Allahu Teala hayal edilebilirmi?
Allahu Teala'nın zatını duşunmeyiniz, O'nun nimetlerini ve yarattığı varlıkları duşununuz Cunku siz Allahu Teala'nın zatını duşunmeye guc yetiremezsiniz, helak olursunuz(Ebu Nuaym, VI, 67; Tabarani, elVasit, No:6311; Heysemi, Mecmau'zZevaid, l, 81; Ebu'şŞeyh, Kitabu'lAzamet, No:45)
Allahu Teala'nın zatı hayal edilemez Bu konudaki genel kaide şudur:
Her ne ki akla gelir, hayal edilir o Allah değildir(Şa'rani, elYevakıt ve'lCevahir, l, 58)
Bu işe dalanların bir kısmı Allahu Teala'nın zatını bir varlığa benzettiler şirke duştuler Bunlara Muşebbihe ve mucessime grubudenir
Bazıjarı da insanlarda bulunan gorme, işitme, tutma, gelme, sevme, sabretme gibi sıfatlar Allahu Teala'da bulunmaz diyerek O'nun butun sıfatlarını inkar ederek kufre girdiler Bu gruba muattıladenir
Ehli Sunnet olarak bizler her iki anlayıştan da uzağız Biz Yuce Rabbimizi hicbir şeye benzetmeyiz, O'na ait hicbir sıfatı da inkar etmeyiz Cenabı Hakk, Kur'anı Hakim'de ve Rasulunun dilinde zatını nasıl tanıtıyor ve vasıflandırıyorsa oylece iman eder, teslim oluruz Bu konuda imam Şafii'nin (rah) şu sozu cok guzeldir:
Bir kimse Yuce Yaratıcısını bilmek isteyerek kendi aklıyla yola cıksa ve fikrinde hayal ettiği bir varlığı Rabbi zannetse, o kimse muşebbihtir, Yuce Yaratıcıyı varlıklara benzetmiş olur Bu kimse, fikriyle hicbir varlığa ulaşamayıp yokluğa hukum verse Allah'ı inkar etmiş olur Eğer, aklıyla bir yaratıcının mevcudiyetini anlar, fakat onun hakikatini anlamaktan aciz olduğunu soylerse, bu kimse muvahhiddir; Allah'ın birliğine iman etmiş olur(Kadızade, Tam Amentu Şerhi, 3233 Nebhani, Cevahiru'lBihar, l, 265 (Soz, Ebu'lMeali elCuveyni'ye nisbet edilmiştir)
Dr Dilaver SELVİ
semerkand dergisi 2oo2
Allahu Teala'nın zatını duşunmeyiniz, O'nun nimetlerini ve yarattığı varlıkları duşununuz Cunku siz Allahu Teala'nın zatını duşunmeye guc yetiremezsiniz, helak olursunuz(Ebu Nuaym, VI, 67; Tabarani, elVasit, No:6311; Heysemi, Mecmau'zZevaid, l, 81; Ebu'şŞeyh, Kitabu'lAzamet, No:45)
Allahu Teala'nın zatı hayal edilemez Bu konudaki genel kaide şudur:
Her ne ki akla gelir, hayal edilir o Allah değildir(Şa'rani, elYevakıt ve'lCevahir, l, 58)
Bu işe dalanların bir kısmı Allahu Teala'nın zatını bir varlığa benzettiler şirke duştuler Bunlara Muşebbihe ve mucessime grubudenir
Bazıjarı da insanlarda bulunan gorme, işitme, tutma, gelme, sevme, sabretme gibi sıfatlar Allahu Teala'da bulunmaz diyerek O'nun butun sıfatlarını inkar ederek kufre girdiler Bu gruba muattıladenir
Ehli Sunnet olarak bizler her iki anlayıştan da uzağız Biz Yuce Rabbimizi hicbir şeye benzetmeyiz, O'na ait hicbir sıfatı da inkar etmeyiz Cenabı Hakk, Kur'anı Hakim'de ve Rasulunun dilinde zatını nasıl tanıtıyor ve vasıflandırıyorsa oylece iman eder, teslim oluruz Bu konuda imam Şafii'nin (rah) şu sozu cok guzeldir:
Bir kimse Yuce Yaratıcısını bilmek isteyerek kendi aklıyla yola cıksa ve fikrinde hayal ettiği bir varlığı Rabbi zannetse, o kimse muşebbihtir, Yuce Yaratıcıyı varlıklara benzetmiş olur Bu kimse, fikriyle hicbir varlığa ulaşamayıp yokluğa hukum verse Allah'ı inkar etmiş olur Eğer, aklıyla bir yaratıcının mevcudiyetini anlar, fakat onun hakikatini anlamaktan aciz olduğunu soylerse, bu kimse muvahhiddir; Allah'ın birliğine iman etmiş olur(Kadızade, Tam Amentu Şerhi, 3233 Nebhani, Cevahiru'lBihar, l, 265 (Soz, Ebu'lMeali elCuveyni'ye nisbet edilmiştir)
Dr Dilaver SELVİ
semerkand dergisi 2oo2