Kimileri keyifli olduğunda ve eğlenmek istediğinde kimileri ise yalnız kaldığında bir halde kendilerine eşlik etmesi için alkolü tercih edebiliyor. Kullanımda ki bu çeşitlilik üzere birebir halde bireylerin alkolden ne formda etkilendiği de büyük farklılıklar göstermektedir. Toplumsal içici olarak kabul edilen seviyenin karşı ucunda alkol kullanım bozukluğu olarak tanımlanmış çok daha zıt bir durum kelam konusu olarak karşımıza çıkabiliyor. Pekala ya nedir alkol kullanım bozukluğu? “Ne kadar içersek alkolik sayılıyoruz?” sorularınızı duyar üzereyiz. Bu sorulara yanıt vermeden evvel alkolün bedende yaptığı tesirlere değinmek gerekiyor.
Alkolün Kısa Periyot Tesirleri
Alkol yutulduktan sonra mideye ulaşır, enzimler tarafından metabolize edilir. Büyük bir çoğunluğu ince bağırsağa masraf ve kana karışır. Daha sonra öncelikle karaciğerde çözülür ve bu ölçünün büyük çoğunluğu kan sirkülasyonuna aktarılır. Fakat bu durumlar davranışsal olarak farklılaşmanın temel nedenleri değildir. Alkolün davranış değişimine neden olan beyindeki kısa periyot tesirlerine baktığımızda ise; alkol tansiyonu ketleyici (engelleyici) olarak misyon yapan GABA nörotransmiterini uyarır. Böylelikle tansiyon azalır ve rahatlama ortaya çıkar. Bunun yanında alkol keyif ve haz ile bağlı olduğu düşünülen serotonin ve dopamin düzeyinde artışa neden olur. Bu doğrultuda alkol alındığında keyif ve memnunluk ortaya çıkar.
Alkolün Uzun Periyot Tesirleri
Alkol berbata kullanımı uzun periyotta çabucak hemen birçok organa olumsuz tesir etmektedir. Beslenme bozukluklarından bellek bozukluklarına, sirozdan kalbin zayıflamasına, ereksiyon bozukluğundan hipertansiyona kadar tüm bu olumsuz durumlar alkol berbata kullanımının tesirleri sonucu olabilmektedir. Tüm bu tesirlerden sonra alkol berbata kullanımı sonucu ortaya çıkan alkol bağımlılığının belirtilerini öğrenmek yararlı olacaktır.
Alkol kullanımı bireylerde fonksiyonellikte düşmeye ve bariz bir meşakkate neden olduğunda bağımlılık boyutu akıllara gelmelidir. Bunun dışında alkol bağımlılığı geliştirmiş şahıslar, birden fazla vakit istenilenin çok üstünde alkol tüketebilir, alkolü bırakmak için daima sonuç vermeyen uğraşlara girebilir, alkol elde etmek için vaktinin birçoklarını harcayabilir ve en değerlisi alkol kullanmak için çok büyük bir istek duyabilir. Bu belirtilerin DSM 5 teşhis kriterlerinden yalnızca birkaç tanesi olduğunu bilhassa belirtelim. Bu belirtilerin neden herkeste oluşmadığını merak ediyorsanız bizimlesiniz. O halde buyrun birlikte belirtileri oluşturan etkenleri okumaya devam edelim.
Genetik, Ruhsal ve Çevresel Faktörler
Yapılan çalışmalar; genetik, kişilik özellikleri ve çevresel faktörlerin alkol bağımlılığı üzerine büyük tesiri olduğunu göstermiştir. Genetik çalışmalara bakıldığında, alkol ve unsur kullananların çocuklarında alkol ve husus kullanmayanların çocuklarına nazaran daha fazla bağımlılık geliştiği gösterilmiştir. Bunun yanında genetik çalışmaların en kıymetlilerinden olan ikiz çalışmalarına nazaran alkol kullanım bozukluğunun tek yumurta ikizlerin de çift yumurta ikizlerine nazaran yüksek seviyede ahenk olduğu görülmüştür. Fakat bu çalışmalar genlerin işlerini etraf ile birlikte yaptığını bize unutturmamalıdır.
Ruhsal faktörlere ise duygudurum, kişilik ve alkolden beklentiler olarak özetlenebilir. Husus ve alkol kullanımı daha çok olumsuz duygudurumdan uzaklaşmak için tercih edilmektedir. Bireyler yaşadıkları gerilim olayları sırasında sıklıkla alkol kullanımı gerçekleştirirler. İş yerinde sorun yaşamış bir kişi akşam konutta kendisini alkolle birlikte bulabilir. Lakin yaşanılan gerilimin alkol ile azalmadığı bir gerçektir. Pekala ya neden beşerler ısrarla bu üzere durumlarda alkole başvururlar? Bu sorunun karşılığı ise bireylerin alkolden beklentilerini ortaya koymaktadır. Aslında beşerler tansiyonlarını azalttıkları için değil, o denli umdukları için alkol kullanmayı tercih ederler.
Kişilik özellikleri ise neden birtakım şahısların bağımlı neden birtakım şahısların alkol ve husustan uzak kaldığını anlamakta yardımcı olabilir. Yapılan bir çalışmada 1000 erkek ve kızın unsur kullanım bozukluğunu öngörmek için evvel 17 sonra 20 yaşında iştirakçilerin kişilik özelliklerini araştırmışlardır. Çalışmanın sonuçları hem erkek hem kızlarda düşük kendini baskılama ve yüksek olumsuz duygusallığın alkol ve unsur kullanımına başlamak ile bağlı olduğu görülmüştür.
Tüm bu çalışmalar alkolün berbata kullanımı ve alkol kullanım bozukluğunu anlamamıza birçok yarar sağlamaktadır. Lakin geçmişten bu güne çok faal bir biçimde kullanılan alkolün büsbütün ziyanlı bir şey olduğu algısı oluşmamalıdır ki yapılan çalışmalar yararı olduğunu göstermektedir. Günün özeti niteliğinde bitirecek olursak; alkol de öteki birçok şey üzere kararında tüketilince olumlu olabilmektedir. Lakin yüksek oranda bağımlılık yapan tesiri düşünüldüğünde dikkatli olmakta yarar vardır. Sağlıklı kalın…