Alerjik cilt hastalıkları

A. ATOPİK DERMATİT ( EGZEMA ) NEDİR ?

Kronik, tekrarlayan, pembe renkli, yüzeyi pütürlü olan kaşıntılı döküntülerdir. Etkin lezyonlar tüm vücütta
yaygın yahut bir ortamda sonlu olabilir. Bunlar pembe renkli, sulantılı, kaşıntılı lezyonlar halinde olabilir.
Şiddetli kaşınma sonucu enfekte olabilirler. Lezyonların daima olarak nüks ettiği yahut güzelleşmediği
periyotlarda cilt kalınlaşması, çizgilenmesi, soyulmalar ve renk yoğunlaşması olabilir. Illetin
başlangıç yaşına nazaran lezyonların vücüttaki dağılımı farklılık gösterir.

1. İnfantil ( bebeklik devri ) Atopik Dermatit:

2 ay-2 yaş arası çocuklarda görülür. Lezyonlar bilhassa yüzde ( sıklıkla yanaklarda ), saçlı deride,
uzunluğunda, sırtta, diz ve dirsek yerlerinde oluşur. Bu periyotta başlayan hastalık 3 yaşında
güzelleşebilir yahut ileri çocukluk yaşlarında da devam edebilir.

2. Çocukluk Çağı Atopik Dermatiti:

2-12 yaşlar arasında görülür. Cilt lezyonları sıklıkla dirsek önü, diz gerisi, boyun, el bileği ve ayak
bileğinde görülür. Lezyoların olduğu cilt nahiyelerinde kuruluk, çizgilenme, sulanma ve kaşıntı vardır.

3. Erişkin Periyodu Atopik Dermatiti:

Çocukluk çağı atopik dermatitinin devam etmesi yahut birinci kere 12-20 yaşlar arasında başlayan cilt
illeti formunda ortaya çıkabilir. Cilt lezyonları sıklıkla dirsek önü ve diz ardında bulunur. Bazen
ellerde de olabilir. Ekseriyetle ciltte çizgilenme, kalınlaşma ve rengin kahverengileşmesine neden olur.
Bazen göz muhiti ve ağız etrafında kuruluk ve cildin dökülmesi eşlik edebilir. Çoklukla kronik
seyirlidir.

Atopik Dermatite Eşlik Edebilen Bulgular:
· El ve ayak tabanı çizgilerinin belirginleşmesi
· Göz altında koyu gölgeler
· Yanak, sırt, kol ve bacakta hudutları bariz soluk renkli ortamlar
· Atopik dermatiti olan bebekler ileriki yıllarda astım yahut allerjik rinit olabilirler

Atopik Dermatit ( Egzema ) Nasıl Tedavi Edilir?

1.Koruyucu Tedbirler:

Bu hastaların ciltleri ölçüsüz kurudur. Cilt kuruluğu belirtilerin alevlenmesine neden olur. Bu nedenle
cildin mütemadi olarak nemlendirilmesi son aşama değerlidir. Başkaca bu insanlar alışılagelmiş sabun
kullanmamalıdır. Kremli sabunların kullanılması önerilir. Terleme şikayetleri arttırdığından, mahsusen
sıcak havalarda dikkat edilmesi önerilir. Tetkiklerde belirtilere sebep olan rastgele bir allerjen (
inek sütü, yumurta, konut tozu akarı üzere ) saptanırsa, bu allejenden kaçınmak için hekimin önerdiği
tedbirler kesinlikle alınmalıdır.

2.İlaç Tedavisi:

1.Kaşıntı önleyiciler ( antihistaminikler-şurup, tablet )

Bu hastaların en değerli şikayeti kaşıntıdır. Bu şikayetlerin ortadan kalkması için hekiminizin
önerdiği ilacı şikayetlerin alevlendiği periyotlarda kullanmak gerekir.

2.Lokal Kortikosteroidler ( merhem, krem )

Cilt lezyonlarının canlı olduğu devirlerde lezyon üzerine haricen ince bir tabaka halinde hekiminizin
önerdiği kullanma mühleti dikkate alınarak uygulanır. Bu ilaçlar tabibin önerdiği nemlendirici ile cilt
nemlendirildikten sonra uygulanmalıdır.

B. ÜRTİKER ( KURDEŞEN ) VE / YAHUT ANJİYOÖDEM ( KUŞPALAZI )

Sonlar sarih olan pembe renkli, bazen ortası soluk olabilen, yüzeyden kabarık, kaşıntılı, çapı birkaç
milimetreden birkaç santimetreye kadar değişebilen cilt döküntülerine ürtiker denir. Bu döküntüler
vücudun rastgele bir ortamında olabilir. Anjiyoödem ise sıklıkla göz kapakları, dudak ve lisan üzere
yüzün birtakım nahiyelerinde deri ve deri altı tabakasının şişmesi durumudur. Anjiyoödemde renk
değişikliği olmaz ve kaşıntı yoktur. Nadiren larenks ( soluk borusunun giriş nahiyesi ) yahut farenks (
yemek dorusunun giriş ortamı ) kesiminde olan anjiyoödem ses kısıklığı, soluk almada güçlük üzere
önemli bir tabloya neden olabilir. Ürtiker ve anjiyoödem bazen tıpkı hastada birlikte görülebilir.

Ürtiker ve Anjiyoödemin Klinik Tipleri Nelerdir ?

1. Akut Ürtiker ve Anjiyoödem: Tanım edilen tipik kaşıntılı döküntülerin aniden ortaya çıkması
durumudur. Lezyonlar ekseriyetle 24 saat içinde söner, ama 6 hafta vade ile aralıklı olarak tekrar
çikabilir. Bazen anjiyoödem de ürtikere eşlik edebilir.
2. Kronik Ürtiker: Tekrar eden ürtiker ve anjiyoödem tablosunun 6 haftadan daha uzun sürmesi
halinde buna kronik ürtiker denir. İlaçlar, yiyecek katkı unsurları, allerjenler, parazitler yahut başka
kimi enfeksiyonlar sebep olabilir. Hastaların lakin % 10’unda sebep olan etken saptanabilir.
3. Kolinerjik Ürtiker: Merkezi vücut ısısının yükselmesine neden olan durumlardan ( sıcak duş, yahut
egsersiz üzere ) birkaç dakika sonra döküntülerin ortaya çıkması durumudur.
4. Fizikî Ürtiker:

1.Demografizm: Sert sivri uçlu bir cisim yahut tırnak ile cildin çizilmesini takiben birkaç dakika içinde
çizilen yerde oluşan pembe renkli kabarıklık durumudur. Akut yahut kronik ürtikeri olan bireylerde
umumiyetle dermografizm vardir.

2.Basınç Ürtikeri:

1. Erken tipte basınç ürtikeri: Cilde basınç tatbikini takiben birkaç dakika içinde oluşan
al renkli, yanma hissi veren döküntülerin oluşması durumudur. Ekseriyetle 30 dakika sürer.
2. Geç tipte basınç ürtikeri: Cilde uzun vadeli bir basınç tatbikini takiben ( ağır bir çantanın
omuza uzun müddetli asılan askısı, elde bavul taşınması, uzun vadeli oturma üzere ) 30 dakika ile 9
saat içinde basınca maruz kalan ortamda döküntülerin oluşması durumudur. Bazen ateş,
titreme, baş ağrısı eşlik edebilir.

1. Solar Ürtiker: Kuvvetli ışık yahut ultrviyole ( güneş ışınları ) ışınlarına maruz kaldıktan sonra birkaç
dakika yahut birkaç saat içinde ürtikeryal lezyonların oluşması durumudur.
2. Soğuk Ürtiker: Soğuk hava yahut soğuk su ile temas sonrası, dakikalar içinde ciltte yanma hissi
veren ürtikeryal döküntülerin olması durumudur. Bazen bayılma, baş ağrısı, teneffüs kahrı, baş
dönmesi ve nabzın hızlanması eşlik edebilir. Soğuk ile temastan birkaç saat sonra ortaya çıkabilen
klinik formları da vardır. Bu hastaların tanı konduktan sonra soğuk denize girmesi kesinlikle
önlenmelidir.
3. Adrenerjik Ürtiker: Kimsede ruhsal stress yaratan durumların akabinde birkaç milimetre
büyüklüğünde pembe döküntülerin öbekler halinde ortaya çıkması durumudur.

1. Kontakt Ürtiker: Kişinin hassas olduğu bir husus ile cildinin temas etmesi sonucu ortaya çıkan
ürtikeryal bir döküntüdür. Son yıllarda en çok suçlanan unsur latex’dir. Latex cerrahi eldivenlerde ve
birçok tıbbi gereçte kullanılan bir eserdir. Latex allerjisi olan şahıslarda, latex içeren gereçlerle
tıbbi müdahale sonrası ürtikerden anafilaksi ismi verilen önemli allerjik durumlara kadar çeşitli
reaksiyonlar oluşabilir. Bu türlü bir allerjisi olduğu saptanan şahıslara kesinlikle mütenasip testler ile tanı
konmalı ve tıbbi müdahale öncesi gerekli tedbirler alınmalıdır.
2. Egsersiz ile Tetiklenen Ürtiker: Kişinin egsersiz yapmasını takiben ciltte allerjik döküntü olması
halidir. Bazen eşlik eden anjiyoödem, bronş spazmı ( nefes darlığı, hırıltı ), hipotansiyon ve bayılma
olabilir.

Ürtiker ve Anjioödem Nasıl Tanınır ?

1.Öykü Alma ve Yaklaşım:

Mütehassıs kişi tarafından ürtikeryal döküntülerin ve eşlik eden reaksiyonların oluş devranı, formu, vadesi ve
tetikleyici faktörler hakkında alınan ayrıntılı hikaye tanının en kıymetli kısmıdır. Ayrıyeten hastanın bu
döküntülerine sebep olabilecek vesair tüm mümkün faktörler ( etraf koşulları, kullandığı ilaçlar, geçirdiği
illetler üzere ) dikkatle sorgulanmalıdır. Bu hikayenin bir allerji eksperi tarafından alınması gerekir.

2.Spesifik Yaklaşım:

Ayrıntılı hikaye alınmasını takiben, dikkatli bir fizik muayene yapılmalıdır. Ürtikerin tipine nazaran ( akut, kronik
yahut gayrı ürtiker tipleri ) hastadan gerekli labaratuvar tetkikleri istenir.

Ürtiker ve Anjioödem Nasıl Tedavi Edilir?


1.Eliminasyon: Belirtilerin ortaya çıkmasına sebep olduğu farkedilen yahut tetkiklerle saptanan yiyecek,
ilaç, öteki hususlar ve faktörlerden uzak durulması önerilir. Bunların bölgesine kullanılması müsait olanlar
hakkında hastaya haber verilir. Enfeksiyon varsa tedavi edilir. Önemli reaksiyon yaşayan hastalarda acil
durumda kendi kendilerine uygulayabilecekleri epinefrin içeren preparatlar önerilir.

2.İlaç Tedavisi:

1.H1 reseptör blokerleri ( antihistaminikler ) ( şurup, tablet ): Bu küme ilaçlar tedavide en değerli
ilaçlardır. H1 reseptör blokerleri kendi içinde 1 ve 2. kuşak ilaçlar olmak üzere iki öbeğe ayrılır. Bir
küme ilacı tek başına yahut bazen gerekli görüldüğünde iki küme ilacın birlikte kullanılması biçiminde
tedavi formülleri vardır. Bu ilaçları hekiminizin önerdiği doz ve vadede kullanmak gerekir.

2.H2 reseptör blokerleri ( tablet ): H1 reseptör blokerleri ile tedaviye ehliyetli karşılık alınmadığı
durumlarda allerji bilirkişisinin önerisi ile tedaviye eklenen ilaçlardır.

3.Kortikosteroidler ( tablet, injeksiyon ): Önemli akut reaksiyonlarda yahut vesair tedavilere direnci
olan durumlarda tek doz yahut belli başlı bir vade için kesinlikle hekim denetiminde kullanılması gereken
ilaçlardır.

Adrenerjik ajanlar ( injeksiyon ): Ürtiker yahut anjiyoödeme eşlik eden soluk almada zorluğa neden olabilen
larenks ödeminin olduğu durumlarda acilen uygulanan ilaçlardır. Tekrarlayan anjioödem atakları geçiren
hastaların bu ilaçı yanında taşıması, ani teneffüs yolu tıkanması durumunda koluna cıltaltı enjeksiyon formunda
pratiği öğretilirç İlaç dozu enjektörde hazırlanmış biçimde ticari sunumdadır (Epipen, Anahelp).