Allah'a Sığınma: İstiâze

Allah'a sığınma O'na iltica etme şeytanın azdırması ve saptırmasına karşı en önemli bir sığınak ve dinamiktir Bu dinamiğin behemehâl kullanılması şarttır

Bu dar hacimli yazıda istiâze kavramı üzerinde durulmaya çalışılacak ve istiâze dualarına bazı örnekler verilecektir

Eûzüdiyerek Allah'a yönelen bir kul Rabb'ine istiâze etmiş olur İstiâze Cenabı Hakk'a iltica etme sığınma O'nun himaye ve korumasını dileme gibi mânâlara gelmektedir Dua ile istiâze arasında bir umumhusus farkı olduğu görülmektedir Dua istiâzeden daha geniş bir kavramdır Zîrâ duada hem hayır ve iyilik isteme hem de kötülüklerden Allah'a sığınma vardır İstiazede ise bunlardan sadece ikincisi yani şerlerden ve endişe sebebi hususlardan Allah'a onun inayet ve rahmetine iltica söz konusudur

Niçin ve Neden İstiâze?
Âciz zayıf emel ve arzuları nihayetsiz imkânları çok kısıtlı ömrü boyunca şeytan nefsi emmâre ve bunlara ilâve olarak şehvet ve gazap gibi bir yönüyle düşman sayılabilecek kuvve(t)lerle mücadele etme durumunda olan insanın hem hayır istikametindeki emellerini gerçekleştirmek hem de düşmanlarının tuzak ve komplolarından kurtulmak için gücü ve merhameti sonsuz Rabb'ine iltica ve istiâze etmekten başka çaresi yoktur Bu çarenin varlığını fark eden ve ona başvuran insan temel problemlerini halletmiş sayılır Çünkü şeytan ve onun âdeta bir santral gibi kullandığı nefse karşı insanın en büyük zırhı istiâze yani Cenabı Allah'ın ulu dergâhına sığınmaktır

Günümüzde maalesef pek çok insan inanmış dahi olsa âdeta şeytan yokmuş gibi davranmakta bu yanlış düşünceleri de onları şeytan ve avenesinin tehlikeli desîse ve oyunlarına karşı her zaman açık hâle getirmektedir Evet komplocu tahripçi ve yıkımcı şeytanın en tehlikeli desîselerinden biri insanın gözünü yaptığı hata ve kusurlara karşı kapaması o kusurları fark ettirmemesi; insan fark etmiş olsa bile şeytanın ona te'vil ettirmesidir Bu komploya düşenler şeytanın kendini inkâr ettirmek sûretiyle onlara bir çelme taktığının farkına varamamaktadırlar Hâlbuki düşmanı olduğunun farkında olanlar sürekli teyakkuz hâlinde bulunurlarbulunmalıdırlar Tehlikeli zeminlerde fütursuzca dolaşanlarınsa acımasız avcıların tuzağına düşmesi pek tabiîdir İşte savunma gayesiyle donanımındaki boşlukları kapama endişesi ve heyecanı taşımayan insan nefsin ve şeytanın zehirli oklarına hedef olmakta ve çok defa da onların bir oyuncağı hâline gelivermektedir Evet şeytan vardır ve Kur'ânı Mübîn'in ifadesiyle insanoğlunun amansız ve inatçı düşmanıdır İlk insan olan Hazreti Âdem'den bu yana hep ayakları kaydırmak için uğraşan aklahayale gelmedik türlü türlü tezyîn ve tesvîllerle Allah'ın kullarını şaşırtıp dalâlet vâdilerine sürüklemek için ant içmiş bir şeytan Şeytan işlemekte oldukları mâsiyet ve günahları onlara süslemiş cazip göstermişti (tezyîn)(En'am sûresi 643); Kendilerine doğru yol iyice belli olduktan sonra gerisin geri dinden çıkanlara muhakkak ki şeytan önce fit vermiş sonra da onları uzun emellere düşürmüştür (tesvîl)(Muhammed sûresi 4725) mealindeki âyeti kerîmeler bu hakikati açıkça ortaya koymaktadır Yine Allah Rasûlü (sallallahü aleyhi vesellem)'in ifadelerine bakıldığında da şeytanın insanoğlunun damarlarında tıpkı kanın çok rahat aktığı gibi akmakta(Buharî Ahkâm 21) olduğu görülecek ve anlaşılacaktır

İnsana düşen nefsi emmaresinin yaptı(rdı)klarına karşı her zaman tavır almasıdır Çünkü Kur'ânı Mübîn'in ifadesiyle Nefis her zaman kötülüğü emreder(Yusuf sûresi 1253) İnsan için nefsinden daha büyük bir düşman yoktur Nefsini beğenenler hiçbir zaman onun kusurlarını göremezler Ancak her zaman onu itham altında tutanlardır ki nefislerinden kaynaklanan ayıpları görüp hissedebilirler Cenâbı Allah da mâsiyet çukurlarından taat zirvelerine taşımayı murad buyurduğu kullarına evvela nefsinin kusurlarını gösterir Nefsinin ayıp ve kusurlarını gören insan tevbe ve istiğfarda bulunur istiâze mülahazalarıyla Hakk'ın yüce dergâhına yüz sürer Bunu yapabilen de şeytanın şerrinden ve nefsi emmareye maskara olmaktan kurtulur

İstiâze Allah'ın Emri ve Resûllerin Yoludur
Kur'ânı Kerîm'de Hadîsi Şerîflerde ve değişik dua mecmualarında pek çok istiâze duaları yer almaktadır İstiâze dualarından muradımız içinde eûzü neûzü; eıznî eıznâ; ecirnî ecirnâsığınıyorum sığınıyoruzgibi ifadelerin yer aldığı yakarışlardır

Cenabı Allah Kur'ânı Kerîm'de
??????? ???????? ?????????? ??????????? ??????? ???? ???????????? ??????????

Kur'ân okuyacağın zaman o kovulmuş şeytandan Allah'a sığın(Nahl sûresi 1698) buyurmaktadır Bu emre binaen inananlar da Kur'ânı Azîm'i tilâvet edecekleri zaman O'nun hidayetinden tam istifade edebilme yolunda şeytanın desiselerinden etkilenmemek ve kalb ve ruhlarını tertemiz hâle getirmek için ??????? ??????? ???? ???????????? ?????????? Kovulmuş şeytanın şerrinden Allah'a sığınırımderler Bu lafzı itibariyle bir haber cümlesi olsa da mânâsı açısından bir dua cümlesidir bir yakarıştır Allah'ım şeytanın şerrinden beni koru!mânâsına gelmektedir
Buradan ayrıca şöyle bir ders çıkarılabilir İnsan Kur'ânı Kerîm'i tilâvet etmek istediği zaman şeytanî her türlü mülâhazadan arınmalı O'nu tertemiz bir gönülle okumalıdır Ayrıca Kur'ân elinde olan bir insanı bile tezyîn ve tesvîlleri ile kandırabilen şeytan sâir iş ve durumlarında hayli hayli kandırabilir demektir Dolayısıyla her zaman şeytana ve oyunlarına karşı teyakkuz hâlinde bulunmak gerekir

Cenabı Allah'ın kullarını istiâzeye çağırdığı Mü'minûn sûrei celîlesinin 97 ve 98 ayeti kerîmelerinde de
?????? ????? ??????? ???? ???? ????????? ????????????? ????????? ???? ????? ???? ???????????
Sen de ki: Ya Rabbî! Şeytanların vesveselerinden onların yanımda bulunmalarından Sana sığınırım!buyrulur Yine de ki: Sabahın Rabb'ine sığınırım yarattığı şeylerin şerrinden karanlığı çöktüğü zaman gecenin şerrinden düğümlere üfleyip büyü yapan büyücü kadınların şerrinden ve haset ettiği zaman hasetçinin şerrindenve de ki: İnsanların Rabb'ine insanların yegâne Hükümdarına insanların İlahına sığınırım O sinsi şeytanın şerrinden O ki insanların kalplerine vesvese verir O şeytan cinlerden de olur insanlardan dameallerindeki Allah Rasûlü'nün namazlarında okuduğundan başka sabahakşam ayrıca üçer defa okumuş olduğu Felak ve Nâs sûreleri konumuza örnek ve delil olarak zikredilebilir Bilindiği üzere bu iki sûreye birden Muavvizeteyndenilmiştir ki bunlarla Allah'a sığınılır demektir

Nitekim yine Kur'ânı Hakîm'de görüldüğü üzere Hazreti Musa (aleyhisselâm) ??????? ??????? ???? ??????? ???? ????????????? Cahillerden olmaktan Allah'a sığınırım(Bakara sûresi 267); Hazreti Nuh (aleyhisselâm) ??????? ???? ???? ?????????? ??? ?????? ??? ???? ?????? Bilmediğim bir şeyi Sen'den istemekten yine Sana sığınıyorum Rabbim(Hud sûresi 1147) ve Hazreti Yusuf (aleyhisselam) ??????? ????? Allah'a sığınırım(Yusuf sûresi 1223) ifadeleriyle istiâzede bulunmuşlardır

Az önce zikredilen Müminûn Sûresi'nin 97 ve 98 âyetleri de Allah Resûlü'nün (aleyhi ekmelüt*tehâyâ) bir istiazesidir Efendiler Efendisi'nin lâl ü güher ifadelerinde istiâzeye çokça rastlanmaktadır Elbette hepsini buraya dercetmek mümkün değildir Biz Serveri Kâinat Efendimiz'in sabahakşam okumuş olduğu birkaç istiâze duasını buraya almakla iktifa edeceğiz

Efendiler Efendisi'nin Bazı İstiâzeleri
Muhakkak ki Fahri Kâinat Efendimiz her hususta olduğu gibi dua ve istiâze hususunda da bizler için en güzel örnektir Cenabı Hak'tan nelerin ve nasıl istenmesi gerektiğini en iyi O bildiği gibi hangi hususlardan ne şekilde istiâze edilmesinin daha münasip olduğunu da O bilir Bu mülâhazalarla biz dualarımızda Cenâbı Hak'tan umumî mânâda Peygamber Efendimiz'in dilediği hayırları diler istiâze ettiği şerlerden de istiâze ederiz Bununla beraber Nebiyyi Ekrem Efendimiz'in hususî olarak Allah Teâlâ'ya sığındığı bazı istiâze cümlelerini de buraya kaydetmekte yarar görüyoruz

??????? ??????????? ????? ???????????? ???? ????? ??? ??????
Mahlûkatının şerrinden Allah'ın tastamam kelimelerine sığınırım(Müslim Zikir 5455; Tirmizî Deavât 40; İbn Mâce Tıb 46; Dârimî İsti'zan48)
??????? ??????????? ????? ???????????? ??????? ??? ?????????????? ????? ????? ??????? ???? ????? ??? ?????? ???????? ???????? ?????? ????? ??? ???????? ???? ?????????? ?????? ????? ??? ???????? ?????? ?????? ????? ??? ?????? ??? ????????? ????? ???????? ??????? ?????? ????? ?????? ????????? ???????????? ?????? ????? ????? ??????? ?????? ???????? ???????? ???????? ??? ????????

Yarattıklarının gökten inen ve oraya yükselen yerde biten ve yerden çıkan şeylerin şerrinden gece ve gündüzün fitnelerinden hayırla gelenler müstesna meydana gelen hâdiselerin şerrinden ne bir iyinin ne de bir kötünün kendilerini aşamayacağı Rahmân olan Allah'ın tastamam kelimelerine ve O'nun vechi kerîmine sığınırım(Müsned 3421)
??????? ??????????? ????? ??????????? ???? ????? ????????? ?????????? ?????? ????? ?????? ????????

Her türlü şeytandan şom kazadan ve kem gözlerden Allah'ın tastamam kelimelerine sığınırım(Buharî Enbiyâ 10; Ebû Dâvud Sünne 20; Tirmizî Tıb 18)
Buradaki kelimelerden murad Kur'ânı Hakîm olabilir Tastamam olması da o kelimelerin fayda ve şifa verici olmaları ya da herhangi bir eksiklikten uzak bulunmalarıdır Elbette doğrusunu Allah bilir

??????????? ?????? ??????? ???? ???? ???????? ??????????? ????????? ???? ???? ????????? ??????????? ????????? ???? ???? ????????? ??????????? ????????? ???? ???? ???????? ????????? ???????? ??????????
Allah'ım tasa ve hüzünden Sana sığınırım Âcizlik ve tembellikten Sana sığınırım Korkaklık ve cimrilikten Sana sığınırım Borç altında ezilmekten ve düşmanların kahrından da yine Sana sığınırım(Buharî Deavât 36)

??????????? ?????? ??????? ???? ???? ????? ??????? ?????? ????? ????? ???????? ?????? ??????? ?????????????? ? ????? ?????? ????? ??????? ????????????
Allah'ım nefsimin ve perçemlerinden tuttuğun her canlının şerrinden Sana sığınırım(Müsnedü'lHâris 2953) Şüphesiz ki Rabb'im dosdoğru yol üzerindedir(Hûd sûresi 1156)
??????????? ?????? ??????? ???? ???? ????????? ???????????? ??????????? ?????? ??????? ???? ???? ??????? ????????? ??? ?????? ?????? ??????

Allah'ım Sana sığınırım küfürden ve fakirlikten Allah'ım Sana sığınırım kabir azabından Sen'den başka ilâh yoktur(Ebu Davud Edep 110)
??????????? ?????? ??????? ???? ???? ????????? ??????????? ??????? ????????? ?????????? ?????????? ????????? ???????????

Allah'ım tembellikten kocamaktan ihtiyarlığın dertlerinden dünyanın fitnesinden ve Âhiret azabından Sana sığınırım(Müslim Zikir ve Dua 7476)

Allah Resûlü (aleyhi efdalüssalavât ve ekmelüt*ta*hiy*yât) Efendimiz gerek namazlarının akabinde gerekse sâir zamanlarda daha başka hususlardan da Allah'a sığınmış ashabına dolayısıyla ümmetine de sığınmalarını tavsiye etmiştir Efendimiz'in hadîsi şerîflerine bakıldığı zaman ezcümle O'nun Allah'ın gazabından Cehennem ve kabir fitne ve azabından zenginlik ve fakirlikle imtihan olmaktan Deccal fitnesinden şekavetten düşmanlara maskara olmaktan belâlara maruz kalmaktan hastalıklardan erzeli ömür tabiriyle ifade buyurdukları ele ayağa düşmektenbunamaktan dünya imtihanlarından haşyet duymayan kalbden kabul olmayan duadan doymayan nefisten yaşarmayan gözden fayda vermeyen ilimden şikak nifak ve sûi ahlaktan hubs u habâis şeklinde söyledikleri erkek ve dişi şeytanlardan ve onların her türlü desiselerinden Allah'a iltica ettiği görülmektedir İşte namazlarımızdan sonra bizim

?????????? ?????????
??????????? ??? ?????? ??????????? ??? ???????? ????????? ???? ????????
??????????? ?????? ??????????? ??????????? ??? ????? ?????? ?????? ?????????? ?????????? ????????? ?? ?????

gibi dua ve tesbihatlarla Allah'ım bizi koru…diyerek yakarışa geçmemiz ve Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Efendimiz'in sığındığı şeylerden Allah'a sığınmamız evvel emirde O'nun sünneti seniyyesine ittiba içindir Yine Cevşeni Kebir'de her bir hizbin sonunda okuduğumuz
??????????? ??? ??? ?????? ?????? ?????? ?????????? ?????????? ?????????? ???? ????????? ????????? ???? ????????? ???????? ???? ????????
Sübhansın ya Rab! Sen'den başka yoktur ilâh Eman diliyoruz Sen'den koru bizi Cehennem'inden!duası da Allah Resûlü'nün (aleyhissalâtü vesselam) mübarek diliyle yapılmış bir istiâzedir Aslında Cevşen'in bizzat kendisi bir istiâzedir

Esmâi Hüsnâ ile İstiâze
Üstad Bediüzzaman Hazretleri'nin bu son hususla alâkalı şu mütalaası ne kadar dikkat çekicidir:

Çok esmâya mazhar ve çok vazifelerle mükellef ve çok düşmanlara müptelâ olan insan münâcâtında istiâzesinde çok isimleri zikreder Nasıl kinevi insanın medârı fahri ve elhak en hakikî insanı kâmil olan Muhammedi Arabî (aleyhissalâtü vesselâm) Cevşeni Kebîr nâmındaki münâcâtında bin bir ismiyle dua ediyor ateşten istiâze ediyor İşte şu sırdandır ki sûrei ???? ??????? ??????? ???????? ?????? ???????? ?????? ???????? ???? ????? ???????????? ??????????? 'de üç unvan ile istiâzeyi emrediyor1

Hak Teâlâ'nın kulları olarak bizler aslında bu dersi yani Cenâbı Allah'a değişik isimleriyle istiâzede bulunup sığınma ders ve edebini Cevşen'den ve Allah dostlarının dualarından öğrendiğimiz gibi onlardan daha önce Felak ve Nâs sûrei celîlelerinden öğreniyoruz Şöyle ki Cenâbı Allah kullarına bu iki sûrede ????? ?????????? ????? ????????? ?????? ????????? ?????? ???????? diyerek istiâzede bulunmalarını Resûlü vasıtasıyla emretmektedir Görüldüğü üzere burada RabMelik ve İlâh isimleri zikredilmektedir


Bu iki sûreyi okuyan mü'min insî ve cinnî düşmanlardan onlardan gelebilecek kötülüklerden hastalık ve musibetlerden değişik fiyasko ve başarısızlıklardan Allah'a sığınırken O Kudreti Sonsuz'un evvelâ bütün insanları topraktan yaratan terbiye ederek tekemmül ettiren onlara akıl ve iz'an veren insanlık vazifelerini duyurarak bütün mahlûkat içinde mümtaz bir hâle getiren ve Rubûbiyet mefhumunu öğreterek Kendi varlığını sezdirip hak ve hayır uğrunda çalışma yolunu gösteren bir Rabbi Ecelli A'lâ olduğunu mülâhazaya alır

İkinci olarak Kendisine sığındığı Yüce Zât'ın insanların hepsini hükmü altında tutan ilim ve hikmetinin muktezasınca onları hayır ve kemâle yönlendiren dilediğini mülk verip şah yapan dilediğini de padişahlıktan atan dilediğini azîz dilediğini zelîl etmek kudretine mâlik bulunan Melikler Meliki Padişahlar Padişahı Hükümdarlar Hükümdarı bir Melik olduğunu düşünür

Üçüncü olarak da sığındığı kapının kullarının Kendisine her dâim ibadette bulundukları bir Hak Ma'bûd'un yaratma icat etme varlık sahasına çıkarma ve o sahadan çıkarma sevap ile mükâfatlandırma azap ile cezalandırma gibi küllî tasarruflara önüne geçilemez kudrete mâlik samediyet celâl ve ikram sahibi bir İlah'ın kapısı olduğunu düşünür2

İşte Cenabı Hakk'a değişik isimleriyle istiâzede bulunan bir insan bu üç ismi okurken içine girdiği düşüncelerin benzerlerini mânâ ve muhtevalarına göre diğer esmâi hüsna için de mülahazaya alabilir Özetle diyebiliriz ki Cenabı Allah'ın birbirinden güzel isimleri olan esmâi hüsna istiâze açısından da büyük ehemmiyet ve kıymete sahiptir

Netice
Mü'min havl ve kuvvetin yegâne sahibi Rabb'ine istiâze etmeden ne masiyetlere düşmekten kurtulabilir ne de lâyıkıyla kulluğunu yerine getirebilir Ne şeytanın oyunlarından azade kalabilir ne de nefsi emmareye mağlup düşmekten korunabilir Bundan dolayı Kur'ânı Kerîm Hadîsi Şerîfler ve dua mecmualarında yer alan istiâze dualarına sık sık müracaat etmeli ve gönlünün sesiyle her zaman Rabb'inin koruyup kollamasına olan ihtiyacını dile getirmelidir İnananlar için en güzel örnek olan rusülü kiram efendilerimizin (alâ nebiyyina ve aleyhimüsselam) ve Allah dostlarının (rıdvanullahi aleyhim ecmaîn) yolu budur

kaynak:sorularlaislamiyetcom