Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Yüksek Dağ Dağlan, 65 milyon sene önce İspanya ve Fas ’tan Endonezya ’ya kadar yeryüzünü boydan boya geçen dağ dizilerinin biçimlendiği bir dağoluş döneminin ürünüdür Bu dönemde Kuzey Afrika ’daki Atlas Dağlan, Avrupa ’daki Apenninler ve Karpatlar, Asya ’daki Kafkas ve Himalaya dağları ortaya çıkmıştır Yerkabuğunun kıvrılmasıyla oluştukları için bu dağlara “kıvrım dağları denir
Tepeler, Buzullar, Irmaklar ve Göller Yüksek Dağ Dağları ’nda Mont Blanc, Jungfrau ve Matterhorn gibi, çoğu 4000 metreyi aşan yüksek doruklar vardır Alpler ’in yükseklerinde rehberleriyle birlikte tırmanan dağcı gruplara rastlanabilir Doruklan yazın bile karla kaplı sarp kayalık tepelerde kaya kartalı, kuzgun, kar tavuğu, dağ kargası gibi soğuğa dayanıklı kuş türleri yaşar Doruklarda büyük fırtınalar kopar; zaman zaman da büyük bir uğultuyla çığ düşer
Yüksek vadilerde, kalın kar örtüsünün ağırlığıyla daha alçak katmanlar buza dönüşür Buzlar, ağır ağır aşağıya dürüst kayarak güvenli olmayan yarıklan olan buzulları oluşturur Alp Dağlarındaki en büyük ve en güzel buzullardan biri Fransa ’daki Mer de Glace ’tır (“buz denizi)
Hareket eden buzul, dağın yamacından aşağıya kayarken vadinin kenarlarını ve tabanını aşındırır, kaya parçalarını ve toprağı da birlikte sürükler; daha sonra aşağılardaki daha sıcak havada erimeye başlar ve bir akarsuya dönüşür Sürüklediği kaya parçalan dibine çöker Buzultaş adı bahşedilen bu tortular daha aşağılardaki vadilerde yığılıp kalırsa, akarsuyun yolu kesilerek bir göl oluşabilir Alpler ’in İsviçre ve İtalya ’daki uzantılarında Cenevre, Luzern, Lugano ve Zürich gölleri gibi birçoğu bu yolla oluşmuş güzel dağ gölleri vardır
Kayakçı Sporu İçin Alpler
Bir dağdan aşağıda kaymak isteyen birey önce teleferikle birkaç yüz metre yukarı çıkar Teleferik, eğimli bir tel halata asılı olan ve vadiye yerleştirilmiş bir makineyle çekilen, üstü kapalı, kutu şeklinde bir taşıma aracıdır Ünlü kayak merkezlerinde kayakçılar, yüksek yamaçlara şipşak çıkmak için “telesiyej ya da “teleski denilen bir veya iki kişilik teleferik sözde araçlardan da yararlanırlar
Kayakçı aşağı kayarken hızını kesmek istemiyorsa yüksek bölümlerdeki daracık düzlüklerde tedbirli olmalıdır Bu yükseklikte,uzun kış boyunca kalın bir kar tabakası oluşursa da, kayak mevsiminde kar yer yer erimeye, belki de yemyeşil otlar çıkmaya, Yüksek Dağ gülleri ve centiyanlar gibi ilgi çekici çiçekler açmaya başlamıştır
Kar eridikten daha sonra çiçekler gibi renk renk kelebeklerin uçuştuğu çayırlar belirir Kar eriyince, köylüler vadideki sığırlarını tepedeki otlaklara çıkarırlar İlkbahar boyunca “şale denilen, hain, ahşap dağ evlerince otururlar; sığırlar da çayırlarda otlar
Kayakçının bundan sonra geleceği yer ladin, köknar ve değişik yaprak dökmeyen ağaçların oluşturduğu bir orman kuşağıdır Bu ağaçların odunu ya yakacak veya kereste olarak kullanılır Alp Dağlarında mavi tavşan ve marmot hâlâ görülebilir, fakat kayakçının meşhur Yüksek Dağ dağ keçisini ya da reel “şamua derisinin elde edildiği kır keçiyi (elik) görebilmesi için fazla uğurlu olması gerekir
Kayakçı daha daha aşağı yamaçlara içten çabucak inerken, ana kapı, kayın, dişbudak gibi kışın yapraklarını döken ağaçların arasından ve yaz gelince tahıl ve sebzelerin yetiştirileceği düzlüklerden geçer öte taraftan çoğunlukla güneş görmeyen alanlar ise ilkbaharda ve yazın sığırlar için otlak olarak kullanılır Artık vadide inek ve koyunların boyunlarına takılan çanların şıngırtısı duyulmaya başlamış, kar da görülmez olmuştur Kayakçı birazdan bir durak noktasına gelecek, kayaklarını çıkararak oteline doğru yürüyecektir Yolda meyve ağaçlan ve eğer Yüksek Dağ Dağlarının İtalya ’ya bakan yanındaysa üzüm bağlan görebilir
Seyahat
Alp Dağlarındaki geçitler yılın büyük bölümünde karla kaplıdır Ama bu güçlükler İÖ 218 ’de Roma ’ya hücum etmek üzere Yüksek Dağ Dağlarının fillerle aştığı ünlü seferi esnasında Hannibal ’i durduramadı 2000 yıl daha sonra Napolyon ’un toplarını askerlerine çektirerek Büyük St Bernard Geçidi ’ni aşmasını da engelleyemedi
Gene de, bir zamanlar çok az sayıda kişi oysa gerektiğinde kışın bu dağlan aşmaya kalkıyordu Bunu denerken de birçok vakit kar fırtınalarında kayboluyorlardı Yüksek Dağ Dağlan ’ nın merkezindeki St Bernard Manastın yakınında kaybolanlar şanslıydılar; çünkü buradaki rahipler, karda kaybolan insanların bulunması için, bir zamanlar beri ünlü senbernar köpeklerini eğitmektedirler
Günümüzde demiryolları, motorlu araçlar ve uçaklar dağların istendiği vakit aşılmasını kolaylaştırmıştır Avusturya ile İtalya arasındaki Brenner Geçidi haricen tüm geçitler tren için fazla dikey olduğundan, demiryolları yapılırken mühendisler uzun tüneller açtılar Fransa ’dan İtalya ’ya giden yolda 12 kilometrelik Mont Cenis Tüneli vardır 20 kilometrelik Simplon Tüneli ile 15 kilometrelik St Gotthard Tüneli ise İsviçre ve Almanya ’dan İtalya ’ya giden yoldadır Geçitlerin birçoğundan karayolu geçer 1964 ’te açılan, yaklaşık 6 km uzunluğundaki Büyük St Bernard Tüneli ve 1965 ’te açılan, yaklaşık 12 km uzunluğundaki Mont Blanc Tüneli de yeni karayolu bağlantıları sağlamıştır
*
Tepeler, Buzullar, Irmaklar ve Göller Yüksek Dağ Dağları ’nda Mont Blanc, Jungfrau ve Matterhorn gibi, çoğu 4000 metreyi aşan yüksek doruklar vardır Alpler ’in yükseklerinde rehberleriyle birlikte tırmanan dağcı gruplara rastlanabilir Doruklan yazın bile karla kaplı sarp kayalık tepelerde kaya kartalı, kuzgun, kar tavuğu, dağ kargası gibi soğuğa dayanıklı kuş türleri yaşar Doruklarda büyük fırtınalar kopar; zaman zaman da büyük bir uğultuyla çığ düşer
Yüksek vadilerde, kalın kar örtüsünün ağırlığıyla daha alçak katmanlar buza dönüşür Buzlar, ağır ağır aşağıya dürüst kayarak güvenli olmayan yarıklan olan buzulları oluşturur Alp Dağlarındaki en büyük ve en güzel buzullardan biri Fransa ’daki Mer de Glace ’tır (“buz denizi)
Hareket eden buzul, dağın yamacından aşağıya kayarken vadinin kenarlarını ve tabanını aşındırır, kaya parçalarını ve toprağı da birlikte sürükler; daha sonra aşağılardaki daha sıcak havada erimeye başlar ve bir akarsuya dönüşür Sürüklediği kaya parçalan dibine çöker Buzultaş adı bahşedilen bu tortular daha aşağılardaki vadilerde yığılıp kalırsa, akarsuyun yolu kesilerek bir göl oluşabilir Alpler ’in İsviçre ve İtalya ’daki uzantılarında Cenevre, Luzern, Lugano ve Zürich gölleri gibi birçoğu bu yolla oluşmuş güzel dağ gölleri vardır
Kayakçı Sporu İçin Alpler
Bir dağdan aşağıda kaymak isteyen birey önce teleferikle birkaç yüz metre yukarı çıkar Teleferik, eğimli bir tel halata asılı olan ve vadiye yerleştirilmiş bir makineyle çekilen, üstü kapalı, kutu şeklinde bir taşıma aracıdır Ünlü kayak merkezlerinde kayakçılar, yüksek yamaçlara şipşak çıkmak için “telesiyej ya da “teleski denilen bir veya iki kişilik teleferik sözde araçlardan da yararlanırlar
Kayakçı aşağı kayarken hızını kesmek istemiyorsa yüksek bölümlerdeki daracık düzlüklerde tedbirli olmalıdır Bu yükseklikte,uzun kış boyunca kalın bir kar tabakası oluşursa da, kayak mevsiminde kar yer yer erimeye, belki de yemyeşil otlar çıkmaya, Yüksek Dağ gülleri ve centiyanlar gibi ilgi çekici çiçekler açmaya başlamıştır
Kar eridikten daha sonra çiçekler gibi renk renk kelebeklerin uçuştuğu çayırlar belirir Kar eriyince, köylüler vadideki sığırlarını tepedeki otlaklara çıkarırlar İlkbahar boyunca “şale denilen, hain, ahşap dağ evlerince otururlar; sığırlar da çayırlarda otlar
Kayakçının bundan sonra geleceği yer ladin, köknar ve değişik yaprak dökmeyen ağaçların oluşturduğu bir orman kuşağıdır Bu ağaçların odunu ya yakacak veya kereste olarak kullanılır Alp Dağlarında mavi tavşan ve marmot hâlâ görülebilir, fakat kayakçının meşhur Yüksek Dağ dağ keçisini ya da reel “şamua derisinin elde edildiği kır keçiyi (elik) görebilmesi için fazla uğurlu olması gerekir
Kayakçı daha daha aşağı yamaçlara içten çabucak inerken, ana kapı, kayın, dişbudak gibi kışın yapraklarını döken ağaçların arasından ve yaz gelince tahıl ve sebzelerin yetiştirileceği düzlüklerden geçer öte taraftan çoğunlukla güneş görmeyen alanlar ise ilkbaharda ve yazın sığırlar için otlak olarak kullanılır Artık vadide inek ve koyunların boyunlarına takılan çanların şıngırtısı duyulmaya başlamış, kar da görülmez olmuştur Kayakçı birazdan bir durak noktasına gelecek, kayaklarını çıkararak oteline doğru yürüyecektir Yolda meyve ağaçlan ve eğer Yüksek Dağ Dağlarının İtalya ’ya bakan yanındaysa üzüm bağlan görebilir
Seyahat
Alp Dağlarındaki geçitler yılın büyük bölümünde karla kaplıdır Ama bu güçlükler İÖ 218 ’de Roma ’ya hücum etmek üzere Yüksek Dağ Dağlarının fillerle aştığı ünlü seferi esnasında Hannibal ’i durduramadı 2000 yıl daha sonra Napolyon ’un toplarını askerlerine çektirerek Büyük St Bernard Geçidi ’ni aşmasını da engelleyemedi
Gene de, bir zamanlar çok az sayıda kişi oysa gerektiğinde kışın bu dağlan aşmaya kalkıyordu Bunu denerken de birçok vakit kar fırtınalarında kayboluyorlardı Yüksek Dağ Dağlan ’ nın merkezindeki St Bernard Manastın yakınında kaybolanlar şanslıydılar; çünkü buradaki rahipler, karda kaybolan insanların bulunması için, bir zamanlar beri ünlü senbernar köpeklerini eğitmektedirler
Günümüzde demiryolları, motorlu araçlar ve uçaklar dağların istendiği vakit aşılmasını kolaylaştırmıştır Avusturya ile İtalya arasındaki Brenner Geçidi haricen tüm geçitler tren için fazla dikey olduğundan, demiryolları yapılırken mühendisler uzun tüneller açtılar Fransa ’dan İtalya ’ya giden yolda 12 kilometrelik Mont Cenis Tüneli vardır 20 kilometrelik Simplon Tüneli ile 15 kilometrelik St Gotthard Tüneli ise İsviçre ve Almanya ’dan İtalya ’ya giden yoldadır Geçitlerin birçoğundan karayolu geçer 1964 ’te açılan, yaklaşık 6 km uzunluğundaki Büyük St Bernard Tüneli ve 1965 ’te açılan, yaklaşık 12 km uzunluğundaki Mont Blanc Tüneli de yeni karayolu bağlantıları sağlamıştır
*
