanılması biçiminde tedavi prosedürleri vardır. Bu ilaçları hekiminizin önerdiği doz ve müddette kullanmak gerekir.
2.H2 reseptör blokerleri ( tablet ): H1 reseptör blokerleri ile tedaviye ehliyetli cevap alınmadığı durumlarda allerji bilirkişisinin önerisi ile tedaviye eklenen ilaçlardır.
3.Kortikosteroidler ( tablet, injeksiyon ): Önemli akut reaksiyonlarda yahut öteki tedavilere direnci olan durumlarda tek doz yahut makul bir vade için kesinlikle hekim denetiminde kullanılması gereken ilaçlardır.
Adrenerjik ajanlar ( injeksiyon ): Ürtiker yahut anjiyoödeme eşlik eden soluk almada zorluğa neden olabilen larenks ödeminin olduğu durumlarda acilen uygulanan ilaçlardır. Tekrarlayan anjioödem atakları geçiren hastaların bu ilaçı yanında taşıması, ani teneffüs yolu tıkanması durumunda koluna cıltaltı enjeksiyon halinde pratiği öğretilirç İlaç dozu enjektörde hazırlanmış biçimde ticari sunumdadır
