Ali Kuşçu Biyografi

Ali Kuşçu Hayatı




Ali Kuşçu Kimdir Biyografisi

Ali Kuşçu 15 yüzyılda yaşayan olan kayda değer bir astronomi ve matematik bilginidir Ali Kuşçu Babası Timur'un (13691405) torunu olan Uluğ Bey'in (13941449) doğancıbaşısı idi Kuşçu lakabı buradan gelmektedir

Ali Kuşçu, Semerkand'da doğmuş ve burada yetişmiştir Burada bulunduğu sıralarda, Uluğ Bey de dahil edinmek üzere, Kadızâdei Rûmi (13371420) ve Gıyâsüddin Cemşid elKâşi (?1429) gibi dönemin önemli bilim adamlarından matematik ve gökbilim dersleri almıştır

Ali Kuşçu bir ara, öğrenimini bitirmek amacı ile, Uluğ Bey'den habersiz Kirman'a gitmiş ve orada yazdığı Hall elEşkâl elKamer adlı risalesi ile geri dönmüştür Dönüşünde risaleyi Uluğ Bey'e armağan etmiş ve Ali Kuşçu' nun kendisinden müsade almadan Kirman'a gitmesine kızan Uluğ Bey, risaleyi okuduktan sonradan onu takdir etmiştir

Ali Kuşçu, Semerkand'a dönüşünden sonradan, Semerkand Gözlemevi'nin müdürü olan Kadızâdei Rûmi'nin ölümü üstüne gözlemevinin başına geçmiş ve Uluğ Bey Zici'nin tamamlanmasına yardımcı olmuştur Ancak, Uluğ Bey'in ölümü üstüne Ali Kuşçu Semerkand'dan bölünmüş ve Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın yanında gitmiştir daha sonra Uzun Hasan göre, Osmanlılar ile Akkoyunlular aralarında barışı temin etmek amacı ile Fatih'e elçi olarak gönderilmiştir

Ali KUşçu Bir kültür merkezi oluşturmanın şartlarından birinin de bilim adamlarını bir araya toplamak olduğunu haberdar olan Fatih, Ali Kuşçu' ya İstanbul'da kalmasını ve medresede ders vermesini öneri eder Ali Kuşçu, bunun üzerine, Tebriz'e dönerek elçilik görevini tamamlar ve baştan İstanbul'a geri döner İstanbul'a dönüşünde Ali Kuşçu, Fatih kadar görevlendirilen bir heyet kadar sınırda karşılanır Kendisi için keza karşılama töreni yapılır Ali Kuşçu' yu karşılayanlar aralarında, zamanın ulemâsı İstanbul kadısı Hocazâde Müslihü'dDin Mustafa ve diğer bilim adamları da vardır

İstanbul'a gelen Ali Kuşçu' ya 200 altın ücret bağlanır ve Ayasofya'ya müderris olarak atanır Ali Kuşçu, burada Fatih Külliyesi'nin programlarını hazırlamış, gökbilim ve matematik dersleri vermiştir

Keza İstanbul'un enlem ve boylamını ölçmüş ve dağıtılmış Güneş saatleri de yapmıştır Ali Kuşçu' nun medreselerde matematik derslerinin okutulmasında manâlı rolü olmuştur Verdiği dersler olağanüstü talep görmüş ve önemli bilim adamları tarafında da izlenmiştir Hem dönemin matematikçilerinden Sinan Paşa da öğrencilerinden Molla Lütfi aracılığı ile Ali Kuşçu' nun derslerini takip etmiştir Nitekim etkisi 16 yüzyılda ürünlerini verecektir

Ali Kuşçu'nun gökbilim ve matematik alanında yazmış olduğu iki kayda değer eseri vardır Bunlardan birisi, Otlukbeli Savaşı esnasında bitirilip zaferden daha sonra Fatih'e sunulduğu için Fethiyeadı verilen gökbilim kitabıdır Eser üç bölümden oluşmaktadır Birinci bölümde gezegenlerin küreleri ele alınmakta ve gezegenlerin hareketlerinden bahsedilmektedir İkinci birim Yer'in şekli ve yedi iklim üzerinedir Son bölümde ise Ali Kuşçu, Yer'e ilişkin ölçüleri ve gezegenlerin uzaklıklarını vermektedir

Döneminde hayli etkin olmuş olan bu astronomi eseri ufak bir elkitabı niteliğindedir ve yeni bulgular ortaya koymaktan çok, medreselerde gökbilim öğretimi için yazılmıştır Ali Kuşçu'nun öteki kayda değer eseri ise, Fatih'in namına atfen Muhammediye adını verdiği matematik kitabıdır

*