iltasyazilim
FD Üye
Alkinlerin Kimyasal Özellikleri Hakkında Data
HİDROJEN KATILMASI
Alkinlere Pt, Pd ve ya çok ince çekilmiş Ni katalitik etkisiyle H katılır Birinci basamak hızlıdır ve cis alken oluşur İkinci basamak yavaştır Eğer bir molekülde ikili ve üçlü bağ varsa H önce üçlü kaplumbağa kabuğu katılır Hidrojen katılması özel bir paladyum katalizör (Lindlar katalizörü) ile yalnız bir mol H katılacak şekilde teftiş edilebilir Bu durumda her iki hidrojende katalizör yüzeyinden üçlü bağın benzer tarafında kalacağından cisalken oluşur
* HALOJEN KATILMASI
FeCl3 ün katalitik etkisiyle iki basamakta elektrofilik katılmayla tetra halojen alkan oluşur Ilk katılmada trans mahsul oluşur Eğer molekülde ikili ve üçlü bağlar varsa halojen başta ikili bağa katılır
Alkinlerde alkenler gibi brom çözeltisinin rengini giderir
* HALOJEN ASİTİ KATILMASI
Halojen asiti katılması Markovnikov kuralına uygun bir şekilde katılır Birinci basamak çabuk ikincisi yavaştır
* SU KATILMASI
Alkenler su katıldığında alkoller oluşuyordu Alkinlere su katıldığında ise aldehit yada keton oluşur H2SO4 ve HgSO4 ın katalitik etkisiyle alkinlere su katılır Alkinin yapısına yan olarak keton ya da aldehit oluşur Oluşan keto ve enol bileşikleri denge halindedir Yapılarında çift bağ ve OH bulunduran bileşiklere enol denir Genel tapıda büyük değiştirme olmadan H yer değiştirmesi bileşiğin iki bambaşka şeklini oluşturuyorsa buna tautomeri denir
* ALKİNLERİN YÜKSELTGENMESİ
Alkinler sülfürik asitli ortamda KMnO4 ya da potasyum bikromat K2Cr2O7 gibi yükseltgenler ile yükseltgenerek organik asitleri oluştururlar
* ALKİNLERİN TUZ OLUŞTURMASI
Alkinler alkenlerden öbür olarak asidik özellik gösteririler böylece alkinlerin uçlarındaki H epeyce gevşektir Bu H yeteri değin kaslı bazlar ile tepkime sokulursa tuz oluşur
C atomunda ki melez orbitalin S karakteri arttıkça bu C atomuna alt olan H asitliği artar S orbitalleri çekirdeğe P orbitallerinden daha yakındır bu nedenle bağındaki elektronları C tarafından daha çok çekilir ve H pozitifleşir Kısmen pozitifleşmiş bu H kaslı bazlar tarafından koparılabilir Sodyum amit bu H koparacak dek kaslı bir bazdır
Suda çözünebilen alkil asetilenürün sodyum tuzu, su ile hemencecik etkileşerek tekrar alkine dönüşür Alkinlerin amonyaklı Cu2Cl2 ve amonyaklı AgNO3 kompleksleriyle verdiği suda çözünmeyen tuzları kurutulup ısıtıldıklarında patlar Tepkimeler bu özelliklerinden dolayı alkinlerin belirteci olarak kullanılır Alkinin aşağıdaki tepkimeyi vermesi için üçlü bağı içeren C atomlarından birinde H atomu bulunması gerekir Örneğin bu tepkimeyi vermez
Daha basit bir denklem ile gösterirsek;
Bu tepkimeler alkinlerin ayıracıdır
* ALKİNLERİN YANMASI
Soru: Bir alkin, tamamiyle yanmasını sağlayacak miktarda oksijen ile tepkimeye sokuluyor Oluşan maddelerin mol sayıları toplamının başlangıçtaki maddelerin mol sayılarına oranı 1 olduğuna kadar bu alkinin adı nedir?
Soru: C4H6 ve C4H8 gazlarından oluşan bir karışımın 50 litresi yeterince H2 ile tepkimeye sokulduğunda 70 litre H2 harcanıyor Buna kadar C4H8 in karışımdaki yüzdesi nedir? (Cevap: %60 C4H8
*
HİDROJEN KATILMASI
Alkinlere Pt, Pd ve ya çok ince çekilmiş Ni katalitik etkisiyle H katılır Birinci basamak hızlıdır ve cis alken oluşur İkinci basamak yavaştır Eğer bir molekülde ikili ve üçlü bağ varsa H önce üçlü kaplumbağa kabuğu katılır Hidrojen katılması özel bir paladyum katalizör (Lindlar katalizörü) ile yalnız bir mol H katılacak şekilde teftiş edilebilir Bu durumda her iki hidrojende katalizör yüzeyinden üçlü bağın benzer tarafında kalacağından cisalken oluşur
* HALOJEN KATILMASI
FeCl3 ün katalitik etkisiyle iki basamakta elektrofilik katılmayla tetra halojen alkan oluşur Ilk katılmada trans mahsul oluşur Eğer molekülde ikili ve üçlü bağlar varsa halojen başta ikili bağa katılır
Alkinlerde alkenler gibi brom çözeltisinin rengini giderir
* HALOJEN ASİTİ KATILMASI
Halojen asiti katılması Markovnikov kuralına uygun bir şekilde katılır Birinci basamak çabuk ikincisi yavaştır
* SU KATILMASI
Alkenler su katıldığında alkoller oluşuyordu Alkinlere su katıldığında ise aldehit yada keton oluşur H2SO4 ve HgSO4 ın katalitik etkisiyle alkinlere su katılır Alkinin yapısına yan olarak keton ya da aldehit oluşur Oluşan keto ve enol bileşikleri denge halindedir Yapılarında çift bağ ve OH bulunduran bileşiklere enol denir Genel tapıda büyük değiştirme olmadan H yer değiştirmesi bileşiğin iki bambaşka şeklini oluşturuyorsa buna tautomeri denir
* ALKİNLERİN YÜKSELTGENMESİ
Alkinler sülfürik asitli ortamda KMnO4 ya da potasyum bikromat K2Cr2O7 gibi yükseltgenler ile yükseltgenerek organik asitleri oluştururlar
* ALKİNLERİN TUZ OLUŞTURMASI
Alkinler alkenlerden öbür olarak asidik özellik gösteririler böylece alkinlerin uçlarındaki H epeyce gevşektir Bu H yeteri değin kaslı bazlar ile tepkime sokulursa tuz oluşur
C atomunda ki melez orbitalin S karakteri arttıkça bu C atomuna alt olan H asitliği artar S orbitalleri çekirdeğe P orbitallerinden daha yakındır bu nedenle bağındaki elektronları C tarafından daha çok çekilir ve H pozitifleşir Kısmen pozitifleşmiş bu H kaslı bazlar tarafından koparılabilir Sodyum amit bu H koparacak dek kaslı bir bazdır
Suda çözünebilen alkil asetilenürün sodyum tuzu, su ile hemencecik etkileşerek tekrar alkine dönüşür Alkinlerin amonyaklı Cu2Cl2 ve amonyaklı AgNO3 kompleksleriyle verdiği suda çözünmeyen tuzları kurutulup ısıtıldıklarında patlar Tepkimeler bu özelliklerinden dolayı alkinlerin belirteci olarak kullanılır Alkinin aşağıdaki tepkimeyi vermesi için üçlü bağı içeren C atomlarından birinde H atomu bulunması gerekir Örneğin bu tepkimeyi vermez
Daha basit bir denklem ile gösterirsek;
Bu tepkimeler alkinlerin ayıracıdır
* ALKİNLERİN YANMASI
Soru: Bir alkin, tamamiyle yanmasını sağlayacak miktarda oksijen ile tepkimeye sokuluyor Oluşan maddelerin mol sayıları toplamının başlangıçtaki maddelerin mol sayılarına oranı 1 olduğuna kadar bu alkinin adı nedir?
Soru: C4H6 ve C4H8 gazlarından oluşan bir karışımın 50 litresi yeterince H2 ile tepkimeye sokulduğunda 70 litre H2 harcanıyor Buna kadar C4H8 in karışımdaki yüzdesi nedir? (Cevap: %60 C4H8
*